Dieta w fibromialgii – jak ją skomponować?

Fibromialgia – objawy, choroby współwystępujące, czynniki rozwoju 

Do objawów fibromialgii zalicza się m.in.: 

• przewlekły i rozległy ból mięśniowo-szkieletowy,  
• poranną sztywność stawów, 
• chroniczne zmęczenie,  
• niską tolerancję wysiłku, 
• zaburzenia snu, 
• pogorszenie funkcji poznawczych (osłabienie pamięci i koncentracji uwagi).  

Doświadczany ból w obrębie mięśni lub stawów nie tylko obniża ogólną jakość życia chorych, ale ma również znaczący wpływ na samopoczucie i podstawowe funkcje, takie jak sprawność fizyczna i intelektualna. 

Z fibromialgią często współwystępują: 

• zaburzenia lękowe,  
• depresja,  
• dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego, 
• zespół przewlekłego zmęczenia, 
• migrena, 
• zespół jelita drażliwego (IBS). 

Do czynników rozwoju fibromialgii zalicza się: 

• uwarunkowania genetyczne,  
• psychologiczne aspekty (depresja, zaburzenia lękowe, niewłaściwa reakcja na bodźce stresowe), 
• infekcje,  
• przewlekły stan zapalny,  
• urazy fizyczne, 
• zaburzenia snu, 
• przewlekłą nadpobudliwość ośrodkowego układu nerwowego. 

Znaczenie diety w fibromialgii  

Zdrowa, urozmaicona dieta stanowi nieodłączny element zarówno profilaktyki, jak i wspomagania leczenia różnych chorób przewlekłych. W typowej diecie zachodniej coraz częściej można znaleźć wieloskładnikowe produkty o wysokim stopniu przetworzenia, które są bogate w takie substancje jak glutaminian monosodowy (wzmacniacz smaku) czy aspartam (sztuczna substancja słodząca), które nasilają objawy fibromialgii. Z kolei diety oparte w głównej mierze na produktach roślinnych (np. dieta wegetariańska, wegańska, śródziemnomorska), które są szczególnie bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy, witaminy, składniki mineralne oraz antyoksydanty, najczęściej pomagają złagodzić uciążliwe symptomy fibromialgii. Ta choroba reumatyczna jest przewlekłym schorzeniem silnie związanym z występowaniem ogólnoustrojowego stanu zapalnego, natomiast dobrze skomponowana dieta z przewagą składników roślinnych ma charakter przeciwzapalny. Na dolegliwości bólowe w przewlekłych stanach zapalnych wpływa nadmierna masa ciała, dlatego tak ważne jest prawidłowe odżywianie w fibromialgii. 

Korzyści zdrowotne wynikające z długotrwałego przestrzegania diety przeciwzapalnej u pacjentów z fibromialgią: 

• zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego i LDL (tzw. złego cholesterolu),  
• spadek stężenia apolipoproteiny B (bierze udział w rozwoju miażdżycy naczyń krwionośnych), 
• obniżenie poziomu markerów stanu zapalnego, 
• ubytek masy ciała (dieta z uwzględnieniem deficytu energetycznego w połączeniu z regularnym wykonywaniem ćwiczeń),  
• poprawa sprawności fizycznej, 
• redukcja zmęczenia, 
• złagodzenie dolegliwości bólowych w obrębie mięśni i stawów, 
• redukcja porannej sztywności stawów, 
• zmniejszenie stopnia ciężkości zaburzeń depresyjnych i lękowych, 
• poprawa samopoczucia psychofizycznego, 
• polepszenie jakości snu, 
• złagodzenie objawów żołądkowo-jelitowych (głównie dieta low FODMAP), 
• poprawa jakości życia. 

Dieta w fibromialgii – które składniki mają pozytywny wpływ na zdrowie? 

Warzywa 

Bogate w błonnik pokarmowy, witaminy i sole mineralne oraz różne fitozwiązki o szerokim spektrum aktywności biologicznej w ludzkim organizmie (m.in.: fitosterole, polifenole, karotenoidy, azotany, związki siarki organicznej). 

Owoce 

Dostarczają błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych oraz związków bioaktywnych o właściwościach antyoksydacyjnych (np. karotenoidów, flawonoidów, kwasów fenolowych).  

Pełnoziarniste produkty zbożowe 

Obfitują w węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, białko, aminokwasy, witaminy z grupy B, składniki mineralne (np. potas, magnez, wapń, cynk, żelazo, miedź, mangan, selen) oraz antyoksydanty (np. witaminę E, związki fenolowe). 

Rośliny strączkowe 

Bogate w białko, węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, witaminy rozpuszczalne w wodzie, sole mineralne (m.in.: wapń, fosfor, potas, magnez, żelazo, cynk, miedź, kobalt, mangan, molibden), fosfolipidy, sterole roślinne oraz fitoestrogeny. 

Orzechy, migdały, nasiona, pestki 

Charakteryzują się dużą zawartością białka, jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego, argininy, witamin z grupy B, składników mineralnych (m.in.: potasu, magnezu, wapnia, żelaza, cynku, selenu), antyoksydantów (w tym witaminy E) i fitosteroli. 

Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia 

Zawiera jednonienasycone kwasy tłuszczowe (zwłaszcza dobroczynny kwas oleinowy), polifenole, karotenoidy (luteinę, β-karoten, ksantofile), chlorofile, sterole roślinne, skwalan oraz witaminę E. 

Fibromialgia jest szeroko rozpowszechnionym schorzeniem charakteryzującym się przewlekłym bólem mięśniowo-stawowym, w przypadku którego terapia żywieniowa odgrywa ważną rolę. Szczególnie polecana jest dieta w dużej mierze oparta na produktach roślinnych. Odpowiednio dobrany jadłospis u chorych na fibromialgię może sprzyjać redukcji masy ciała, dolegliwości bólowych, objawów jelitowych oraz zmniejszeniu zaburzeń depresyjnych i lękowych, a także poprawić funkcje poznawcze i jakość snu. 

Przeczytaj również:
Reumatoidalne zapalenie stawów