Zatrucie pleśnią – przyczyny, objawy, leczenie
Nieprawidłowe przechowywanie żywności lub nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny może doprowadzić do zatrucia pokarmowego. Szczególny przypadek stanowi zatrucie pleśnią, czyli mikotoksykoza. Więcej informacji o objawach, sposobach leczenia i profilaktyce znajdziesz w poniższym artykule.
Czym jest mikotoksykoza?
Grzyby powszechnie nazywane pleśnią rozwijają się w wilgotnych warunkach, wytwarzając w trakcie procesu wtórnego metabolizmu trujące toksyny. Toksyny pleśni, czyli mikotoksyny powodują ostre lub przewlekłe zatrucia zwane mikotoksykozą. Mikotoksyny są niezwykle szkodliwe dla zdrowia człowieka, a w najcięższych przypadkach mogą nawet doprowadzić do śmierci. Obecnie wyodrębniono ponad 400 mikotoksyn, a najbardziej znaną jest patulina występująca w obitych owocach. Dzięki wytwarzaniu toksyn grzyby bronią swojego terytorium przed innymi grzybami lub bakteriami w otoczeniu.
Mikotoksyny mogą znajdować się wszędzie, w zawilgoconych pomieszczeniach czy domach ocieplanych watą szklaną. Warto wskazać, iż rozpylaniu toksyn sprzyja klimatyzacja, a także systemy nawilżające. Toksyny dostają się do organizmu przez inhalację oraz skórę. Jednak do zatrucia mikotoksynami dochodzi najczęściej po spożyciu skażonej żywności. Pleśń bardzo często rozwija się wewnątrz owoców, na ich pestkach, nawet gdy sam owoc wygląda zdrowo.
Jakie produkty mogą zawierać mikotoksyny?
Toksyny zawarte w pleśni dotykają powszechnie dostępnych produktów, m.in.:
- orzeszki ziemne,
- ziarna kukurydzy i przetwory z tych ziaren,
- ziarna zbóż,
- mąka,
- pieczywo,
- wino i
- piwo.
Mogą również występować w zarażonych warzywach, owocach czy przyprawach. Mięso, mleko, produkty mleczne i jaja pochodzące od zakażonych zwierząt także zagrażają zdrowiu człowieka.
Uwaga! Odkrojenie spleśniałej części owocu nie wystarczy. Toksyny bowiem znajdują się w całym owocu, dlatego należy go wyrzucić.
Jakie są objawy zakażenia mikotoksynami pleśni?
Niestety nie istnieją charakterystyczne objawy zatrucia pleśnią. Do najczęstszych objawów mikotoksykozy należy zaliczyć:
- zaburzenia prawidłowej pracy układu pokarmowego, tj. biegunka, ból brzucha, wymioty,
- zmęczenie, apatyczność (mikotoksyny atakują układ immunologiczny),
- zaburzenia krzepliwości krwi,
- bóle i sztywność stawów,
- zaburzenia koncentracji, problemy z pamięcią,
- zawroty głowy,
- utratę przytomności.
Toksyny obecne w pleśni mogą prowadzić nie tylko do zatrucia, ale także do rozwoju alergii, chorób układu oddechowego, chorób wątroby, wrzodów, krwawień w jelitach. Mikotoksyny mogą mieć również niekorzystny wpływ na układ nerwowy.
Jak leczyć zatrucie pleśnią?
Po zatruciu toksynami pleśni, które objawiają się biegunką, należy podać węgiel aktywowany, który posiada właściwości usuwania toksyn z organizmu i ochrania podrażnione błony śluzowe. Kolejnym krokiem jest wizyta u lekarza, który stwierdzi, czy konieczna jest hospitalizacja. Ostre zatrucie może doprowadzić nawet do śmierci. Niestety dotychczas nie odkryto skutecznego leku na usunięcie toksyn z organizmu, dlatego tak ważna jest prewencja.
Co zrobić, by zminimalizować ryzyko zatrucia pleśnią?
- Nie wykrawaj zgniłych miejsc w obitych owocach i nie zjadaj reszty. Taki owoc jest w całości zainfekowany toksynami pleśni, które mogą znajdować się nawet w pestkach.
- Jeśli pleśń znajduje się na wierzchu jogurtu czy dżemu, nie usuwaj jej łyżeczką. Najprawdopodobniej całe jedzenie jest zainfekowane. Nie każda pleśń ma kolor biały, istnieje wiele jej odmian, w tym o barwie żółtej, niebieskiej lub zielonej.
