Artykuły
Koronawirus
Pandemia spowodowała paraliż gospodarczy, zamykanie granic oraz zatrzymała w domach miliony ludzi na całym świecie. Mimo intensywnej współpracy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), instytucji rządowych wszystkich krajów świata, pracowników ochrony zdrowia oraz zespołów naukowych wciąż nie udało się opanować pandemii. Światełko w tunelu przyniosło wyprodukowanie szczepionki, która po raz pierwszy została podana w dniu 8 grudnia 2020 roku pacjentce w Wielkiej Brytanii. Od tego czasu miliony ludzi zostało zaszczepionych wprowadzonymi na rynek preparatami ochronnymi, a mimo to nadal nie ogłoszono zwycięstwa w walce z koronawirusem.
Odpowiedzialny za aktualną pandemię koronawirus należy do rodziny Coronaviridae, która obejmuje patogeny powodujące choroby nie tylko u człowieka, ale przede wszystkim u wielu gatunków zwierząt. Zarażający obecnie SARS-CoV-2 (ang. severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) jest siódmym z wszystkich przedstawicieli koronawirusów, które znane są już od lat 60. ubiegłego wieku (jako czynniki wywołujące zakażenia układu oddechowego). W przeszłości trwały inne epidemie wywołane przez patogeny z tej grupy i były związane między innymi z wirusem SARS-CoV oraz MERS-CoV.
SARS-CoV-2 z dużym prawdopodobieństwem został przeniesiony na człowieka za pośrednictwem nietoperzy po spożyciu ich mięsa zakupionego na lokalnym targu (Huanan South China Seafood Market) w chińskiej prowincji Hubei, jednak pochodzenie wirusa pozostaje wciąż nierozstrzygnięte i jest powodem gorących dyskusji.
Koronawirus został początkowo określony jako 2019-nCoV, jednak po zsekwencjonowaniu jego genomu wprowadzono oficjalną nazwę jako SARS-CoV-2.
Wirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19 (ang. Corona-Virus-Disease-2019), która jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego.
Kolista cząsteczka SARS-CoV-2 zawiera jednoniciowe, dodatnio spolaryzowane RNA oraz liczne maczugowate wypustki. W wirusie znajdują się charakterystyczne białka, do których należą między innymi:
Obecnie już wiemy, że wraz z upływem czasu w wirusie pojawiły się mutacje, które sprawiły, że wyodrębniono jego nowe warianty, między innymi:
Do chwili obecnej COVID-19 potwierdzono u 126 697 603 osób na całym świecie, z czego 2 776 175 pacjentów zmarło (dane z 29 marca 2021). Najwyższa liczba chorych na świecie została odnotowana na terenie obu Ameryk (ponad 55 milionów chorych) oraz w Europie (blisko 45 milionów przypadków).
COVID-19 może mieć różny stopień nasilenia, włącznie z bezobjawowym przebiegiem choroby.
Część osób odczuwa objawy o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, co umożliwia pozostanie pacjenta w domu na czas leczenia. Niestety u części chorych dochodzi do manifestacji ciężkich objawów wraz z utratą możliwości swobodnego oddychania. W takich przypadkach bezwzględnie konieczna jest hospitalizacja.
Do czynników zwiększających ryzyko ciężkiego przebiegu choroby należą między innymi:
Po czym poznać, że to koronawirus?
Objawy zarażenia koronawirusem do niedawna były określane jako „grypopodobne” i obejmowały między innymi:
Ale czy to jedyne symptomy, które może wywoływać koronawirus? Objawy dodatkowe to:
Poprzez oficjalną stronę internetową przeznaczoną dla pacjentów możemy wykonać test online dotyczący objawów, które u siebie zaobserwowaliśmy. Pamiętajmy jednak, że nie jest to porada, konsultacja ani diagnoza lekarska, a jedynie wywiad, który ma charakter informacyjny. Wprawdzie jest on skonstruowany na podstawie danych i wyników z wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz amerykańskiej agencji Centers for Disease Control and Prevention (CDC), ale nigdy nie zastąpi testu wykonanego w warunkach laboratoryjnych.
COVID-19 jest chorobą, na którą mogą zachorować nie tylko osoby dorosłe, ale też dzieci. Do zarażenia może dojść już nawet u noworodków, np. w trakcie porodu. Zauważono, że w większości przypadków dzieci przechodzą chorobę w sposób łagodny lub bezobjawowy, pozostając jednak osobami rozprzestrzeniającymi patogen w społeczeństwie.
