Certyfikaty i symbole na etykietach produktów spożywczych – na co zwracać uwagę?

Rodzaje certyfikatów i symboli na etykietach produktów

Certyfikaty i symbole pojawiają się na produktach o określonych parametrach. Są to przede wszystkim: 

• oznaczenia, które odnoszą się do spełniania norm, 
• symbole informujące o składzie produktu, 
• znaki jakości. 

Oznaczenia na opakowaniu dostarczają szczegółowych informacji na temat danego produktu. Są one wartościowym uzupełnieniem etykiety i świadczą o spełnieniu konkretnych kryteriów. Dzięki temu konsument otrzymuje pakiet informacji, które mogą pomóc w zweryfikowaniu, czy produkt spełnia jego wymagania. Dodatkowo po zapoznaniu się z etykietą ryzyko wprowadzenia konsumenta w błąd jest mniejsze [2]. 

Certyfikaty i symbole – Nutri-Score 

Oznaczenie Nutri-Score związane jest ze znakowaniem wartości odżywczej produktów spożywczych. Z wykorzystaniem skali od A do E możemy ocenić niską i wysoką zawartość określonego składnika odżywczego, np. witamin, składników mineralnych czy błonnika. Każda litera ma swój odpowiednik kolorystyczny (od zielonego, przez żółty, do czerwonego), więc łatwo możemy zweryfikować jakość produktu. Nutri-Score umożliwia zatem podział na mniej i bardziej wartościowe produkty pod kątem wpływu na zdrowie. Służy do pomocy w podejmowaniu świadomych i dobrych wyborów żywieniowych [3]. 

Certyfikaty i symbole – żywność ekologiczna

W związku z rosnącą świadomością w kwestii zdrowego stylu życia coraz większa liczba konsumentów poszukuje produktów „bio” lub „eko”. Producenci coraz częściej uwzględniają je w swoim asortymencie. Niestety nie wszyscy podchodzą do tego uczciwie i znane jest dopuszczanie się działań typu greenwashing, czyli „ekologicznej ściemy”.  

Właśnie dlatego wybierając żywność ekologiczną, warto zwrócić szczególną uwagę na certyfikaty, ponieważ tylko takie produkty można uznać za ekologiczne. 

Najpopularniejszym oznaczeniem żywności ekologicznej jest zielony Euro-liść, czyli unijny certyfikat ekologiczny. Otrzymanie tego certyfikatu jest związane z koniecznością spełniania szeregu norm, m.in. brak stosowania pestycydów, sztucznych dodatków czy antybiotyków. Innym oznakowaniem związanym z ekologią jest Bio-Siegel, czyli niemiecki certyfikat rolnictwa ekologicznego. 

Certyfikaty i symbole – żywność o specjalnym przeznaczeniu

Certyfikaty i symbole dla żywności o specjalnym przeznaczeniu informują o wykluczeniu i konkretnego składnika z produktu. Są dedykowane konsumentom o specyficznych wymaganiach dietetycznych z uwagi na swój stan zdrowia. Takim oznaczeniem jest symbol Przekreślonego Kłosa istotny dla osób z celiakią, nadwrażliwością na gluten czy alergią na pszenicę. Produkt oznaczony symbolem Przekreślonego Kłosa jest pozbawiony glutenu i spełnia standardy produkcji dla żywności bezglutenowej [2]. 

Znakiem jakości dedykowanym grupie wegan i wegetarian jest V-Label. Produkt posiadający ten certyfikat klasyfikuje żywność na wegańską i wegetariańską. Wskazuje więc na eliminację produktów pochodzenia odzwierzęcego. W kategorii wegetariańskiej w procesie produkcyjnym mogą być użyte mleko, siara, jajka, miód, produkty pszczele, lanolina i pochodne z tych substancji, co jest wykluczone z definicji produktu wegańskiego [4]. 

W przypadku oznaczeń dla żywności o specjalnym przeznaczeniu należy zwrócić szczególną uwagę na posiadanie certyfikatu.  

Jeżeli na etykiecie znajdziemy informację, że produkt nie posiada jakiegoś składnika, lecz nie jest to poparte żadnym certyfikatem, nie musi on spełniać tak restrykcyjnych wymogów i mogą się w nim znaleźć pewne ilości niepożądanego składnika pokarmowego.

Certyfikaty i symbole – krajowe systemy jakości 

Według wyników wspomnianego badania Polskiego Monitora Opinii już co trzeci Polak kieruje się wyborem produktów rodzimego pochodzenia.  

Przydatne mogą być więc symbole graficzne, które pomogą to zweryfikować. Jednym z nich jest znak „Produkt polski” o kolorystyce nawiązującej do polskiej flagi. Jego obecność na etykiecie gwarantuje, że produkt został wyprodukowany na bazie polskich surowców [5]. 

Inne oznaczenie, które obowiązuje w Polsce, to znak „Jakość Tradycja”. Przeznaczony jest dla produktów wyróżniających się wysoką jakością (bez GMO), tradycyjnym składem lub sposobem wytwarzania i co najmniej 50-letnią tradycją wytwarzania [6].  

Istotnymi certyfikatami jakości, które znajdziemy na produktach z uwagi na ich miejsce lub tradycję wytwarzania czy specyficzną recepturę, są m.in. Chroniona Nazwa Pochodzenia, Chronione Oznaczenie Geograficzne i Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Te systemy jakości obowiązują w całej Unii Europejskiej [7]. 

Certyfikaty i symbole pojawiające się na etykietach dotyczą różnych parametrów produktu i pozwalają na ich dokładne zweryfikowanie. Dostarczają wiedzy na temat spełniania norm, składu produktu czy jego jakości. Uzyskanie takich oznaczeń przez producentów zwykle wiąże się ze spełnieniem restrykcyjnych norm, a więc ich posiadanie może być cennym wyróżnikiem wśród konkurencyjnych produktów na rynku i pomóc konsumentom w podjęciu świadomej decyzji zakupowej.

Przeczytaj również:
Etykiety na produktach żywnościowych – jak je odczytywać?