- Produkty spożywcze zawsze dotykaj czystymi rękami.
- Nie wykładaj jedzenia bezpośrednio na stół z uwagi na obecność w powietrzu zarodników grzybów, które mogą osiadać na meblach. Najlepiej do podawania i obrabiania jedzenia używać czystych talerzy lub desek do krojenia.
- Zwracaj uwagę na zalecenia producenta odnośnie właściwego przechowywania żywności. Produkty znajdujące się w sklepowej lodówce jak najszybciej powinny znaleźć się po zakupie w naszej lodówce.
- Pleśń może urosnąć pod tapetą, wykładziną czy w narożniku wanny. Należy ją wówczas jak najszybciej usunąć. Aby zapobiec powstawaniu pleśni, należy regularnie wietrzyć mieszkanie.
- Utrzymuj lodówkę w czystości i myj ją co jakiś czas, ponieważ pozostałości jedzenia i inne nieczystości to idealne siedlisko dla rozwoju grzybów.
Pleśń to zagrożenie powszechnie obecne w środowisku. Unosi się nawet w powietrzu i bardzo szybko rozwija się na pokarmach pozostawionych bez przykrycia. Warto więc stosować powyższe zasady, by zminimalizować ryzyko potencjalnie groźnego zatrucia.
Dobry artykuł.
Wow to jest super
Plesn i zarodniki . Dlaczego kwas solny sobie nie radzi z plesnia
Dzień dobry, pleśnie nie są wrażliwe na działanie kwasu solnego, będącego jednym ze składników soku żołądkowego. Ze względu na ryzyko zakażenia mykotoksynami nie należy spożywać produktów spleśniałych/z widoczną pleśnią
Jakie leki zastosować na zatrucie pleśnią?
Dzień dobry. Poza węglem aktywnym, który ma zdolność wiązania i usuwania toksyn z przewodu pokarmowego, nie ma innych preparatów, które można samodzielnie stosować przy zatruciu pleśnią. W przypadku tej dolegliwości należy przede wszystkim być pod opieką lekarza i stosować się do jego zaleceń.
Bardzo dobry rozumem ,że ostre wymioty przez zjedzenie delikatnie spleśniałego smalcu jest spowodowane tymi objawami Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
Smacznego
Syn 3 lata, zjadł rano kanapkę. Po południu zobaczyłam ze na jednej kromce chleba (krojonego) jest mała kropeczka pleśni. Na tej kanapce, która zjadł na pewno nie było pleśni, zawsze oglądam jak coś podaje synowi. Na razie nie widać żadnych objawów zatrucia. Czy w takiej sytuacji powinnam udać się natychmiast do lekarza?
Dzień dobry, jeśli syn nie ma objawów zatrucia, można poczekać z wizytą u lekarza. W razie wystąpienia bólu brzucha, wymiotów, biegunki proszę skonsultować się z pediatrą.
Probiotyki polecam na zatrucie pleśnią
Jaki lekarz zajmuje się zatruciem pleśnią? Alergolog?
Dzień dobry, lekarzem specjalizującym się w zatruciach jest specjalista toksykolog. W pierwszej kolejności proszę jednak skonsultować się z lekarzem POZ, który w zależności od objawów wskaże dalsze postępowanie.
Czy herbatka Na Detox może usunąć zjedzony żółty jogurt ,gdy na wieczku już była pieśń. Dałam do zupy bo nie zauważyłam, że jest zepsuty.
Dzień dobry. Herbatka Na Detox nie pomoże w przypadku zatrucia pleśnią. Pozostałą część zupy należy wyrzucić. Jeżeli u osób, które ją spożyły wystąpi biegunka, wskazane jest podanie im węgla aktywnego i dalsza obserwacja. W sytuacji pogorszenia samopoczucia konieczne będzie uzyskanie pomocy medycznej.
Dzien Dobry. Dzisiaj przez przypadek na kola je zjadlam kanapke z serem ktory byl splesnialy, na szczescie zjadlam tylko jedna kromke bo przy drugiej zauwazylam plesn. Czy w takiej sytuacji bede miala objawy zatrucia czy raczej moge byc spokojna? Poki Co czuje sie dobrze
Po zjedzeniu spleśniałej żywności nie powinna Pani odczuwać większych skutków ubocznych. Mogą pojawić się nudności, wymioty i biegunka. Jeśli te objawy są nasilone, powinna się Pani skonsultować z lekarzem.
