Siwienie. Czy można je cofnąć?
Siwienie włosów kojarzy się naturalnie ze starzeniem, ale nie zawsze to jest przyczyną. Bywa, że siwe włosy pojawiają się przedwcześnie i mogą informować o chorobach lub niedoborach. Czy można cofnąć proces siwienia?
Skąd bierze się kolor włosów?
Kolor włosów jest cechą dziedziczoną, uwarunkowaną genetycznie. Włosy mają barwę dzięki występującej w warstwie korowej melaninie, zwanej inaczej pigmentem. Kolor włosów zależy od rodzaju melaniny, która powstaje w mieszku włosowym: eumelanina odpowiada za kolor czarny i brązowy, a feomelanina za rudy i blond. Barwa włosów może ulegać drobnym zmianom w ciągu życia pod wpływem czynników zewnętrznych, np. w wyniku chemicznego zniszczenia melanin podczas procesu rozjaśniania lub promieniowania UV.
Czym jest siwienie?
Mechanizm siwienia nie został dotychczas dokładnie poznany. Wraz ze starzeniem się organizmu produkcja melanin zostaje stopniowo wyciszana lub całkowicie zahamowana. Jest to do pewnego stopnia dziedziczone genetycznie i określane jako wyczerpanie potencjału pigmentacyjnego mieszków włosowych. W skali makroskopowej można wtedy zaobserwować białe, żółtawe lub stalowoszare włosy. Wynika to z niewielkich ilości pozostałych żółtych lub czarnych pigmentów. Z czasem cała głowa pokrywa się włosami szpakowatymi.
W przypadku rasy kaukaskiej (europejskiej) siwienie najczęściej obserwuje się wśród osób w wieku 25-30 lat.
Z badań wynika, że nawet 23% osób doświadcza siwienia 50% włosów w wieku ok. 50 lat.
Rozpoczęcie przedwczesnego procesu siwienia może zostać wyzwolone lub przyspieszone przez wiele czynników zdrowotnych i środowiskowych.
Przyczyny przedwczesnego siwienia
- Stres oksydacyjny i wpływ wolnych rodników;
- Bielactwo nabyte;
- Obniżenie stężenia hormonów tarczycy FT3, FT4;
- Niedożywienia i niedobory witamin B12, D3 oraz cynku, miedzi, żelaza, wapnia;
- Niski poziom cholesterolu HDL;
- Leki blokujące melanogenezę, np. niektóre chemioterapeutyki, leki przeciwmalaryczne;
- Niewielka ilość białka w diecie;
- Palenie papierosów.
Czy włosy mogą odzyskać kolor?
Jak dowodzą badania, siwienie włosów może być odwracalne. Literatura opisuje przypadki repigmentacji włosów w momencie zatrzymania epizodów neurologicznych, takich jak drgawki, padaczka, psychoza. Cofnięcie procesu siwienia pojawiało się także w badaniach przy leczeniu fluoksetyną, która jest lekiem przeciwdepresyjnym. Repigmentacja włosów bardzo często pojawia się po przerwaniu chemioterapii lub wprowadzeniu leczenia przeciwnowotworowego sorafenibem czy erlotynibem. Zauważono wtedy nie tylko cofnięcie procesu siwienia, ale także zwiększoną ilość barwnika we włosach.
Także przy leczeniu choroby Parkinsona z użyciem lewodopy badacze zauważyli repigmentację po 8-9 miesiącach od rozpoczęcia leczenia. Wysokie dawki witaminy B5 czy kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) także powodowały odwrócenie przedwczesnego siwienia.
Siwienie włosów jest procesem złożonym. Obecnie nie znamy skutecznego sposobu na repigmentację, ale z pewnością zadbanie o swój komfort psychiczny, zdrowe nawyki żywieniowe, a także porzucenie używek będzie krokiem ku opóźnieniu starzenia organizmu i sposobem na zachowanie naturalnego koloru włosów możliwie jak najdłużej.
Przeczytaj również:
Sposoby na siwienie u mężczyzn
- Arct J., Pytkowska K., Kosmetologia włosów, Wrocław 2020.
- Kumar A.B., Shamim H., Nagaraju U., Premature Graying of Hair: Review with Updates, 2018.
- O’Sullivan J. D. B., Nicu C., Picard M., Cherent J. i in., The biology of human hair graying, 2020.