Spirulina – co daje, na co działa i w czym pomaga? Sprawdź, dlaczego warto jeść algi

Co to jest spirulina?

Spirulina to mikroskopijna alga o niebieskozielonej barwie i spiralnym kształcie, która żyje w ciepłych, czystych zbiornikach wodnych – wyróżnia się morskie, słodkowodne oraz mieszane odmiany alg.

Obecnie, ze względu na jej charakterystyczne genetyczne, fizjologiczne i biochemiczne cechy, spirulinę klasyfikuje się jako cyjanobakterię z rodzaju Arthrospira. Spirulina występuje naturalnie w strefie tropikalnej oraz podzwrotnikowej, szczególnie w państwach Azji Południowej, Ameryki Środkowej, Afryki, a także w Australii. Spośród wielu odmian spiruliny do najczęściej badanych gatunków zalicza się:

• Spirulinę platensis (Arthrospora platensis),  
• Spirulinę maxima (Arthrospora maxima), 
• Spirulinę fusiformis (Arthrospora fusiformis). 

Spirulina – skład alg

Spirulina jest zaliczana do tzw. superżywności, czyli superfood. To naturalne produkty o wszechstronnym działaniu na organizm, które zawierają niezwykle wysokie stężenie składników odżywczych istotnych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Wysoką wartość odżywczą zielonych alg potwierdzają badania. Algi stanowią doskonałe źródło dobrze przyswajalnego białka, co może mieć szczególne znaczenie dla osób na diecie roślinnej. Ponadto spirulina jest bogata m.in. w chlorofil, nienasycone kwasy tłuszczowe, przeciwutleniacze, witaminy i minerały. Dobroczynne składniki zawarte w spirulinie są łatwo przyswajalne przez organizm, ponieważ ściany komórkowe algi pokrywa jedynie cienka błona, bez celulozy.

Spirulina jako suplement diety

Spirulina zawiera następujące składniki bioaktywne: 

• białko (nawet 60 do 70% w suchej masie) o wysokiej strawności (90%), 
• aminokwasy (w tym niemal wszystkie niezbędne aminokwasy w znaczącej ilości), 
• polisacharydy, 
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe (zwłaszcza kwas gamma-linolenowy, czyli GLA), 
• błonnik pokarmowy, 
• witaminy (A, B1, B2, B3, B4, B5, B6, B9 oraz C, E, K), 
• składniki mineralne (w szczególności żelazo, jod, wapń, potas, magnez, cynk, sód, fosfor, mangan, miedź, selen), 
• karotenoidy (głównie beta-karoten),  
• związki polifenolowe, 
• fikocyjanina, 
• fikoerytryna, 
• allofikocyjanina, 
• chlorofil, 
• glikolipid H-b2. 

Spirulina – właściwości zdrowotne 

Dzięki zawartości wymienionych składników algi wykazują szereg pozytywnych właściwości. Spożywanie spiruliny może mieć dobroczynny wpływ na zdrowie, m.in. na odporność i produkcję przeciwciał, na ciśnienie tętnicze czy poziom cholesterolu. Wśród najważniejszych właściwości spiruliny wymienia się również jej wpływ na poprawę mikroflory jelitowej, na przyspieszenie utraty tkanki tłuszczowej i pobudzenie przemiany materii, a także zapobieganie anemii oraz wspomaganie usuwania toksyn i metali ciężkich z organizmu.

Spirulina może mieć następujące działanie na organizm człowieka:

• przeciwutleniające, 
• przeciwzapalne,  
• przeciwnowotworowe,  
• przeciwwirusowe,  
• przeciwbakteryjne, 
• przeciwotyłościowe, 
• przeciwcukrzycowe, 
• przeciwnadciśnieniowe, 
• przeciwmutagenne, 
• przeciwgenotoksyczne, 
• kardioprotekcyjne, 
• hepatoprotekcyjne, 
• immunostymulujące, 
• hipolipemizujące (obniżające stężenie lipidów we krwi).

Spirulina – właściwości, które zostały potwierdzone naukowo

Badania naukowe wskazują, że spirulina może wpływać pozytywnie m.in. na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, a także przyczyniać się do utraty masy ciała.

Czy przyjmowanie spiruliny może poprawić parametry lipidogramu? 

Suplementacja spiruliny ma pozytywny wpływ na profil lipidowy krwi. Długotrwała suplementacja spiruliny prowadzi do następujących zmian:

• obniża stężenie cholesterolu całkowitego, 
• redukuje stężenie lipoprotein frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu), 
• zmniejsza poziom trójglicerydów, 
• obniża stężenie lipoprotein o bardzo małej gęstości (VLDL), 
• zwiększa poziom lipoprotein frakcji HDL (tzw. dobrego cholesterolu). 

Uważa się, że spirulina, a zwłaszcza zawarta w niej fikocyjanina, zmniejsza wchłanianie tłuszczów w jelicie cienkim i jednocześnie zwiększa wydalanie cholesterolu oraz kwasów żółciowych z kałem. Ponadto glikolipid H-b2 oraz prawdopodobnie również fikocyjanina hamują aktywność lipazy trzustkowej, obniżając w ten sposób poziom trójglicerydów we krwi w okresie poposiłkowym. Z kolei obecny w spirulinie kwas gamma-linolenowy ogranicza szkodliwą akumulację cholesterolu w komórkach. Istnieją również doniesienia naukowe sugerujące, że systematycznie stosowana spirulina (co najmniej 12 tygodni w dawce powyżej 2 g na dobę) może obniżać stężenie glukozy na czczo i wartość ciśnienia tętniczego krwi (zwłaszcza rozkurczowego). 

