Acitren (Acitretinum)

Jak działa lek Acitren?

Acitren zawiera substancję leczniczą o nazwie acytretyna, która należy do grupy retinoidów stosowanych w leczeniu łuszczycy. Reguluje ona procesy odnowy, różnicowania i rogowacenia naskórka.

Kiedy stosuje się lek Acitren?

Lek Acitren stosuje się w przypadku:

• rozległych i ciężkich, opornych na leczenie postaciach łuszczycy
• łuszczycy krostkowej dłoni i stóp
• ciężkiej, wrodzonej rybiej łuski i rybołuskowatego zapalenia skóry
• liszaja płaskiego skóry i błon śluzowych
• innych ciężkich i opornych na leczenie postacie zapalenia skóry, które charakteryzują się nieprawidłowym i (lub) nadmiernym rogowaceniem

Jak stosować lek Acitren?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Dawkowanie zależy od objawów klinicznych oraz tolerancji pacjenta na produkt. Dawka powinna być ustalana indywidualnie dla każdego pacjenta przez lekarza prowadzącego.

Dorośli i osoby w podeszłym wieku:

• dawka początkowa to zwykle 25 mg lub 30 mg raz na dobę
• po 2 do 4 tygodniach lekarz może dawkę zwiększyć lub zmniejszyć, w zależności od działania leku i jego tolerowania przez pacjenta
• maksymalna dawka wynosi 75 mg na dobę
• leczenie na ogół trwa do 3 miesięcy, jednak lekarz może zalecić dłuższą kurację

W przypadku stosowania acytretyny w skojarzeniu z innymi formami terapii niekiedy można zmniejszyć dawkę w zależności od odpowiedzi na leczenie

• leczenie innymi produktami leczniczymi, szczególnie keratolitycznymi, należy na ogół przerwać przed podaniem acytretyny
• o ile istnieje takie wskazanie, można kontynuować stosowanie miejscowych kortykosteroidów lub łagodnych maści zmiękczających
• należy omówić z lekarzem stosowanie dodatkowych produktów leczniczych do stosowania miejscowego, w tym środków do pielęgnacji skóry, podczas podawania acytretyny

Sposób podawania:

• kapsułki twarde należy przyjmować w całości
• raz na dobę
• z posiłkiem lub popijając mlekiem

Należy bezwzględnie przestrzegać dawki acytretyny ustalonej przez lekarza.

Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Acitren

W przypadku przedawkowania leku Acitren mogą wystąpić takie objawy jak ból głowy, zawroty głowy, nudności i (lub) wymioty, senność, drażliwość i świąd. Należy bezzwłocznie zaprzestać stosowania leku i skontaktować się z lekarzem.

Pominięcie przyjęcia leku Acitren

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Należy przyjąć lek najszybciej jak to możliwe i kontynuować jego przyjmowanie zgodnie z harmonogramem leczenia. Jeżeli zbliża się pora przyjęcia kolejnej dawki, nie należy jej przyjmować jednocześnie z pominiętą dawką.

Przerwanie przyjmowania leku Acitren

Decyzję o przerwaniu leczenia powinien podjąć lekarz. Przed przerwaniem leczenia należy zawsze skonsultować się z lekarzem.

Kiedy nie stosować leku Acitren?

Nie należy stosować leku Acitren:

• jeśli pacjent ma uczulenie na substancję czynną, inne leki z grupy retynoidów lub którąkolwiek z substancji pomocniczych
• jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią
• jeśli występuje jakiekolwiek ryzyko, że pacjentka może zajść w ciążę
• jeśli u pacjenta występuje zaburzenie czynności wątroby
• jeśli u pacjenta występuje zaburzenie czynności nerek
• jeśli pacjent ma bardzo duże stężenie tłuszczów lub cholesterolu we krwi (tzw. hiperlipidemia)
• jeśli pacjent przyjmuje inne leki z grupy retinoidów  lub inne leki, witaminy lub pokarmy, które zawierają duże ilości witaminy A (ponad 5000 j.m. na dobę)
• jeśli pacjent przyjmuje antybiotyki z grupy tetracyklin (leczenie zakażeń)
• jeśli pacjent przyjmuje metotreksat (lek stosowany w leczeniu nowotworów, łuszczycy i chorób reumatycznych)
• jeśli pacjentka stosuje tzw. minipigułkę (jednoskładnikową tabletkę antykoncepcyjną zawierającą małą dawkę progesteronu) - Acitren może osłabiać skuteczność tabletki, przez co może ona nie zapewniać ochrony antykoncepcyjnej

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Acitren może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta:

