Beta-karoten – jaki ma wpływ na opalanie?
Podczas wakacji zależy nam na tym, aby nasza skóra nabrała pięknej, zdrowej opalenizny. Za odcień naszej karnacji oraz przyciemnienie skóry odpowiada barwnik – melanina. Beta-karoten jest substancją, która aktywizuje komórki skóry do produkcji melaniny oraz odkładając się w warstwie naskórka, nadaje skórze opalony odcień.
Beta-karoten – jakie ma właściwości?
Beta-karoten to związek chemiczny z grupy karotenoidów. Są to barwniki, które występują w roślinach i nadają im różne barwy – od zielonej i żółtej, przez pomarańczową i czerwoną, aż po ciemnofioletową. Beta-karoten występuje np. w:
- marchwi,
- papryce,
- pomidorach,
- słodkich ziemniakach,
- arbuzie,
- dyni,
- brzoskwiniach.
Beta-karoten jest głównym prekursorem witaminy A. Aby wytworzyć w organizmie 0,8 mg witaminy A, należy dostarczyć 4,8 mg beta-karotenu.
Beta-karoten wykazuje głównie działanie antyoksydacyjne. Chroni organizm przed działaniem wolnych rodników oraz przed stresem oksydacyjnym. Badania wykazały, że beta-karoten ma właściwości przeciwnowotworowe i zdolność do pobudzania cytokin, co sprawia, że efektywnie migrują one do komórek rakowych.
Na suplementację beta-karotenem muszą uważać osoby palące papierosy. Niektóre badania wskazują na to, że jego nadmierne spożycie może przyczynić się do rozwoju nowotworu płuc u osób palących.
Beta-karoten wykazuje także właściwości obniżające poziom cholesterolu we krwi, co zapobiega wystąpieniu chorób układu krążenia. Dzięki spożywaniu świeżych warzyw i owoców zawierających beta-karoten zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową. Beta-karoten działa także na narząd wzroku. Witamina A jest potrzebna do prawidłowego widzenia o zmierzchu. Dodatkowo beta-karoten przeciwdziała powstawaniu zaćmy, zwyrodnienia plamki żółtej oraz soczewki oka. Odpowiednia ilość tego karotenoidu w diecie przeciwdziała wystąpieniu zespołu suchego oka.
Beta-karoten a opalanie – jak działa?
Beta-karoten zawarty w produktach spożywczych lub suplementach diety odkłada się w naskórku. Dzięki temu nadaje skórze delikatnie opalony odcień, przyciemnia ją oraz działa na melaninę znajdującą się w skórze. Pod wpływem beta-karotenu melanocyty zostają pobudzone do produkcji melaniny. Wskutek tego osoby o jaśniejszej karnacji nabierają ciemniejszego zabarwienia skóry. Jest ona jakby „muśnięta słońcem”. Opalenizna przybiera zdrowy odcień oraz dłużej utrzymuje się na skórze. Ponadto beta-karoten wykazuje także właściwości pobudzające produkcję kolagenu w skórze. Dzięki temu skóra ma odpowiednie napięcie i jest chroniona przed fotostarzeniem.
Beta-karoten wykazuje niewielkie właściwości przeciwsłoneczne, zatem podczas opalania należy pamiętać o stosowaniu kremów z filtrem chroniących przed promieniowaniem UV. Podczas opalania narażamy skórę na powstawanie przebarwień, które wyglądają bardzo nieestetycznie.
Suplementacja beta-karotenem kilkanaście dni przed opalaniem pomaga nadać skórze równomierną opaleniznę.
Przeczytaj również:
Bezpieczne opalanie – jak dobrać filtr do swojej skóry?
Czy beta-karoten przyciemnia skórę?
Beta-karoten jest substancją, która w pewnym stopniu naturalnie przyciemni skórę. Prowitamina A aktywuje melanocyty, które produkują melaninę.
Jednakże beta-karoten nie przyciemni skóry o kilka tonów.