Czy mieszkając w mieszkaniu, gdzie pleśń i wilgoć jest wszech obecna i trudna do usunięcia, skutkuje utratą zdrowia, będąc jeszcze osobą uczuloną na pleśń.
Dzień dobry. Przebywanie w pomieszczeniach o dużej wilgotności i w obecności pleśni może mieć ogromny i niekorzystny wpływ na zdrowie. Dotyczy to przede wszystkim zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób układu oddechowego, a nasilenie objawów alergii osoby uczulonej na pleśń jest oczywiste. Podstawą postępowania w przypadku alergii jest wyeliminowanie lub chociaż ograniczenie ekspozycji na alergen.
Jak duża dawka pleśni może spowodować zatrucie? Dziadek poczęstował mnie cydrem domowej roboty, jednak później wspomniał że na powierzchni fermentującego płynu był biały nalot, ale przefiltrował przez gazę i zabutelkował. Sam napój jest klarowny i nie ma w nim oznak ani zapachu pleśni, nie ma też pewności czy owy nalot był pleśnią czy jakimś osadem z drożdzy. Mimo wszystko zastanawiam się czy można go bezpiecznie spożywać, czy lepiej wylać, jeśli istnieje ryzyko jakiejś minimalnej dawki pleśni?
Dzień dobry. Zaobserwowany osad mógł być pleśnią. Zajęty pleśnią produkt należy w całości wyrzucić. W przypadku płynu przefiltrowanie go nie eliminuje problemu. Pleśń ciężko zmierzyć czy zważyć, dlatego nie została określona dawka minimalna wywołująca zatrucie. Ryzyko czy przebieg zatrucia zależeć będzie również od rodzaju mikotoksyn, ponieważ jedne są mniej, a inne bardziej szkodliwe dla naszego zdrowia. W związku z powyższym odradzam spożywanie tego cydru.
Zjadlem niedużo przeterminowanej owsianki co miała gorzkawy smak, po zobaczeniu daty przydatności (2019) postanowiłem “zwrócić ręcznie” zawartość żoładka oraz wziąłem 600mg węgla akrywnego, może lekka overreakcja z mojej strony i myślę, że nic mi nie będzie gdyż czuje się dobrze ale wiem, że czasami mykotosyny zajmują jakis czas aby poczuć objawy (przynajmniej jeżeli chodzi o grzyby z lasu) czy w przypadku tych co występują na żywności też może to zająć wiecej niż 1 dzień?
Dzień dobry. Jeżeli skażone mykotoksynami jedzenie nie przebywało długo w żołądku, to prawdopodobieństwo ewentualnego zatrucia mykotoksynami zmniejszyło się. Dodatkowo przyjął Pan węgiel, którego zadaniem jest adsorbcja toksyn. Czas wystąpienia, nasilenie i rodzaj objawów zależy od rodzaju toksyn i ich dawki. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek symptomów mogących świadczyć o zatruciu pleśnią, proszę się pilnie udać po pomoc medyczną.
W podstawce od ekspresu do kawy pojawiła się gruba warstwa pleśni, którą po zauważeniu oczyściłam. Jedenakże wcześniej ze 3 razy powąchałam co to może być – zapach był tak okropny, że aż rozbolał mnie cały nos po chwili. Czy przez takie powąchanie można się również zatruć?
Jeśli nie odczuwa Pani żadnych objawów (np. wyciek z nosa, bóle głowy), prawdopodobieństwo infekcji grzybiczej jest znikome. W przypadku dyskomfortu w jamie nosowej powinna się Pani skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Zjadlem jedna bororwke z plesnia czy cos mi zaszkodzi
Zjedzenie jednej borówki z pleśnią nie powinno mieć negatywnego wpływu na zdrowie.
I jak? Stało się?
Moja mama dala mi czekolade nie widzialam nic na niej ale tata zauwarzyl na innych plesn kiedy ja juz zjadlam jedna czekolade nie wiem co robic boje sie
Jeśli pojawią się niepokojące objawy, które mogą wskazywać na zatrucie pleśnią, należy pilnie zgłosić się do lekarza. Profilaktycznie można zażyć węgiel aktywny.
