Wszawica to dość powszechna choroba, która jest wywoływana przez pasożyty, którymi są wszy głowowe. Schorzenie to objawia się najczęściej uporczywym świądem, niekiedy też podrażnieniem oraz zaczerwieniem skóry. Znajdujące się w tej kategorii produkty to płyny, pianki oraz roztwory, które wykazują trujące działanie nie tylko na wszy, ale także na świerzbowce i inne pasożyty.
Nieustanny świąd skóry głowy, niewielkie ranki naskórka, a także wszy i gnidy we włosach – po takich objawach najprościej poznać wszawicę, chorobę, która często dotyka dzieci w wieku szkolnym, jednak nie tylko. Schorzenia tego nie należy zaniedbywać, gdyż nieleczone może prowadzić do powiększenia węzłów chłonnych i wielu powikłań bakteryjnych. Dostępne w tej kategorii produkty to szampony, płyny, spraye oraz pianki, które zawierają w składzie roztwór dimetikonu, permetynę czy lindan. Związki te wykazują silne działanie bakteriobójcze i toksyczne, szczególnie na wszy głowowe oraz łonowe. Poza sprawdzonymi kuracjami na wszy i gnidy, proponujemy także środki chroniące przed zarażeniem się wszawicą i przed jej rozprzestrzenianiem się.
Jeszcze do niedawna mogłoby się wydawać, że wszawica to choroba, która odeszła w niebyt, a my nie jesteśmy już narażeni na atak pasożytów. Takie myślenie wiąże się z błędnym przekonaniem, że wszawica to choroba „brudu”; według stereotypowych opowiastek pasożyty miałyby się niejako „wykluwać” w takich warunkach. Oczywiście to bzdura, a wszawica wciąż występuje. Dodatkowo – bardzo łatwo się nią zarazić.
Winne są dwa rodzaje pasożytów – wesz głowowa i łonowa. O znacznie większym zakresie żerowania można mówić w przypadku wszy głowowej, ponieważ występuje ona nie tylko na głowie, ale również na odzieży; to właśnie z tego względu stosunkowo łatwo stać się ofiarą pasożyta. Wesz wędruje bowiem od jednego „właściciela” do drugiego. Jest to dla pasożyta stosunkowo łatwe chociażby dlatego, że coraz więcej osób podróżuje komunikacją miejską (w której wiele ludzi znajduje się bardzo blisko siebie i przejście wszy na inną osobę jest dużo prostsze). Innymi miejscami, w którym łatwo o złapanie pasożyta, są przedszkola, szkoły, ale także różnego rodzaju festiwale i wydarzenia, a więc miejsca i okazje, w których mamy do czynienia z dużą grupą ludzi. Warto podkreślić, że wesz nie wybiera żywiciela według jakiegoś klucza – po prostu jeśli ma taką możliwość (a już wcześniej dość mocno „wyeksploatowała” poprzedniego żywiciela) to szuka nowego pożywienia – stąd wszawica może szybko się przenosić z osoby na osobę.
Teoretycznie wszawicę nietrudno rozpoznać, jednak w praktyce wiele osób dość późno orientuje się, że ich problemem są wszy i gnidy. Głównym objawem jest dość silny świąd; dzieje się tak z powodu obecności toksyn, dostających się pod skórę z aparatu gębowego wszy. Z tych miejsc może sączyć się płyn surowiczy, który skleja włosy i doprowadza do powstania tzw. kołtuna. Świąd może być z kolei przyczyną silnego drapania się, które doprowadzi do powstania nadżerek, a w późniejszym etapie strupów i blizn.
Wszawica to dość wstydliwa choroba, do tej pory będąca tematem tabu. Mimo to na rynku można znaleźć wiele preparatów, które okażą się skuteczne w walce z pasożytem. Producenci proponują zarówno płyny, które należy wcierać bezpośrednio w skórę głowy jak i specjalne roztwory (takie jak np. Hedrin). Popularne są spraye (zarówno takie, które można stosować profilaktycznie jak i te, które zwalczają wszy i gnidy). Dostępne są również całe kuracje lecznicze likwidujące zarówno wszy jak i gnidy czy wszelkiego rodzaju szampony i specjalne grzebienie (Visiomed).