• działania niepożądane leku Acitren zależą od dawki
• im większa dawka, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych
• leczenie dużymi dawkami może powodować zmiany nastroju, w tym drażliwość, agresję i depresję
• większość działań niepożądanych występuje na początku leczenia, przed zmodyfikowaniem dawki i ustępuje po zmniejszeniu dawki lub przerwaniu leczenia.
• czasem na początku leczenia można zaobserwować pogorszenie objawów choroby skóry
• lek Acitren jest pochodną witaminy A, dlatego większość działań niepożądanych jest podobna do objawów występujących w przypadku przedawkowania witaminy A
• niemożliwa jest jeszcze analiza wszystkich konsekwencji długotrwałej terapii

W przypadku wystąpienia wymienionych objawów zwiększenia ciśnienia wewnątrz czaszkowego należy natychmiast zaprzestać przyjmowania leku i skontaktować się z lekarzem:

• bardzo silny ból głowy
• nudności
• wymioty
• niewyraźne widzenie

Bardzo częste działania niepożądane (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób):

• suchość skóry i błon śluzowych, suchość i stan zapalny warg
• suchość błon śluzowych jamy ustnej i nosa
• łuszczenie się skóry, zwłaszcza na wewnętrznej stronie dłoni i podeszwach stóp
• stan zapalny błon śluzowych nosa
• krwawienia z nosa
• łuszczenie się i ścieńczenie skóry połączone ze zwiększoną wrażliwością
• zaczerwienienie skóry
• świąd
• uczucie pieczenia
• uczucie lepkiej skóry
• stan zapalny skóry
• łysienie
• obrzęk i bolesność okolic paznokcia
• osłabienie paznokci
• suchość i podrażnienie oczu (zapalenie spojówek)
• uczucie pragnienia
• suchość ust
• zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
• zwiększone stężenie tłuszczów i cholesterolu we krwi

Częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 osób):

• pęknięcia skóry
• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej z zaburzeniami smaku
• powstawanie pęcherzyków na skórze – przebarwienia skóry i zaburzenia pigmentacji włosów
• zmiany w tempie wzrostu włosa i w strukturze włosa
• zaburzenia widzenia takie jak suchość oczu, niewyraźne widzenie
• osłabione widzenie w nocy
• pęknięcia (szczeliny, pęknięcia lub cienkie liniowe blizny w skórze, np. w okolicy ust)
• ból głowy
• bóle mięśni i stawów
• zwiększone zatrzymanie wody w organizmie (obrzęki)
• objawy ze strony układu pokarmowego (np. nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, niestrawność)
• uczucie zimna

Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 100 osób):

• bóle kości
• uczucie gorąca
• zaburzenia smaku
• zapalenie dziąseł
• zawroty głowy
• pęcherzowe zapalenie skóry
• zwiększona wrażliwość skóry na światło

Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 1 000 osób):

• zapalenie lub owrzodzenie rogówki
• żółtaczka (żółknięcie skóry lub białek oczu)
• zwiększenie ciśnienia wewnątrz czaszkowego
• uszkodzenie obwodowego układu nerwowego objawiające się między innymi osłabieniem mięśni, drętwieniem lub mrowieniem w dłoniach i stopach, a nawet pieczeniem, szczypaniem, nagłym napadem bólu

Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 000 osób):

• egzostoza (zmiany we wzroście kości)

Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• zwiększenie liczby przypadków wystąpienia grzybicy pochwy
• poprawa lub pogorszenie tolerancji glukozy u pacjentów z cukrzycą
• nagłe zaczerwienienie twarzy (nagłe zaczerwienienie skóry w połączeniu z uczuciem ciepła lub palenia twarzy, szyi)
• krwawienie z odbytnicy
• ziarniniak ropotwórczy (małe, czerwone guzy lub guzki na skórze, które mogą łatwo krwawić)
• zaburzenia słuchu
• szumy uszne
• zespół przesiąkania włośniczek - może to prowadzić do ciężkiego niedociśnienia, obrzęków i wstrząsu
• ciężka reakcja skórna z objawami takimi jak wysypka, pęcherze, łuszczenie skóry
• wypadanie rzęs
• natychmiastowe reakcje alergiczne z objawami takimi jak wysypka, obrzęki, swędzenie, zaczerwienienie i obrzęki oczu, ciężkie uczucie zatkanego nosa, astma lub świszczący oddech
• ścieńczenie skóry
• zmiany w brzmieniu głosu
• szybko postępujące, najczęściej bezbolesne, opuchnięcie skóry i (lub) błon śluzowych
• wysypka skórna

Przed zastosowaniem leku Acitren należy omówić to z lekarzem:

