Starania o dziecko – jak przygotować się do ciąży?

Podjęcie decyzji o powiększeniu rodziny to ważny moment w życiu pary. Zazwyczaj towarzyszą temu nie tylko pozytywne emocje, ale też lęk, czy wszystko pójdzie zgodnie z oczekiwaniami. Wielu rzeczy nie da się w tej kwestii zaplanować, ale zdecydowanie mamy wpływ na kilka kluczowych aspektów. Zdrowy i aktywny styl życia, wykonanie profilaktycznych badań, odpowiednio dobrana suplementacja – to tylko kilka czynników, które z pewnością przyczynią się do ujrzenia upragnionych dwóch kresek na teście ciążowym. 

Starania o dziecko – kiedy jest najlepszy moment? 

Chcę być mamą! Chcę być tatą! Decyzja podjęta, teraz trzeba przejść do działania. Wiele par zastanawia się jednak, kiedy jest dobry moment na dziecko. Najczęściej przed planowaniem ciąży chcemy mieć dobrze płatną pracę, mieszkanie, auto, spłacone kredyty czy odhaczone kolejne miejsca na mapie świata. Okazuje się, że wiele par marzy o posiadaniu potomstwa, jednak rozsądek i chęć ułożenia spraw materialnych skutecznie wydłużają okres rozpoczęcia starań. Kluczowa w tej sprawie powinna być rozmowa i ustalenie priorytetów. Świadoma decyzja o dziecku powinna być wspólnym celem obu partnerów. Poczucie bezpieczeństwa, bliskość i przedyskutowanie tematu starań o dziecko to piękny wstęp do planowania ciąży.

Zdrowo się odżywiaj! 

Do korzyści wynikających ze zdrowego trybu życia chyba nikogo nie trzeba przekonywać. Przyszli rodzice powinni szczególnie zadbać o zbilansowaną dietę, która zapewni organizmowi potrzebne składniki odżywcze i mineralne: 

• Postawmy na posiłki bogate w warzywa, ryby i chude mięso. Nie zapominajmy też o nabiale, jajkach, błonniku, dobrej jakości tłuszczu i porcji energetycznych owoców. 
• Starania o dziecko to dobry moment, by na stałe rozstać się z przetworzonym jedzeniem i słodyczami. W większości przypadków zawierają niekorzystne dla zdrowia dodatki i tłuszcze trans, które obniżają jakość nasienia.  
• Wybierajmy zdrowe przekąski, takie jak garść orzechów, migdałów czy pestek dyni. Zamiast niezdrowych chrupek podjadanych przed telewizorem przygotujmy marchewki pokrojone w słupki lub miskę chipsów z jarmużu. Jest naprawdę wiele możliwości, by przekąski były zdrowe i pożywne! 
• Unikajmy nadmiaru kofeiny, która może powodować nieprawidłowości w materiale genetycznym plemników i negatywnie wpływać na funkcje rozrodcze mężczyzn. Nadmiernie pobudzające działanie kawy może przełożyć się też na drażliwość i brak odporności na stres, a to z pewnością nie sprzyja przyszłym rodzicom. Oszacowano, że bezpieczna dawka kofeiny dla osób starających się o dziecko wynosi około 200 mg, co odpowiada 2 filiżankom kawy parzonej lub 3 filiżankom kawy rozpuszczalnej.  
• Unikajmy alkoholu i całkowicie zrezygnujmy z palenia papierosów. 

Uzupełnij braki w składnikach odżywczych i mineralnych! 

Zdrowa dieta nie zawsze jest wystarczająca, by pokryć zapotrzebowanie na wszystkie składniki. Osoby starające się o dziecko mogą uzupełnić te braki poprzez przyjmowanie odpowiednich preparatów witaminowych i suplementów.  

Szczególnie istotnym składnikiem jest kwas foliowy (witamina B9, kwas pteroiloglutaminowy, folan, folacyna, foliany), którego suplementacja w czasie starań o dziecko jest zalecana jest nie tylko kobietom, ale też ich partnerom. Kwas foliowy u mężczyzn poprawia jakość nasienia i wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Z kolei odpowiednie stężenie kwasu foliowego u przyszłej mamy chroni przed anemią i zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu.  

Warto zwrócić uwagę, że istnieje możliwość ukierunkowanego uzupełnienia składników w organizmie, poprzez korzystanie z zestawu witamin i minerałów dedykowanych nie tylko przyszłym mamom, ale też tatusiom.  

Preparaty dla kobiet planujących ciążę powinny zawierać między innymi: 

• witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: D3, E, K, beta-karoten (prowitamina A), 
• witaminę C i kompleks witamin z grupy B: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (PP, niacyna), B5 (kwas pantotenowy), B6 (pirydoksyna), B7 (biotyna), B9 (kwas foliowy), B12 (kobalamina),  
• składniki mineralne: wapń, magnez, żelazo, cynk, miedź, jod, selen, 
• L-argininę. 

Z kolei w składzie produktów dla mężczyzn, oprócz kwasu foliowego, można znaleźć: 

• kompleks witamin: C, E, D3, B2 (ryboflawina), B3 (PP, niacyna), B6 (pirydoksyna), B12 (kobalamina), 
• składniki mineralne: magnez, cynk, żelazo, selen, 
• koenzym Q10, 
• L-argininę, L-karnitynę, 
• L-glutation.  

Rola powyższych komponentów jest nieoceniona. Wpływają na proces spermatogenezy i jakość plemników. Są odpowiedzialne za odpowiedni podział komórek, poprawiają jakość nasienia i funkcjonowanie całego układu rozrodczego u kobiet i mężczyzn. Ponadto wspierają prawidłową syntezę DNA oraz regulują układ hormonalny.  

