Wpływ nadciśnienia na rozwój przewlekłej choroby nerek i odwrotnie

Nadciśnienie tętnicze to choroba układu sercowo-naczyniowego, w której dochodzi do zwiększenia ciśnienia wywieranego na ściany tętnic. Jego wartość określana jest przez ciśnienie skurczowe i rozkurczowe, które w przypadku zdiagnozowania choroby wynoszą odpowiednio 140 mmHg lub więcej oraz 90 mmHg lub więcej.

Przewlekła choroba nerek (PChN) jest to, podobnie jak nadciśnienie tętnicze, choroba cywilizacyjna. Definiowana jest jako „wieloobjawowy zespół chorobowy powstały w wyniku trwałego uszkodzenia lub zmniejszenia liczby czynnych nefronów niszczonych przez różnorodne procesy chorobowe toczące się w miąższu nerek.” Może być ona następstwem wielu schorzeń toczących się w organizmie, takich jak otyłość, nadciśnienie, cukrzyca, choroby układu sercowo-naczyniowego, ale także sama może inne choroby powodować. Nefrony to podstawowe jednostki, które budują nerkę.

Kiedy są znacząco uszkodzone, organizm nie jest w stanie: 

• regulować poziomu wody, która krąży w ciele, a co za tym idzie – nadmiaru jonów sodu, potasu, wapnia, fosforu; 
• usuwać toksyn nagromadzonych w organizmie; 
• uwalniać do krwi hormonów, od których zależy regulacja ciśnienia tętniczego, utrzymanie prawidłowego stanu kości, tworzenie czerwonych krwinek (erytrocytów). 

Może także dojść do uszkodzenia nerwów. Najczęściej spotykanymi przyczynami przewlekłej choroby nerek są cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, kłębuszkowe zapalenie nerek. 

Wpływ nadciśnienia tętniczego na przewlekłą chorobę nerek 

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania przewlekłej choroby nerek. Schorzenie to nazywane jest nefropatią nadciśnieniową. Choroba nadciśnieniowa nieleczona lub utrwalona uszkadza kłębuszki nerkowe, w konsekwencji powodując ich zwłóknienie. Proces ten upośledza wydalanie nadmiaru wody, soli mineralnych oraz produktów przemiany materii z organizmu, skutkiem czego jest sukcesywne tworzenie się obrzęków, wzrostu ciśnienia, pogorszenia pracy mięśnia sercowego. W efekcie nadciśnienie tętnicze postępuje, a nerki mogą stać się niewydolne. 

Bardzo istotne jest regularne mierzenia ciśnienia oraz badanie parametrów nerkowych. Są one bowiem istotne nie tylko w diagnostyce, lecz także w celach terapeutycznych.

Wpływ przewlekłej choroby nerek na nadciśnienie tętnicze 

Przewlekła choroba nerek powoduje szereg nieprawidłowości, które prowadzą do powstania wtórnego nadciśnienia tętniczego, w tym przypadku zwanego także nadciśnieniem miąższowonerkowym. 

Przyczynami tego schorzenia są: 

• zmniejszone wydalanie soli mineralnych i wody; 
• niewystarczająca podaż czynników, które mają za zadanie rozszerzać naczynia krwionośne, natomiast czynniki powodujące obkurczanie naczyń krwionośnych są wytwarzane w nadmiarze; 
• zaburzenia hormonalne, które powodują wzrost ciśnienia. 

W efekcie powstają niebezpieczne obrzęki i następuje wzrost ciśnienia tętniczego. Im bardziej postępuje proces upośledzenia przesączania kłębuszkowego, tym częściej dochodzi do epizodów nadciśnienia tętniczego. 

Profilaktyka i edukacja  

Zalecenia dotyczące przeciwdziałania nadciśnieniu tętniczemu są podobne do tych, jakie rekomenduje się w przypadku przewlekłej choroby nerek. 

• Pamiętaj o aktywności fizycznej.
• Stosuj zdrową, zbilansowaną dietę, przede wszystkim ograniczając ilość spożywanej soli.
• Zadbaj o prawidłowe BMI (czyli stosunek masy ciała do wzrostu).
• Rzuć palenie.
• Zminimalizuj ilość spożywanego alkoholu.
• Regularnie wykonuj badania.
• Przestrzegaj zasad terapeutycznych zalecanych przez lekarza.

Przeczytaj również:
Nadciśnienie tętnicze? Na te leki uważaj!