Spirulina a zespół metaboliczny 

Niedawna metaanaliza randomizowanych badań klinicznych wykazała, że stosowanie spiruliny u pacjentów z syndromem metabolicznym i zaburzeniami pokrewnymi przyczynia się do: 

• poprawy glikemii na czczo, 
• obniżenia stężenia insuliny,  
• zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego,  
• redukcji poziomu cholesterolu frakcji LDL,  
• obniżenia stężenia lipoprotein o bardzo małej gęstości (VLDL),  
• zwiększenia cholesterolu frakcji HDL. 

Ponadto badania sugerują, że suplementacja spiruliny u otyłych osób może:  

• obniżać stres oksydacyjny,  
• zmniejszać oporność tkanek na insulinę,  
• modulować skład mikrobioty jelitowej,  
• redukować proces zapalny, 
• zwiększać stężenie adiponektyny (peptydu wydzielanego przez komórki tłuszczowe, który pozytywnie wpływa na metabolizm glukozy i tłuszczów oraz wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe i wazoprotekcyjne, czyli ochronne wobec naczyń krwionośnych). 

Czy suplementacja spiruliny może nasilać utratę masy ciała? 

Przyjmowanie spiruliny przez okres co najmniej 3 miesięcy może przyczyniać się do istotnego obniżenia: 

• masy ciała (w zakresie od 1,28 do 2,06 kg), 
• obwodu talii (w przedziale od 1,09 do 1,40 cm), 
• wskaźnika masy ciała BMI (-1,25 kg/m2), 
• procentowej zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie (-1,02%). 

Ubytek masy ciała był zazwyczaj wyraźnie większy u otyłych uczestników niż u badanych z nadwagą czy prawidłową masą ciała, stąd wydaje się, że suplementacja spiruliny będzie najbardziej skuteczna w przypadku osób ze znacznie podwyższoną zawartością tkanki tłuszczowej w organizmie.  

Potencjalny mechanizm działania przeciwotyłościowego spiruliny polega na: 

• ograniczeniu nacieku makrofagów (komórek układu odpornościowego) do trzewnej tkanki tłuszczowej,  
• zapobieganiu odkładania się tłuszczu wątrobowego,  
• zmniejszeniu stresu oksydacyjnego,  
• poprawie wrażliwości tkanek na insulinę, 
• zwiększeniu uczucia sytości, 
• zmniejszeniu leptynooporności. 

Dawkowanie spiruliny

Spirulinę uznaje się za bezpieczny i dobrze tolerowany suplement. Warto jednak zwrócić uwagę na jej jakość i stosować wyłącznie certyfikowane produkty pochodzące ze sprawdzonych źródeł.

Złej jakości, zanieczyszczona spirulina może zawierać substancje niebezpieczne dla wątroby.

Zazwyczaj zaleca się przyjmowanie kilku gramów spiruliny dziennie, w dawkach rozłożonych w czasie. Dostępne są suplementy ze spiruliną w postaci proszku, a także w formie kapsułek i tabletek. Sproszkowaną spirulinę można dodawać na przykład do soków, koktajli, jogurtów, zup czy innych potraw. Niezależnie od wyboru formy suplementu, należy zawsze przestrzegać szczegółowych zaleceń producenta dotyczących dawkowania. Dodatkowo warto skonsultować taką suplementację z lekarzem.

Na początku suplementacji mogą wystąpić nieznaczne dolegliwości trawienne, takie jak gazy i wzdęcia, które zazwyczaj mijają po krótkim czasie.

Spirulina – przeciwwskazania 

Mimo dobroczynnych właściwości spiruliny jej suplementacji powinny unikać:

• kobiety ciężarne, 
• kobiety karmiące piersią, 
• dzieci i młodzież do 18. roku życia, 
• osoby w podeszłym wieku, 
• pacjenci z fenyloketonurią.

Przeciwwskazaniem do przyjmowania spiruliny są też choroby autoimmunologiczne, zaburzenia krzepliwości krwi oraz alergia na owoce morza i wodorosty. Morskie algi zawierają spore ilości jodu, dlatego tej odmiany spiruliny nie powinny suplementować osoby uczulone na jod, a także z nadczynnością tarczycy. We wszystkich wspomnianych wyżej przypadkach przed rozpoczęciem ewentualnej suplementacji spiruliny należy skonsultować się z lekarzem.

Podsumowanie 

• Spirulina jest powszechnie znaną cyjanobakterią z rodzaju Arthrospira, która cechuje się wysoką zawartością białka, aminokwasów egzogennych, witamin, składników mineralnych oraz licznych fitozwiązków o właściwościach antyoksydacyjnych i antyzapalnych.  
• Dostępne dowody naukowe jednoznacznie wskazują, że spirulina może mieć pozytywny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, ponieważ przyczynia się do poprawy profilu lipidowego krwi, glikemii na czczo oraz zmniejszenia masy ciała i wartości rozkurczowej ciśnienia tętniczego.

Data aktualizacji: 26.06.2022 r.

Przeczytaj również:
Morszczyn – jaki ma wpływ na zdrowie?