Leki na bezsenność u dorosłych

Czym jest bezsenność i jakie są jej przyczyny?

Wbrew powszechnej opinii o bezsenności mówimy nie tylko w przypadku problemów z zaśnięciem. W zasadzie nie ma ona jednoznacznej definicji. Bezsenność to także trudności z utrzymaniem snu lub zbyt wczesne budzenie się oraz sen, który, mimo pozornie normalnej długości, nie zapewnia wypoczynku. Skutkiem tej przypadłości mogą być nieprzyjemne dolegliwości w ciągu dnia, jak np.

• złe samopoczucie, drażliwość,
• senność i zmęczenie,
• mniejsza wydajność w pracy lub szkole,
• brak motywacji i energii,
• bóle głowy, zaburzenia pracy układu pokarmowego,
• zamartwianie się bezsennością.

Początkowo przyczyna bezsenności bardzo często wiąże się z konkretnym problemem lub wydarzeniem wzbudzającym dużo emocji, np. utrata pracy. Może być też skutkiem przyzwyczajeń powstałych w dłuższym okresie, np. praca zmianowa. Problem często przechodzi w zaburzenie przewlekłe, a zaśnięcia nie ułatwia obawa przed kolejną nieprzespaną nocą. Duże znaczenie ma również dłuższe utrzymanie się czynnika, który wywołał bezsenność. U dużej części pacjentów (prawie połowy) bezsenność to konsekwencja zaburzeń psychicznych, np. depresji czy stanów lękowych.

Wielu pacjentów zastanawia się, kiedy bezsenność należy leczyć? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Powinniśmy interweniować, gdy bezsenność zaczyna dawać negatywne skutki wymienione wyżej.

Leki i suplementy diety stosowane w przypadku bezsenności

Po stwierdzeniu problemów ze snem, nie musimy od razu kierować się do lekarza. Na początku warto wspomóc się dostępnymi bez recepty lekami i suplementami diety o dość łagodnym działaniu.

Jednym z nich jest melatonina, czyli hormon produkowany przez szyszynkę. Stosuje się ją raz dziennie, najlepiej o stałej porze nocnej (21:00 – 22:00) w dawce 1-6 mg. Melatonina nie tylko ułatwia zasypianie, ale także zmniejsza ilość przebudzeń nocnych i poprawia jakość snu. Wskazana jest głównie przy krótkotrwałym leczeniu bezsenności, związanym np. z pracą zmianową lub w celu poprawy jakości snu u osób starszych. Polecana jest także w przypadku zmian stref czasowych. Dzięki niej „jet lag” (zespół nagłej zmiany strefy czasowej) może okazać się mniej uciążliwy. Po zażyciu melatoniny nie powinno się prowadzić pojazdów ani wykonywać czynności, które wymagają dużego skupienia.

W aptece możemy także kupić preparaty ziołowe, które w swoim składzie zawierają np. wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego, liści melisy czy szyszek chmielu. Do wyboru mamy tabletki, kapsułki, syropy, nalewki i krople. Produkty tego typu zawierają jeden składnik lub ich mieszaninę. Oprócz działania nasennego wykazują też działanie uspokajające. Zmniejszają napięcie, pobudzenie czy uczucie niepokoju. Mają właściwości relaksujące, ułatwiające zasypianie i poprawiające jakość snu. Preparaty tego typu przyjmuje się 30-60 minut przed planowanym pójściem spać. W przypadku tabletek warto sięgnąć po postać powlekaną, ponieważ ziołowe leki uspokajające mogą wywołać zgagę czy inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Powleczenie tabletki pozwoli w jakimś stopniu uchronić przed tym efektem. Podobnie jak w przypadku melatoniny po zażyciu tego typu preparatów nie powinniśmy prowadzić pojazdów.

W przypadku problemów z zasypianiem oraz wybudzaniem w nocy warto rozważyć zakup preparatu łączonego, zawierającego wyciągi ziołowe oraz melatoninę w jednym. Pamiętajmy, że tego typu produkty najlepiej przyjmować doraźnie, a nie codziennie, aby nie dopuścić do przyzwyczajenia, które może skutkować ponownymi problemami ze snem, po odstawieniu preparatu.

Jeśli produkty bez recepty nie zdają egzaminu, powinniśmy udać się do lekarza.

W przypadku leczenia bezsenności stosuje się:

• krótko działające leki nasenne, np. zolpidem, zaleplon, zopiklon. Ich działanie jest niemal natychmiastowe i może pojawić się już po 10 minutach. W przypadku codziennego stosowania tych preparatów, po 2-3 tygodniach należy robić kilkudniowe przerwy między kolejnymi dawkami, aby nie doprowadzić do zjawiska tolerancji i uzależnienia;
• krótko działające benzodiazepiny – w ich przypadku ryzyko uzależnienia jest dużo większe. Nagłe odstawienie może także spowodować wystąpienie zespołu odstawiennego;
• leki przeciwdepresyjne w niewielkich dawkach (np. doksepina, amitryptylina, mianseryna). Jednym z działań tych leków jest duże uczucie senności, co może mieć zastosowanie w leczeniu zaburzeń snu.

Bezsenność to dolegliwość bardzo często wywoływana przez konkretny czynnik. Eliminacja stresora może rozwiązać problem. Jeśli jednak to się nie uda, warto sięgnąć po preparaty apteczne, które mogą okazać się pomocne w doraźnym leczeniu.