Planowanie ciąży – najważniejsze wskazówki i porady 

Dlaczego warto zaplanować ciążę? 

Przychodzi taki moment w życiu rodziny, kiedy przyszli rodzice stawiają sobie pytanie: jak zaplanować ciążę? Ten błogosławiony stan jest dużym obciążeniem dla organizmu kobiety, dlatego dobrze jest rozpocząć takie przygotowania na kilka miesięcy przed planowanym poczęciem. Będzie to doskonały czas na zmianę trybu życia na zdrowy i bardziej aktywny, a także pożegnanie się używkami. Odpowiednie planowanie ciąży zwiększa prawdopodobieństwo jej fizjologicznego przebiegu i ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie Waszego maluszka. 

Jeżeli do tej pory stosowaliście antykoncepcję hormonalną, będziecie musieli uzbroić się w cierpliwość, ponieważ przywrócenie równowagi hormonalnej organizmu może potrwać nawet kilka miesięcy. W tym czasie mogą wystąpić cykle bezowulacyjne.  

Planowanie dziecka to duże wyzwanie, dlatego dobrze jest poświęcić na przygotowania kilka miesięcy. W tym czasie należy odpowiednio przygotować organizm, stosując zdrową dietę i wykonując odpowiednie badania. 

Badania przed planowaniem ciąży – jakie trzeba wykonać? 

Gdy podejmiecie decyzję o rozpoczęciu starań o dziecko, powinniście udać się na wizytę do ginekologa. Lekarz sprawdzi stan Twojego zdrowia, wykonując cytologię i badanie USG, w celu wykluczenia infekcji i innych schorzeń. Zleci również badania krwi oraz moczu, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości. 

Na etapie planowania ciąży należy sprawdzić poziom: 

• TSH, 
• glukozy, 
• kreatyniny, 
• CRP, 
• ATL, 
• przeciwciał przeciwko wirusowi różyczki oraz pasożytom wywołującym toksoplazmozę. 

Choroby zakaźne wieku dziecięcego mogą być niezwykle groźne dla przyszłej mamy i jej dziecka. Jeżeli kobieta nie miała wcześniej kontaktu z tymi chorobami lub nie została zaszczepiona, powinna zadbać o swoją odporność. W celu ochrony przyszłej mamy i maluszka przed infekcjami, zaleca się wykonanie szczepień przeciwko różyczce, odrze, śwince, ospie wietrznej, WZW A i B, a także przeciwko grypie. Dobrze jest wykonać je na kilka miesięcy przed rozpoczęciem starań o dziecko.  

Specjalistą, którego również obowiązkowo należy odwiedzić, jest dentysta. Zadbane i zdrowe zęby są przecież oznaką zdrowia. W czasie ciąży nie ma przeciwwskazań do leczenia zębów, warto jednak wybrać się do stomatologa wcześniej, już na etapie planowania dziecka. Podczas ciąży zęby mogą bowiem ulec osłabieniu, a długie siedzenie na fotelu dentystycznym z ciążowym brzuszkiem może być mało komfortowe.  

Czy w trakcie planowania ciąży ważna jest dieta? 

W obecnych czasach kładzie się duży nacisk na zdrowy tryb życia. Nie inaczej jest z kobietami planującymi dziecko. To idealny moment na wprowadzenie zasad zdrowego odżywiania, co znaczy, że dieta przyszłej mamy powinna być zróżnicowana i obfita w warzywa oraz owoce. Posiłki powinny być niewielkie i spożywane regularnie. 

Dieta kobiety planującej dziecko powinna być bogata w produkty zawierające: 

• kwas foliowy (banany, pomarańcze, szpinak, sałata, żółtka jaj, ryż), 
• witaminę D (ryby, jaja, pełnotłusty nabiał), 
• żelazo (czerwone mięso, szpinak, brokuły, fasola, buraki), 
• wapń (mleko i przetwory mleczne, orzechy, szpinak), 
• jod (ryby, owoce morza), 
• kwasy omega-3 (ryby morskie). 

Kwas foliowy (folacyna) ma duże znaczenie dla czynności układu nerwowego, dlatego jest jedną z najważniejszych witamin dla przyszłej mamy. Pomaga w tworzeniu czerwonych krwinek i reguluje podział komórek oraz przekazywanie materiału genetycznego. Lekarze zalecają suplementację kwasu foliowego na trzy miesiące przed planowaną ciążą, aby zapobiec wadom układu nerwowego u rozwijającego się płodu.  