W preparatach dla osób starających się o dziecko powinny być zawarte czynniki chroniące komórki przed stresem oksydacyjnym. Wiadomo, że reaktywne formy tlenu (RFT) w stężeniu fizjologicznym odgrywają dużą rolę w spermatogenezie, sygnalizacji komórkowej i dojrzewaniu plemników. Z kolei nadmiar RTF powoduje stres oksydacyjny, który hamuje ruchliwość plemników oraz uszkadza ich błony komórkowe i DNA, a to przekłada się na problemy z zapłodnieniem. Przyjmowanie związków przeciwutleniających, takich jak glutation, koenzym Q10 czy witamina C i E, to podstawa ochrony plemników przed stresem oksydacyjnym. Składniki mineralne, np. cynk, miedź oraz magnez, dodatkowo stabilizują błony komórkowe oraz wpływają korzystnie na aktywność enzymów przeciwdziałających nadmiernemu działaniu wolnych rodników.  

Odpowiednio dobrane preparaty warto przyjmować co najmniej kilka miesięcy przed staraniami o dziecko, a następnie kontynuować suplementację w czasie ciąży. Pamiętajmy jednak, że ich stosowanie nie może stanowić zamiennika zróżnicowanej diety i nie wolno przekraczać zalecanej dziennej porcji. Wszelkie wątpliwości odnośnie przyjmowania preparatów i suplementów należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.  

Bądź aktywny! 

Przyszli rodzice powinni zadbać o odpowiednią aktywność fizyczną, która pomaga zachować zdrowie i poprawić wydolność organizmu. Pamiętajmy jednak o zachowaniu umiaru. Zamiast katorżniczych treningów dobierzmy ćwiczenia odpowiednie do naszych możliwości. Staną się wtedy formą relaksu, a nie tylko sposobem na utratę zbędnych kalorii.  

Ruch sprawia, że lepiej funkcjonują właściwie wszystkie układy naszego organizmu, mamy więcej energii, łatwiej radzimy sobie ze stresem, jesteśmy odprężeni, a dzięki tzw. hormonom szczęścia optymistycznie patrzymy na świat.  

Nie bez znaczenia jest też korzystny wpływ aktywności fizycznej na prawidłową masę ciała. Nadmiar kilogramów może przyczyniać się do zaburzeń cyklu miesiączkowego i dojrzewania pęcherzyka jajnikowego. Z kolei niedowaga może być przyczyną zaniku miesiączki lub zaburzeń hormonalnych.  

Znajdź swój sposób na relaks! 

Osoby starające się o dziecko powinny zdawać sobie sprawę z wpływu stresu na proces zachodzenia w ciążę. Codzienny pęd i nerwy z pewnością nie sprzyjają płodności! Udowodniono, że nadmierna ekspozycja na czynniki stresogenne powoduje zaburzenia pracy nadnerczy i przysadki mózgowej, które odpowiadają za wydzielanie hormonów regulujących układ rozrodczy. 

Pozwólmy sobie zatem na relaks, który dla każdego może znaczyć coś innego. Wspólne gotowanie, wyjście do kina, spacer, medytacja czy zwykłe leniuchowanie – róbmy to, co pozwala nam zapomnieć o troskach i wyciszyć organizm.  

Wykonaj badania profilaktyczne i obserwuj swoje ciało! 

Przed rozpoczęciem starań o dziecko spróbuj jak najlepiej poznać swoje ciało. Zaobserwuj, jak w trakcie cyklu miesiączkowego zmienia się śluz, temperatura ciała i kiedy następuje owulacja. Można też śmiało skorzystać z owulacyjnych kalkulatorów dostępnych w internecie lub wykonać testy owulacyjne dostępne w aptece.  

Razem z partnerem wykonajcie podstawowe badania krwi i moczu. Te rutynowe analizy pozwolą ocenić stan zdrowia i umożliwią dobranie ewentualnej szerszej diagnostyki. Przyszła mama powinna przedyskutować z lekarzem możliwość oznaczenia hormonów, takich jak progesteron, prolaktyna, FSH (folikulostymulina) czy LH (hormon luteinizujący), które są kluczowe przy zachodzeniu w ciążę.  

Sprawdź także, czy masz aktualne badania cytologiczne i wybierz się do ginekologa. Przeprowadzone badanie kontrolne pozwoli ocenić, czy nie występują nieprawidłowości, takie jak mięśniaki, torbiele oraz inne czynniki mogące przeszkodzić w zajściu w ciążę. Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz ginekolog może wykonać cykl badań USG umożliwiający kontrolę owulacji i poszczególnych faz cyklu miesiączkowego.  

Ciesz się bliskością! 

Niech starania o dziecko będą czasem wspaniałego seksu. Na tym etapie warto jeszcze bardziej skupić się na drugiej osobie, by poznać jej fantazje, oczekiwania i osiągnąć maksimum zadowolenia ze zbliżeń. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że kobiecy orgazm ułatwia plemnikom dotarcie do komórki jajowej, dlatego zapraszajmy partnera na randki, cieszmy się sobą i korzystajmy z bliskości.  

Chęć powiększenia rodziny to naturalny etap w życiu wielu par. Możemy sprawić, że czas starania o dziecko będzie wspaniałą przygodą i możliwością odkrycia partnera na nowo. Jest to okres, w którym możemy w szczególny sposób cieszyć się bliskością i wspólnym celem. Powyższe porady to tylko kilka wskazówek, które warto zastosować, planując potomstwo. Pamiętajmy jednak, że każdy z nas jest inny i starania o dziecko są sprawą indywidualną.