Różnica w odcieniu skóry będzie zauważalna, ale osoba o bardzo jasnej karnacji nie stanie się mocno opalona po samej suplementacji beta-karotenem.
Należy pamiętać, że beta-karoten odkłada się w naskórku. W związku z tym jego nadmierne spożycie może doprowadzić do zmiany zabarwienia podeszw stóp czy wewnętrznych części dłoni na kolor żółto-pomarańczowy.
Jest to proces odwracalny – w takim przypadku należy zaprzestać jego suplementacji.
Tabletki na przyciemnienie karnacji z beta-karotenem czy naturalne sposoby na opaleniznę?
Jak już wspomniano, beta-karoten delikatnie przyciemni skórę, jednak nie spowoduje, że nabierzemy opalenizny takiej jak po wycieczce w ciepłe kraje. Dlatego jeśli chcemy cieszyć się zdrową opalenizną, która będzie utrzymywała się przez dłuższy czas, warto połączyć suplementację beta-karotenem i opalanie w blasku słońca. Suplementację tym związkiem najlepiej rozpocząć na około 14 dni przed planowanym urlopem czy ekspozycją na słońce. Wówczas można w pełni korzystać z upalnych dni, oczywiście stosując odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną. Zarówno przed, jak i po opalaniu należy zadbać o odpowiednie nawilżenie skóry. Po spełnieniu tych wymagań możemy cieszyć się piękną opalenizną, która zostanie z nami przez najbliższe tygodnie, a nawet miesiące.
Przeczytaj również:
5 zasad bezpiecznego opalania
Jak wybrać odpowiedni beta-karoten na opalanie?
Jeśli chcemy rozpocząć suplementację beta-karotenem, możemy wybrać jego naturalne źródła lub preparaty pod postacią leków lub suplementów diety.
Beta-karoten znajduje się w kolorowych warzywach i owocach. Warto włączyć te produkty do naszego codziennego jadłospisu. Choć beta-karoten jest kojarzony głównie z produktami o czerwonej i pomarańczowej barwie, znajduje się także w innych roślinach.
Źródła beta-karotenu:
- marchew,
- suszone morele,
- pietruszka,
- szpinak,
- szczaw,
- szczypiorek,
- czerwona papryka,
- dynia,
- koper,
- pomidory,
- brokuły,
- brzoskwinie,
- szparagi.
Beta-karoten jest także dostępny w formie leków i suplementów diety. Najlepszym wyborem będzie suplementacja beta-karotenu pod postacią leku. Jeśli jednak chcemy wybrać suplement diety, najlepiej postawić na produkt ze standaryzacją na zawartość beta-karotenu.
Dzienne zapotrzebowanie organizmu na ten związek wynosi 6 mg na dobę. Jest to wystarczająca dawka, aby uzyskać pożądany efekt podczas opalania.
Beta-karoten można znaleźć także w kosmetykach – w balsamach i kremach do stosowania na skórę. Prowitamina A wykazuje właściwości regeneracyjne, hamuje procesy rogowacenia oraz pogrubiania naskórka. Dzięki temu skóra jest delikatna i miękka w dotyku. Po wchłonięciu się przez skórę beta-karoten jest przekształcany w jedną z form witaminy A – palmitynian retinolu. Związek ten hamuje aktywność wolnych rodników w skórze, zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry oraz dogłębnie ją odżywia.
Beta-karoten – przeciwwskazania
Na suplementację beta-karotenem, czyli prowitaminą A muszą uważać kobiety w ciąży oraz w trakcie karmienia piersią. Nadmiar witaminy A może doprowadzić do powstawania wad płodu oraz zaburzeń u dziecka karmionego naturalnie.
Źródła
- Gertig Henryk, Juliusz Przysławski: Bromatologia zarys nauki o żywności i żywieniu. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
- Bojarowicz H., Połowiec A.: Wpływ witaminy A na kondycję skóry. Probl Hig Epidemiol 2010, 91(3).
- Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I.: Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 418-428.