Amarantus – zboże XXI wieku?
Amarantus jest coraz bardziej popularnym zbożem, zwłaszcza w gronie osób dbających o zdrowy styl życia. Jest on zaliczany do żywności funkcjonalnej – charakteryzuje się dużą wartością odżywczą i wieloma działaniami prozdrowotnymi. Jakie są jego właściwości?
Amarantus – charakterystyka
Amarantus, a właściwie szarłat wyniosły (łac. Amaranthus cruentus L.) jest rośliną należącą do pseudozbóż pochodzącą z rejonów Ameryki Środkowej. Od wieków był doceniany przez ludy Majów, Inków czy Azteków i uważany w tych rejonach za roślinę świętą. Do Europy został sprowadzony za sprawą wielkich odkryć geograficznych w XVI wieku. Obecnie jest rośliną uprawianą w wielu krajach na całym świecie.
Amarantus jest nazywany zbożem XXI wieku. Coraz częściej gości w naszej kuchni. Można go nabyć nie tylko w sklepach ze zdrową żywnością, ale także w marketach czy większych sklepach spożywczych w postaci nasion, płatków, poppingu, mąki, kaszy, płatków, kleików czy musli.
Przemysł spożywczy oferuje również olej tłoczony z nasion amarantusa.
Amarantus – wartość odżywcza i energetyczna
Amarantus charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą w porównaniu do innych gatunków zbóż. Jego wartość energetyczna wynosi ok. 370 kcal na 100 g produktu.
Jest on źródłem:
- białka (ok. 13,5 g/ 100 g),
- tłuszczu (ok. 7 g/ 100 g),
- węglowodanów (ok. 65 g/ 100 g),
- błonnika pokarmowego (ok. 7 g/ 100 g).
Amarantus obfituje w wiele witamin:
- zwłaszcza z grupy B, takich jak:
- witamina B1 (ok. 0,11 mg/ 100 g),
- witamina B2 (ok. 0,2 mg/ 100 g),
- witamina B3 (ok. 0,92 mg/ 100 g),
- witamina B6 (ok. 0,59 mg/100 g),
- witaminę E (ok. 1,19 mg/ 100 g),
- niewielką ilość witaminy C (ok. 4,2 mg/ 100 g).
Amarantus jest także bogatym źródłem wielu składników mineralnych:
- wapnia (ok. 159 mg/ 100 g),
- żelaza (ok. 7,81 mg/ 100 g),
- magnezu (ok. 248 mg/ 100 g),
- potasu (ok. 508 mg/ 100 g),
- fosforu (ok. 557 mg/ 100 g),
- cynku (ok. 287 mg/ 100 g),
- manganu (ok. 3,33 mg/ 100 g),
- miedzi (ok. 0,78 mg/ 100 g)
Amarantus – właściwości i zastosowanie
Amarantus należy do zbóż bezglutenowych. Może być zatem wykorzystywany w diecie u chorych na celiakię czy nadwrażliwych na gluten. Jest często używany do produkcji żywności bezglutenowej. Mąkę z amarantusa stosuje się do wypieku chlebów bezglutenowych, jest ona także dodawana do wypieku tradycyjnego pieczywa.
Amaratus jest doskonałym dodatkiem w diecie osób starszych, kobiet w ciąży, osób niedożywionych, z anemią czy chorobami układu kostnego ze względu na wysoką zawartość łatwo przyswajalnego żelaza, magnezu i wapnia.
Amarantus sprawdzi się również w diecie osób chorych na cukrzycę. Badania naukowe udowadniają również jego możliwe działanie hipoglikemiczne.
Dzięki zawartości rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego i innych substancji, takich jak witamina E czy skwalen, amarantus może przyczyniać się do regulowania gospodarki lipidowej we krwi, obniżając stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz trójglicerydów.
Ze względu na dużą zawartość błonnika pokarmowego amarantus wpływa korzystnie na pracę jelit. Warto włączyć go do jadłospisu w przypadku zaparć. Po jego spożyciu dłużej utrzymuje się uczucie sytości, dlatego warto, aby spożywały go osoby z nadwagą czy otyłością, a także na dietach redukcyjnych.
Podsumowując, amarantus należy do produktów o wysokiej wartości odżywczej, a zawartością niektórych składników przewyższa inne tradycyjne zboża. Świetnie sprawdzi się w jadłospisie każdego, jednak szczególnie powinny na niego zwrócić uwagę osoby starsze, które często są schorowane i niedożywione.
Przeczytaj również:
Komosa ryżowa – dlaczego warto ją jeść?
Źródła:
- Kulczyński B., Gramza – Michałowska A., Grdeń M., Amarantus – wartość odżywcza i właściwości prozdrowotne, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – L, 2017, 1, str. 1-7.
- Szwejkowska B., Bielski S., Wartość prozdrowotna nasion szarłatu, Postępy Fitoterapii 4/2012, 240-243.
- Kaźmierczak A., Bolesławska I., Przysławski J., Szarłat – jego wykorzystanie w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych, Nowiny Lekarskie 2011, 80, 3, 192-198.
- Gajewska R., Lebiedzińska A., Malinowska E., Szefer P., Ocena jakości zdrowotnej szarłatu, ROCZN. PZH, 2002, 53, NR 2, 141-147.
- Kłoczko I.: Amarantus – wartości odżywcze i funkcjonalne oraz możliwości wykorzystania w profilaktyce żywieniowej. Prz. Piekar. Cukier., 2008, 2, 37-39.
- Alvarez-Jubetea L., Arendtb E.K., Gallagher E.: Nutritive value of pseudocereals and their increasing use as functional gluten-free ingredients. Trends in Food Science & Technology, 2010, 21, 106-113.