Nietolerancja laktozy zdarza się stosunkowo często; dotyczy nadwrażliwości na cukier znajdujący się w mleku. Na nietolerancję laktozy cierpią osoby, które mają problem z prawidłowym wytwarzaniem laktazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za rozkład laktozy. Jak można sobie radzić z nietolerancją laktozy, oczywiście poza przestrzeganiem właściwej diety?
Winny jest w tym przypadku enzym, czyli laktaza. Jeśli jest go w organizmie za mało (lub nie występuje w ogóle) laktoza nie ma szans na rozkład (do postaci glukozy i galaktozy, czyli postaci przyswajalnych dla organizmu). Zamiast tego laktoza ląduje w jelicie grubym i ulega fermentacji, co – jak łatwo się domyślić – ma zgubne konsekwencje. Nietolerancja laktozy bywa ciężka do rozpoznania. Sygnałem alarmowym są dolegliwości ze strony układu pokarmowego, spowodowane kwasami i gazami działającymi drażniąco na błonę śluzową jelita. Przyczyn niewystępowania właściwego enzymu można upatrywać albo w genetyce (wtedy mówimy o nietolerancji pierwotnej, czyli inaczej – dziedzicznej) lub polimorfizmem genu LCT (powoduje hipolaktazję dorosłych i jest chorobą dziedziczoną recesywnie). W niektórych wypadkach niedobór (lub całkowity brak laktazy) może być wrodzony – wtedy mówimy o alaktazji. Należy jednocześnie pamiętać, że w późniejszym okresie życia brak lub niedobór enzymu może być następstwem także zupełnie innych chorób, takich jak chociażby choroba Leśniewskiego-Crohna, martwicze zapalenie jelita czy zespół krótkiego jelita.
Jeśli chodzi o takie schorzenia jak nietolerancja laktozy, objawy nie są charakterystyczne, co oznacza, że początkowo mogą zostać przypisane do innej choroby. W przypadku nietolerancji laktozy pojawiają się biegunki i wzdęcia, a także bóle brzucha, „przelewanie się” w jamie brzusznej, kolki, nudności, wymioty, a także nadmierne wydalanie gazów. Z tego względu łatwo utożsamić nietolerancję z niestrawnością lub nietolerancją zupełnie innego pokarmu, zwłaszcza jeśli jemy rozbudowane i różnorodne posiłki. Utrudnieniem w rozpoznaniu schorzenia jest również fakt, że objawy pojawiają się zazwyczaj dopiero kilka godzin po spożyciu produktów zawierających laktozę.
Jak sobie radzić z nietolerancją laktozy? Jednym z rozwiązań jest oczywiście właściwa dieta, czyli taka, w której staramy się unikać określonych produktów (głównie produktów mlecznych). W niektórych przypadkach zalecane jest spożywanie tabletek z laktazą; enzym w tabletkach działa w organizmie równie efektywnie co naturalnie produkowany i tak samo rozkłada laktozę. Przyjmowanie tabletek z laktazą należy jednak najpierw skonsultować z lekarzem, należy również pamiętać, że nieprzestrzeganie diety może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.