Czy dziecko również jest narażone na symptomy, które powoduje koronawirus? Pierwsze objawy mogące świadczyć o występowaniu COVID-19 u dziecka obejmują:
Objawy koronawirusa pojawiają się zazwyczaj po 5–6 dniach od zarażenia wirusem, jednak w niektórych przypadkach czas ten może wynosić nawet 14 dni.
Najlepszym czasem do pobrania wymazu i przeprowadzenia molekularnego testu na obecność SARS-CoV-2 jest okres replikacji wirusa w nabłonku dróg oddechowych, który zwykle trwa do 10 dni od wystąpienia pierwszych objawów choroby.
Jeśli zauważymy u siebie objawy COVID-19, powinniśmy niezwłocznie zgłosić ten fakt personelowi medycznemu w placówce podstawowej opieki zdrowotnej. Pamiętajmy jednak, by nie udawać się samodzielnie do przychodni zdrowia lub szpitala, tylko skorzystać z teleporady lub kontaktu mailowego.
Na podstawie uzyskanych informacji lekarz dokona oceny stanu zdrowia i prawdopodobnie wystawi skierowanie umożliwiające wykonanie testu na obecność koronawirusa.
Jeśli nie możemy skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym, powinniśmy zgłosić się do placówki świadczącej pomoc w ramach nocnej lub świątecznej opieki zdrowotnej. Ostatecznie pomocy możemy szukać także pod numerem 112.
Warto dodać, że obecnie możliwe jest otrzymanie skierowania na test poprzez Internet po wypełnieniu specjalnego formularza kwalifikującego lub po rozmowie z konsultantem.
O wyniku testu poinformuje nas lekarz rodzinny lub możemy go znaleźć w Internetowym Koncie Pacjenta (po zalogowaniu na swoje konto), nawet jeśli test był wykonywany w sposób prywatny (badanie płatne).
Jeśli wynik okaże się pozytywny, będziemy skierowani na izolację w warunkach domowych lub w izolatorium. Przy wystąpieniu ciężkich objawów COVID-19 lekarz może zalecić leczenie w warunkach szpitalnych.
Jeśli nasz test wyszedł negatywnie, ale mieliśmy kontakt z osobą zarażoną koronawirusem, zostanie nałożona na nas kwarantanna. Dokument potwierdzający izolację lub kwarantannę znajdziemy w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Może być on potrzebny np. w celu przedstawienia odpowiedniego zaświadczenia dotyczącego nieobecności w pracy.
Po otrzymaniu skierowania na test powinniśmy udać się do mobilnego punktu pobrań, gdzie zostanie pobrany wymaz z naszego gardła lub nosa. Wybierając się na badanie, nie zapomnijmy zabrać dowodu tożsamości oraz numeru skierowania (kod otrzymany od lekarza).
Na co najmniej dwie godziny przed pobraniem materiału biologicznego należy:
Według statystyk nawet do 80% pacjentów przechodzi COVID-19 w sposób łagodny lub bezobjawowy. U pozostałych osób odnotowywane są ciężkie objawy, z wystąpieniem stanu krytycznego włącznie.
Pierwszy potwierdzony przypadek zarażenia koronawirusem (SARS-CoV-2) odnotowano w Polsce 4 marca 2020. Od tamtego dnia na COVID-19 w Polsce zachorowały 2 267 964 osoby, z czego 51 932 pacjentów niestety zmarło (dane z dnia 29 marca 2021).
Ciąża jest stanem, kiedy kobieta powinna szczególnie dbać o zdrowie swoje i rozwijającego się w jej ciele maluszka. Zarażenie koronawirusem jest z pewnością sytuacją stresującą dla przyszłej mamy, mimo że w wielu przypadkach choroba przebiega bezobjawowo lub występują tylko łagodne objawy. Zważywszy na fakt, że u ciężarnych zmienia się funkcjonowanie układu odpornościowego czy układu sercowo-naczyniowego, kobiety w tym szczególnym stanie powinny rygorystycznie stosować środki profilaktyczne, by maksymalnie chronić się przed potencjalnym kontaktem z SARS-CoV-2. Nie udowodniono jednoznacznie, że ciąża zwiększa zapadalność na COVID-19, choć istnieją prace sugerujące dodatnią korelację w tym aspekcie.
Jeśli istnieje podejrzenie COVID-19 u kobiety ciężarnej, powinna mieć ona pierwszeństwo do wykonywania testów i odpowiedniej opieki medycznej.