Na etapie planowania dziecka powinnaś odpuścić sobie dania typu fast-food i przetworzoną żywność. Należy również zrezygnować z używek, takich jak alkohol, papierosy czy nadmierne ilości kofeiny i słodyczy. Pamiętaj, że już teraz Twoja dieta może mieć wpływ na zdrowie Waszego dziecka. 

Aktywność fizyczna a planowanie ciąży 

Przygotowania do ciąży to dobry moment na sprawdzenie swojego BMI (Body Mass Index) i unormowanie wagi. Zarówno niedowaga, jak i nadwaga mogą bowiem utrudniać zajście w ciążę, a później negatywnie wpływać na jej właściwy przebieg. W zachowaniu odpowiedniej masy ciała pomoże Ci regularna aktywność fizyczna. Dzięki niej możesz nie tylko zrzucić nadprogramowe kilogramy, ale także poprawić ogólny stan zdrowia i zwiększyć swoje szanse na szczęśliwe poczęcie. Udowodniono, że stres może w dużym stopniu utrudniać zajście w ciążę – warto zatem zadbać również o swój komfort psychiczny. Pamiętajmy również, że nawet niewielka aktywność uwalnia endorfiny, które pomagają się zrelaksować.  

Dodatkowo kobiety, które regularnie się ruszają, mają większe szanse na krótszy i łatwiejszy poród. Wzmacnianie mięśni przygotowuje organizm do bardzo dużego wysiłku fizycznego, jakim jest poród. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha pozwolą na lepszą stabilizację kręgosłupa w trakcie ciąży. Mogą również zapobiegać bólom pleców, gdy brzuszek zrobi się już bardzo widoczny. 

Co jeszcze możesz zrobić, planując ciążę? 

Planowanie ciąży to nie tylko temat dla kobiet. Coraz więcej badań wskazuje na to, że kondycja mężczyzny ma duże znaczenie dla zdrowia płodu. Nie należy zatem zapominać o tym, że na pytanie, jak zaplanować ciążę, powinni odpowiedzieć również panowie. 

Proces powstawania i dojrzewania plemników trwa trzy miesiące. Przygotowania mężczyzny do ciąży powinny zatem również rozpocząć się kilka miesięcy przed rozpoczęciem starań o dziecko. Istotnym pierwiastkiem dla panów jest cynk, który wpływa na ruchliwość plemników i odpowiedni poziom testosteronu. Należy zatem pamiętać o tym, by znalazł się on w codziennej diecie. 

Warto, by przyszły tata również zrobił podstawowe badania, zrezygnował z używek i zadbał o swoją dietę. Przepracowanie, stres i brak ruchu wpływają na wahania hormonalne i mogą utrudniać poczęcie dziecka. Mężczyzna powinien zatem znaleźć chwilę na relaks i zadbać o swoją kondycję. Do badań, jakie powinni wykonać przyszli ojcowie na etapie planowania ciąży, należą: podstawowe badanie moczu, morfologia krwi, analiza poziomu hormonów i badanie nasienia. 

Zapoznanie się z zasadami zdrowego trybu życia przyda się nie tylko na etapie planowania ciąży, ale także wtedy, gdy Wasze dziecko pojawi się już na świecie. Zarówno podczas karmienia piersią, jak i w trakcie rozszerzania diety dziecka na Waszym stole powinny królować warzywa i owoce. Jeżeli zrezygnowaliście z używek, warto pozostać w tym postanowieniu dla zdrowia maluszka. I pamiętajcie, że stres i przemęczenie wpływają niekorzystnie na Waszą płodność. Postarajcie się zatem, by czas planowania dziecka był dla Was czasem zmian na lepsze. 

Źródło: 

• J. Jaskowska, dietetyk Przychodni Leczenia Niepłodności nOvum oraz Centrum Wspierania Płodności FertiMedica, ekspert Stowarzyszenia na Rzecz Leczenia Niepłodności i Wspierania Adopcji „Nasz-Bocian” (https://www.rodzicpoludzku.pl/jak-przygotowac-sie-do-ciazy/przygotowania-do-ciazy-a-dieta.html).