Niezwykłe właściwości żurawiny
Żurawina to niepozorna roślina niezwykle bogata w substancje aktywne. Dlaczego owoce żurawiny są aż tak zdrowe? W jaki sposób można wykorzystać żurawinę w codziennym menu? Poznaj prozdrowotne właściwości tej rośliny.

Żurawina – jakie ma właściwości?
Owoce żurawiny to prawdziwe bogactwo cennych substancji, do których należą:
- witaminy A, C, E,
- β-karoten,
- związki mineralne (potas, sód, selen),
- luteina,
- antocyjany,
- sterole,
- polifenole (flawonoidy, kwasy fenolowe oraz stibeny).
Wysoka zawartość polifenoli w żurawinie wyróżnia ją pośród wszystkich owoców.
Polifenole to rodzaj związków organicznych występujących naturalnie w roślinach, nie są natomiast syntetyzowane w organizmie. Ich prozdrowotny charakter polega na zmniejszaniu ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy. Ponadto obniżają ciśnienie krwi, pomagają w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie oraz mają właściwości antynowotworowe. To właśnie dlatego bogata w polifenole żurawina stanowi ważny element diety w profilaktyce wielu chorób.
Składniki żurawiny działają przeciwutleniająco. Chronią tym samym przed stresem oksydacyjnym, który jest brakiem równowagi między działaniem szkodliwych wolnych rodników a mechanizmami naprawczymi. W efekcie stresu oksydacyjnego uszkodzeniu ulega DNA i składniki komórkowe, co sprzyja przedwczesnemu starzeniu i rozwojowi chorób. Zawarte w owocach żurawiny antocyjany, flawonoidy czy witamina E stanowią ważny czynnik redukujący ten niepożądany proces.
Żurawina ma szczególne zastosowanie w profilaktyce i leczeniu chorób układu moczowego.
Udowodniono, że regularne spożywanie żurawiny obniża ryzyko, a w wielu przypadkach eliminuje całkowicie występowanie stanu zapalnego w pęcherzu moczowym.
Jej zbawienny wpływ tłumaczony jest przez następujące mechanizmy:
- Ekstrakt z żurawiny zakwasza mocz, co usuwa bakterie w pęcherzu moczowym.
- Proantocyjanidyny i inne związki zawarte w żurawinie mają silne działanie bakteriobójcze.
- Sok z żurawiny działa moczopędnie, co zapobiega zasiedlaniu pęcherza moczowego przez bakterie.
- Fruktoza zawarta w owocach żurawiny zapobiega przyleganiu bakterii do nabłonka układu moczowego.
Codzienne picie niewielkiej porcji soku z żurawiny jest ważne w prewencji kamicy układu moczowego. Obecny w owocach kwas cytrynowy obniża powstawanie szczawianów wapnia, tworzących tzw. kamienie nerkowe. Dzięki temu można uniknąć napadu kolki nerkowej. Jeśli jednak zdiagnozowano u Ciebie kamienie nerkowe, przed rozpoczęciem przyjmowania preparatów z żurawiny zachowaj ostrożność i skonsultuj się z lekarzem.
Żurawina – przeciwwskazania
Spożywanie żurawiny podczas leczenia zapalenia układu moczowego przyspiesza powrót do zdrowia. Przyjmowanie leków i jednoczesna suplementacja preparatami żurawinowych jest bezpieczna ze względu na rzadko występujące między nimi interakcje.
Przeciwwskazaniami są proteza zastawki dwudzielnej serca i przyjmowanie warfaryny, która jest substancją przeciwzakrzepową. Sok z żurawiny powinien być także ostrożnie podawany małym dzieciom ze względu na ryzyko wystąpienia dolegliwości w układzie pokarmowym.
Żurawina w ciąży
Żurawina może być spożywana przez kobiety w ciąży. Suszone owoce czy sok nie wpływają negatywnie na ciążę oraz rozwijające się dziecko. Warto dodać żurawinę do diety, jeśli cierpisz na częste zakażenia układu moczowego, zaparcia lub stosujesz preparaty z żelazem.
Jak zastosować żurawinę w kuchni?
Żurawina jest łatwo dostępna i można ją kupić w kilku formach. Najcenniejsze są świeże owoce, ale poza sezonem można zaopatrzyć się w owoce suszone, soki i koncentraty żurawinowe lub kapsułki zawierające wyciąg z żurawiny.
Można ją podjadać jako przekąskę, ale też zastosować jako ważny składnik codziennie przygotowywanych posiłków. Oto kilka pomysłów na wykorzystanie żurawiny w naszej kuchni.
Orzeźwiający koktajl z żurawiną
Składniki:
- duża garść świeżej lub suszonej żurawiny,
- dojrzały banan,
- 100 g truskawek mrożonych,
- szklanka jogurtu lub kefiru,
- łyżeczka miodu naturalnego.
Przygotowanie:
Wszystkie składniki umieść w blenderze kielichowym i zmiksuj. Rozlej do wysokich szklanek i podawaj bezpośrednio po przyrządzeniu. Całość możesz ozdobić kilkoma listkami mięty lub melisy.
Sałatka ze szpinakiem, serem feta i żurawiną
Składniki:
- 150 g świeżego szpinaku,
- 100 g suszonej żurawiny,
- 1 opakowanie sera feta,
- 5-6 suszonych pomidorów,
- 2 łyżki sezamu i orzechów włoskich.
Sos do sałatki:
- 3 łyżki oliwy,
- szczypta soli,
- łyżka miodu,
- łyżka octu balsamicznego,
- 1 łyżeczka łagodnej musztardy.
Przygotowanie:
Suszoną żurawinę namocz przez 10 minut w ciepłej przegotowanej wodzie, odcedź. Liście szpinaku ułóż na dużym półmisku, posyp żurawiną, pokruszonym serem i pomidorami suszonymi pociętymi w cienkie paski. Orzechy i sezam upraż na suchej patelni, wystudź i dodaj do reszty składników. Składniki na sos dobrze wymieszaj. Sałatkę polej sosem na około 10 minut przed podaniem.
Konfitura z żurawiny
Składniki:
- 400 g żurawiny (świeżej lub mrożonej),
- 130 g cukru,
- ¼ szklanki wody,
- sok z połowy pomarańczy.
Przygotowanie:
Zagotuj wodę z cukrem aż powstanie gęsty syrop. Dodaj do niego owoce i gotuj całość około 20 minut, często mieszając. Konfitura powinna zgęstnieć, a nadmiar wody odparować. Na koniec dodaj sok z pomarańczy i wymieszaj. Gotową konfiturę przełóż do małych wyparzonych słoików, zakręć je i postaw do góry dnem aż do całkowitego wystygnięcia.
- Gryszczyńska A., Żurawina amerykańska (Vaccinium macrocarpon)–lek na problemy urologiczne. Urologia, 2010.
- Teleszko M., Żurawina wielkoowocowa–możliwości wykorzystania do produkcji biożywności. Żywność Nauka Technologia Jakość, 2011.