W rdzeniu przedłużonym mózgu znajduje się ośrodek wymiotny. To do niego docierają bodźce pochodzące z narządów klatki piersiowej, narządu przedsionkowego, jamy brzusznej, ośrodków korowych mózgu oraz tzw. strefy chemoreceptorowej. Ośrodek ten ulega pobudzeniu poprzez nerwy umiejscowione w przeponie, mięśniach brzucha, żołądku oraz przełyku. Dochodzi tym samym do stymulacji nudności oraz ostatecznie odruchu wymiotnego. Ten mechanizm, w jakim powstają mdłości, kojarzony jest z wieloma stanami organizmu. Poza tym pojawiają się charakterystyczne objawy towarzyszące jak blednięcie, ślinotok czy przyspieszone bicie serca. Co ważne, nudności nie zawsze muszą poprzedzać wymioty.
Mdłości i ich przyczyny
Mdłości mogą mieć przebieg nasilony, bądź łagodny. Poza wspomnianymi wcześniej objawami ich występowanie może wiązać się także z ogólnym dyskomfortem. Pojawiają się również inne zmiany, takie jak bóle głowy, zgaga, kaszel, zaparcia, gorączka, ból w klatce piersiowej czy sztywność karku. W zależności od wszystkich objawów, jakie towarzyszą mdłościom, diagnozowane mogą być odmienne stany chorobowe.
Spośród najczęstszych przyczyn mdłości wymienia się zatrucia pokarmowe i zakażenia żołądkowo-jelitowe. Mdłości nierzadko pojawiają się w przebiegu zapalenia wyrostka robaczkowego bądź dwunastnicy, występowania wrzodów żołądka i dwunastnicy, a także jako objaw towarzyszący migrenom.
Wdrożona chemioterapia, stosowanie antybiotyków, leków psychotropowych, jak i leków zawierających żelazo, mogą prowadzić do występowania mdłości. Są one odczuwane również w wielu chorobach, takich jak na przykład mocznica, choroba Addisona, kwasica ketonowa, schorzenia przytarczycy i tarczycy.
Nudności w ciąży
Mdłości to jeden z pierwszych objawów, jakie pojawiają się u kobiet w ciąży. Mogą zacząć występować nawet w przeciągu 2-4 tygodni od momentu zapłodnienia. Zwykle pojawiają się rano, gdy kobieta jest na czczo i prowadzą do wymiotów. Przyczyną takiego stanu są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety.
Najczęściej mdłości występują w pierwszej ciąży. Nudności mogą mieć podłoże psychosomatyczne oraz hormonalne. Wśród tych ostatnich wymienia się produkcję hCG – gonadotropiny komórkowej, co następuje tylko w czasie ciąży. Poziom tego hormonu, który ma za zadanie między innymi chronić wczesny płód, wzrasta przez pierwsze 12 tygodni ciąży. Wynikiem jest pobudzenie jajników do produkcji estradiolu, który wpływa na odczuwanie mdłości. Gdy poziom hormonów normuje się, ilość estradiolu spada, odczuwane dolegliwości ustępują. Pośród innych przyczyn wymienia się także niedobór witamin z grupy B, których organizm kobiety w ciąży potrzebuje więcej niż zwykle. Powodem mogą być drażniące zapachy. Nawet te, które dotąd były lubianymi, na przykład aromaty perfum. Ze względu na emocje, napięcie, coraz bardziej odczuwane zmęczenie, dochodzi do nasilenia dolegliwości. Zmagają się z nimi również z większą częstotliwością kobiety, które mają chorobę morską lub lokomocyjną. Równie dobrze mdłości w ciąży mogą stanowić reakcję obronną organizmu na spożycie niewłaściwych produktów. Ponadto bywają uciążliwe, gdy kobieta się przejada lub wręcz przeciwnie – nie dojada.
Inne przyczyny nudności
U osób będących po operacjach, zarówno dzieci, jak i dorosłych, mogą być odczuwane nudności. Jest to szczególnie częste po zabiegach odbywających się w znieczuleniu ogólnym, które trwają dłużej niż godzinę. Mdłości są także charakterystyczne dla osób zmagających się z chorobą lokomocyjną. Towarzyszą ponadto stanom zapalnym błędnika.
Mdłości mogą sugerować rozwój poważnych chorób zagrażających zdrowiu, a nawet życiu. Mowa między innymi o zawale dolnej ściany serca, podczas którego w nadbrzuszu odczuwane są bóle, a nudności pojawiają się ze względu na drażnienie przepony. Jeśli poza mdłościami występują niedowłady lub zaburzenia: czucia, widzenia, mowy, prawdopodobnie doszło do udaru mózgu.
Ze względu na tak dużą mnogość przyczyn, które mogą powodować odczuwanie mdłości, jak i w przypadku występowania innych objawów, zaleca się konsultację lekarską.