• jeśli pacjentka jest w wieku rozrodczym, a lekarz zadecyduje o stosowaniu tego leku, pacjentka musi ściśle przestrzegać określonych wymagań (stosować skuteczne metody antykoncepcji przed, w trakcie i po leczeniu lekiem oraz przeprowadzać testy ciążowe przed w trakcie i po zakończeniu leczenia)
• jeśli pacjent ma zwiększone stężenie cukru we krwi (cukrzyca), pije duże ilości alkoholu, jest otyły lub występują u niego zaburzenia metabolizmu lipidów lub nadciśnienie po rozpoczęciu leczenia należy kontrolować stężenie lipidów i cukru we krwi częściej niż zwykle
• jeśli wystąpią zaburzenia widzenia, zwłaszcza w ciemności, należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn w nocy
• jeśli pacjent nosi szkła kontaktowe (przez całą kurację lekiem należy nosić okulary, gdyż lek ten powoduje wysuszenie oczu)
• jeśli lek Acitren jest stosowany u dzieci, należy regularnie kontrolować wzrost i rozwój kości
• podczas kuracji należy unikać opalania się i nie korzystać z solarium, gdyż lek może nasilać działanie promieni UV na skórę
• nie wolno przyjmować leku Acitren w okresie karmienia piersią, ponieważ najprawdopodobniej może on przeniknąć do mleka kobiety
• pacjentkom nie wolno spożywać alkoholu w trakcie leczenia i przez 2 miesiące po zakończeniu leczenia, ponieważ alkohol może zwiększać ryzyko występowania wad rozwojowych
• nigdy nie wolno dzielić się tym produktem leczniczym z żadną inną osobą, szczególnie z kobietami, a wszystkie niezużyte kapsułki należy zwrócić farmaceucie po zakończeniu leczenia
• nie wolno być dawcą krwi podczas przyjmowania tego leku, ani w ciągu 3 lat po zaprzestaniu przyjmowania leku
• przed rozpoczęciem przyjmowania leku należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą jeśli u pacjenta kiedykolwiek występowały problemy związane ze zdrowiem psychicznym, w tym depresja, skłonność do agresji lub wahania nastroju
• przed rozpoczęciem leczenia lekarz powinien zlecić wykonanie badania krwi w celu oceny czynności wątroby i badania te powinno powtarzać się co tydzień lub dwa podczas pierwszych dwóch miesięcy kuracji, a następnie co trzy miesiące
• przed leczeniem oraz w trakcie leczenia należy monitorować również stężenie cholesterolu i trójglicerydów, oraz cukru we krwi

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Lek jest bezwzględnie przeciwwskazany u kobiet w ciąży, gdyż może ciężko uszkodzić nienarodzone dziecko (ciężkie uszkodzenia mózgu, twarzy, ucha, oczu, serca i niektórych gruczołów płodu). Zwiększa również prawdopodobieństwo poronienia. Działania te mogą wystąpić nawet wówczas, gdy lek Acitren jest przyjmowany tylko przez krótki okres czasu w trakcie ciąży. Pacjentce nie wolno zajść w ciążę w trakcie leczenia oraz przez 3 lata po zakończeniu leczenia, ponieważ lek może być nadal obecny w jej organizmie.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Leku nie wolno podawać kobietom w okresie karmienia piersią, gdyż istnieje ryzyko, że lek przeniknie do mleka kobiecego i wpłynie na rozwój dziecka.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Leku nie należy przyjmować z:

• antybiotykami z grupy tetracyklin, z powodu ryzyka zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego
• metotreksatem (stosowanym w leczeniu nowotworów, łuszczycy i chorób reumatycznych), ponieważ ich jednoczesne stosowanie może spowodować zapalenie wątroby
• tzw. minipigułką (jednoskładnikową tabletką antykoncepcyjną zawierającą małą dawkę progesteronu), ponieważ Acitren może osłabiać jej działanie antykoncepcyjne
• lekami zawierającymi witaminę A lub suplementami witaminy A o dużej zawartości witaminy A (powyżej 5000 j.m. na dobę)
• innymi lekami z grupy retynoidów, takimi jak izotretynoina lub tretynoina

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

W trakcie leczenia nie należy spożywać alkoholu, ponieważ powoduje on nasilenie działań niepożądanych.

W przypadku kobiet w wieku rozrodczym spożywanie alkoholu jest bezwzględnie przeciwwskazane w trakcie leczenia acytretyną i przez dwa miesiące po jego zakończeniu.

W trakcie leczenia może nastąpić pogorszenie widzenia w nocy. Może to nastąpić nagle, dlatego należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn w nocy albo w tunelu. W rzadkich przypadkach zaburzenia widzenia utrzymywały się po zakończeniu leczenia.

Jak przechowywać lek Acitren?

Lek Acitren należy przechowywać:

• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• w temperaturze poniżej 30°C
• w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed wilgocią