Gnidy to inaczej jaja wszy – jedna z podstawowych form rozmnażania się tego rodzaju pasożytów. Gnidy mają bardzo charakterystyczną morfologię, co ułatwia ich rozpoznanie. Warto wiedzieć, że to właśnie one stanowią punkt wyjściowy dla powstania wszawicy i że wymagają optymalnego podejścia do leczenia, aby na zawsze pokonać wszawicę. Nie jest bowiem istotne samo usunięcie wesz w formie dorosłej, co eliminacja tego pasożyta już w stadium larwalnym.
Gnidy są jajami kształtu owalnego, które są otoczone solidną, grubą otoczką. Przyjmują one biało-żółtawy lub biały kolor. Są zamknięte od góry charakterystycznym wieczkiem. Jaja składane są przez samice wszy, które przytwierdzają gnidy do powierzchni włosów lub zwierzęcej sierści za pomocą specjalnej, lepkiej wydzieliny. Gnidy mogą być różnych rozmiarów – u niektórych gatunków wielkość jaj sięgać może nawet 1,5 milimetra.
Często problemem w leczeniu wszawicy okazuje się to, że walczymy jedynie z postaciami dorosłymi wszy. Całkowicie pomijając jednocześnie rolę, jaką pełnią gnidy w szlaku rozwojowym. W przypadku wszy głowowej, odzieżowej oraz łonowej gnidy są z reguły małe, lśniące oraz owalne. Powszechne jest składanie jaj przez samicę przy nasady włosa, w pobliżu skóry, a więc potencjalnego źródła pokarmu dla wyklutego osobnika. Eliminacja gnidy nie jest prosta i często opiera się o wykonaniu specjalnych zabiegów dezynsekcyjnych. Eliminacja wszy odzieżowej nie jest o tyle problematyczna, ponieważ można skorzystać z wysokiej temperatury. Na skórze już sprawa tak prosto nie wygląda i wymaga wyboru optymalnych metod terapeutycznych.
Walka z gnidami powinna przebiegać w uporządkowany sposób. Najpierw zabieramy się za rozdzielanie pojedynczych pasm włosów. Przeczesywanie powinno się odbywać na mokrych kosmykach przy użyciu specjalnego grzebienia. Ze względu na fakt, iż gnidy bytują u nasady włosów, konieczne jest zatroszczenie się o dokładne obserwowanie tych miejsc. Trzeba bardzo precyzyjnie i uważnie wyczesywać, aby nie przeoczyć absolutnie żadnej ewentualnej gnidy. Pamiętajmy, że oprócz nasady włosów mogą się one znajdować za uszami oraz na karku. W trakcie wyczesywania możemy również zauważyć dorosłe wszy.
Czynność powtarzamy precyzyjnie do skutku, za każdym razem myjąc grzebień do wyczesywania przy użyciu specjalnych preparatów lub wody z mydłem. Chodzi o to, aby nie przenosić wszy i gnid w inne okolice skóry głowy.
Jeśli stwierdzimy obecność dorosłych postaci lub gnidy, to wtedy koniecznie trzeba rozpocząć kierunkową kurację przy użyciu odpowiedniego preparatu – pokrywamy nim całą głowę. Konieczne jest staranne pokrycie całej powierzchni skalpu, ze zwróceniem uwagi na kark oraz okolice za uszami. Środek trzeba dokładnie wmasować. Przy bardzo bujnych włosach, konieczne okazać się może podzielenie włosów na pasma oraz staranne stosowanie medykamentu w uporządkowany sposób.
Po pozostawieniu preparatu na głowie, konieczne jest podzielenie włosów na cztery części i staranne wyczesywanie każdego z podzielonych fragmentów, co pozwoli usunąć martwe gnidy oraz wszy. Oczyszczone pasma przekładamy na drugą stronę. Po oczyszczeniu należy dokładnie umyć głowę i wysuszyć włosy.