Porzeczka – rodzaje, wartość odżywcza, właściwości
Porzeczki określa się mianem superfood – charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i działają prozdrowotnie. Często rosną w przydomowych ogródkach i na działkach. Dlaczego warto jeść porzeczki?
Porzeczka – charakterystyka i rodzaje
Porzeczka to popularny w Polsce krzew owocowy z rodziny agrestowatych. Jest łatwa w uprawie, osiąga maksymalnie 3 m wysokości. W Polsce występuje w trzech, różniących się od siebie barwą i smakiem, odmianach. Wyróżniamy porzeczkę czarną, czerwoną i białą.
Porzeczka – wartość odżywcza
Porzeczki cechują się niską wartością energetyczną (ok. 30 kcal/100 g). Są źródłem:
- błonnika pokarmowego;
- składników mineralnych (takich jak: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, miedź);
- witamin (zwłaszcza witaminy C).
Szczególnie bogata w witaminę C jest czarna porzeczka. Porzeczki czarne i czerwone zawierają również beta-karoten.
Czarna porzeczka – wartość odżywcza w 100 g:
- wartość energetyczna: 35 kcal;
- białko: 1,3 g;
- tłuszcz: 0,2 g;
- węglowodany: 14,9 g;
- błonnik pokarmowy: 7,9 g;
- wapń: 39 mg;
- żelazo: 1,2 mg;
- magnez: 20 mg;
- fosfor: 58 mg;
- potas: 336 mg;
- sód: 2 mg;
- cynk: 0,32 mg;
- miedź: 0,11 mg;
- witamina C: 182 mg;
- witamina B1: 0,06 mg;
- witamina B2: 0,03 mg;
- witamina B6: 0,08 mg;
- beta-karoten: 81 µg.
Czerwona porzeczka – wartość odżywcza w 100 g:
- wartość energetyczna: 31 kcal;
- białko: 1,1 g;
- tłuszcz: 0,2 g;
- węglowodany: 13,8 g;
- błonnik pokarmowy: 7,7 g;
- wapń: 36 mg;
- żelazo: 0,9 mg;
- magnez: 12 mg;
- fosfor: 33 mg;
- potas: 259 mg;
- sód: 2 mg;
- cynk: 0,22 mg;
- miedź: 0,11 mg;
- witamina C: 45,8 mg;
- witamina B1: 0,04 mg;
- witamina B2: 0,02 mg;
- witamina B6: 0,04 mg;
- beta-karoten: 24 µg.
Biała porzeczka – wartość odżywcza w 100 g:
- wartość energetyczna: 33 kcal;
- białko: 1 g;
- tłuszcz: 0,2 g;
- węglowodany: 13,1 g;
- błonnik pokarmowy: 6,4 g;
- wapń: 30 mg;
- żelazo: 1 mg;
- magnez: 12 mg;
- fosfor: 23 mg;
- potas: 275 mg;
- sód: 1 mg;
- cynk: 0,22 mg;
- miedź: 0,13 mg;
- witamina C: 40 mg;
- witamina B1: 0,08 mg;
- witamina B2: 0,02 mg;
- witamina B6: 0,05 g;
- beta-karoten: 0 µg.
Porzeczka – właściwości
Porzeczki obfitują w polifenole, czyli związki chemiczne o silnych właściwościach przeciwutleniających, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych. Porzeczki są również źródłem antocyjanów, które wpływają korzystnie na układ krążenia i obniżają poziom złego cholesterolu. Spożywanie owoców bogatych w antocyjany może mieć także korzystny wpływ na narząd wzroku.
Porzeczki działają również przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo – ze względu na zawartość flawonoidów, witamin antyoksydacyjnych (A, C, E) i kwasów fenolowych.
Dzięki zawartości witaminy C i związków bioaktywnych porzeczki (zwłaszcza czarna porzeczka) wzmacniają odporność. Ponadto mają działanie odtruwające i wspierają pracę układu moczowego.
Porzeczki są niskokaloryczne – dobrze sprawdzą się na diecie redukcyjnej. Dzięki zawartości błonnika pokarmowego regulują pracę przewodu pokarmowego – wspomagają perystaltykę jelit i przeciwdziałają zaparciom. Ze względu na niski indeks glikemiczny są odpowiednie dla osób chorujących na cukrzycę czy insulinooporność.
Przeczytaj również:
Wartości odżywcze truskawek – dlaczego warto je jeść?
Źródła:
- Lamer Zarawska E., Fitoterapia i leki roślinne, PZWL, 2010.
- Cieślowska B., Cieślowska P., Superfoods, czyli żywność o wysokiej wartości odżywczej, Wydawnictwo SBM, 2016.
- Gryszczyńska B., Iskra M., Gryszczyńska A. i wsp., Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców jagodowych, Postępy Fitoterapii 2011, 4.
- Jurgiel-Małecka G., Buchwał A., Charakterystyka składu chemicznego owoców porzeczki uprawianej w rejonie Pomorza Zachodniego, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2016, 6 (109), 90-101.
- Gopalan A., Reuben S. C., Ahmed S. i wsp., The health benefits of blackcurrants. Food & function, 2012,3(8), 795-809.