Dotychczas odnotowano przypadki zarażenia dziecka poprzez łożysko oraz podczas porodu, natomiast nie ma potwierdzonych danych, by infekcja SARS-CoV-2 powodowała wady wrodzone u maluszka.
Niestety występuje ryzyko przedwczesnego porodu, dlatego kobieta ciężarna powinna pozostać pod ścisłą kontrolą lekarską. U przyszłych mam z pozytywnym testem na obecność koronawirusa należy rozważyć konieczność cesarskiego cięcia, które jest wykonywane na specjalnie dostosowanym oddziale.
Nie ma jasności co do przechodzenia koronawirusa do mleka matki, dlatego zaleca się karmienie piersią nawet przez mamy z pozytywnym testem na obecność SARS-CoV-2. Oczywiście w takiej sytuacji należy zachować wszystkie środki ostrożności, łącznie z noszeniem maseczki przez kobietę karmiącą.
Otrzymanie od lekarza skierowania na test umożliwia bezpłatne wykonanie diagnostyki w kierunku obecności SARS-CoV-2. Możliwe jest także wykonanie badań płatnych, które są realizowane przez liczne laboratoria i firmy komercyjne. Konieczność wykonania takiego oznaczenia wiąże się często z możliwością podróżowania, gdyż niektóre kraje wymagają potwierdzenia otrzymania negatywnego testu (np. przed podróżą do Egiptu).
Dostępne testy mają na celu potwierdzenie obecności wirusa w organizmie lub oznaczenie przeciwciał, które świadczą o przejściu zarażenia koronawirusem:
Początkowo nie do końca wiedziano, jaki wpływ na nasze zdrowie ma koronawirus. Leczenie, jak się okazuje, powinno być uzależnione od stopnia nasilenia choroby COVID-19. Oficjalne zalecenia diagnostyki i terapii zakażeń koronawirusem Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych z dnia 13 października 2020 brzmią następująco:
Pacjenci, u których choroba ma łagodny lub umiarkowany przebieg, zdrowieją bez specjalnego leczenia. W przypadku ciężkich postaci COVID-19 jeszcze długo po zakończeniu terapii możliwe jest występowanie tzw. mgły mózgowej oraz nadmiernego zmęczenia. Konsekwencją przechorowania mogą być też:
Długotrwałe skutki, jakie pozostawia COVID-19, są nadal niewiadomą i wymagają intensywnych prac oraz obserwacji ozdrowieńców.
Pierwsza dawka szczepienia przeciwko koronawirusowi została podana brytyjskiej pacjentce w dniu 8 grudnia 2020, co dało nadzieję na możliwość pokonania koronawirusa. Do chwili obecnej szczepionkę podano blisko 500 milionom osób na całym świecie (dane z 25 marca 2021).
Informację dotyczącą szczepień przeciwko COVID-19 w naszym kraju możemy uzyskać, dzwoniąc pod numer telefonu 989 na bezpłatną, całodobową infolinię Narodowego Programu Szczepień.
Podstawowym celem Narodowego Programu Szczepień jest dostarczenie szczepionek, które są bezpieczne, skuteczne, darmowe, dobrowolne oraz łatwo dostępne. Preparaty powinny być dostarczone w wystarczającej ilości oraz w jak najkrótszym czasie.
Możliwe jest zapisanie się na szczepienie przeciwko COVID-19 zgodnie z harmonogramem rejestracji, uwzględniającym między innymi wiek pacjentów.
Zarejestrować się można:
Warto zaznaczyć, że w dniu 10 marca bieżącego roku rozpoczęła się również rejestracja pacjentów onkologicznych, dializowanych, po przeszczepach i oczekujących na przeszczep oraz mechanicznie wentylowanych w celu zapewnienia im jak największej ochrony przeciwko SARS-CoV-2.
Szczepionki mogą być podane:
Pamiętajmy, jak niebezpieczny dla naszego zdrowia jest koronawirus. Profilaktyka jest najskuteczniejszą metodą walki z pandemią. Stosujmy się więc do aktualnych zaleceń, przestrzegajmy dystansu społecznego, dezynfekujemy ręce, nośmy maseczki oraz unikajmy spotkań w dużym gronie osób.
Źródła:
Regulaminy
Pomocne linki
Dołącz do nas
Pobierz aplikację Recepta Gemini
Rezerwuj wygodnie w aplikacji, odbieraj w pobliskich aptekach!