Czy wypicie wody z bidonu gdzie na śćiankach osadziła się pleśń jest niebezpieczne? Wypiłem dwa pełne bidony elektrolitów i wody a później zauważyłem kropki pleśni na wewnętrznej ścianie bidonu.
Czy powinienem udać się od razu do lekarza czy póki co zarzyć węgiel aktywowany?
Pozdrawiam i dziękuje za odpowiedź
Wypicie wody z pleśnią może wywołać bóle brzucha, nudności, biegunki. U osób uczulonych na pleśń reakcja może być poważniejsza. Jeśli nie odczuwa Pan żadnych dolegliwości, to nie ma powodów do niepokoju, organizm sam zdołał zneutralizować pleśń. Proszę za każdym razem dokładnie myć bidon i najlepiej wyparzać przy pomocy wrzątku.
Mieszkamy w wynajmowanym mieszkaniu 2,5 roku. I często wychodził na grzyb oczywiście go usuwaliśmy preparatami np. pufas, wietrzenie mieszkania, grzanie nie pomaga i po jakimś czasie wychodzi w różnych miejscach. Od prawie roku żona zaczęła mieć stany podgorączkowe cały czas, (bada to ale lekarze nie wiedzą od czego) od ponad miesiąca ja również. Niestety czytam w wielu miejscach i niezbyt wiemy jak sprawdzić czy zatruliśmy się pleśnią? Nie wiemy co robić, czy istnieją jakieś testy którymi można sprawdzić? Bo już analizujemy wyprowadzenie się z mieszkania…
Zatrucie pleśnią dotyczy sytuacji, w której zjedliśmy pokarm nią zakażony. Sytuacja, którą Pan opisuje, to długotrwałe narażenie na kontakt zewnętrzny z grzybami pleśniowymi, co również ma negatywny wpływ na cały organizm. Mogą pojawiać się zmęczenie, ból głowy, zapalenie zatok, alergie, również gorączka. Nawet jeśli stany podgorączkowe nie są spowodowane kontaktem z grzybem, stałe przebywanie w takich pomieszczeniach szkodzi zdrowiu.
Warto skontaktować się z lekarzem rodzinnym, by sprawdzić przyczynę stanów podgorączkowych.
Samo oczyszczenie ścian i wietrzenie często niestety nie wystarczy. Jeśli powodem jest zbyt duża wilgotność, należy sprawdzić wentylację w mieszkaniu. Pomocny może być również specjalistyczny osuszacz powietrza.
Doskonale pouczający
Dziękujemy 🙂
Czy zatrucie przejdzie po paru dniach czy nie? Z ciekawości pytam
W przypadku zatrucia pleśnią nie powinniśmy liczyć na to, że “samo przejdzie”.
Jak wspomniano w artykule: Toksyny obecne w pleśni mogą prowadzić nie tylko do zatrucia, ale także do rozwoju alergii, chorób układu oddechowego, chorób wątroby, wrzodów, krwawień w jelitach. Ostre zatrucie może doprowadzić nawet do śmierci.
Git
Dzień dobry, jakiś czas temu napiłem się spleśniałego napoju ok. 100ml. Czy jest ryzyko zatrucia?
Jeśli występują u Pana wskazane w artykule objawy zakażenia mikotoksynami pleśni, proszę skonsultować się z lekarzem,
Dzień dobry, bardzo potrzebny artykuł 👌 Czy jeżeli kupiłam pomidory lub truskawki. Zapakowano je w foliowy worek i po przyjściu do domu zauważyłam plesn na jednym owocu trzeba wyrzucić wszystkie?
Dzień dobry, niestety tak.
Jeśli pleśń była widoczna, oznacza to, że grzyb prawdopodobnie zainfekował już wszystkie owoce w sąsiedztwie.
Czy mozna sie zarazic plesnia od partnera?
Co Pani ma na myśli?
Witam, dziś myłam doniczkę którą przyniosłam z piwnicy, była ona pokryta delikatnym białym nalotem i poczułam zapach pleśni. Moje pytanie brzmi czy można zarazić się pleśnią/grzybicą od samego za wąchania czegoś??
Do zatrucia pleśnią może dojść poprzez inhalację. Jednak ma to raczej miejsce przy długotrwałej ekspozycji, np. podczas częstego przebywania w pomieszczeniach zajętych pleśnią.