Amotaks (Amoxicillinum)

Jak działa lek Amotaks?

Amotaks zawiera półsyntetyczną penicylinę (antybiotyk beta-laktamowy), hamującą aktywność co najmniej jednego enzymu (PBP – ang. penicillinbinding proteins, białka wiążące penicylinę) w biosyntezie bakteryjnego peptydoglikanu, będącego składnikiem strukturalnym ściany komórkowej bakterii. Zahamowanie syntezy peptydoglikanu prowadzi do osłabienia ściany komórki, po czym następuje zazwyczaj śmierć bakterii w wyniku lizy.

Amoksycylina jest rozkładana przez beta-laktamazy wytwarzane przez bakterie oporne. Zakres działania samej amoksycyliny nie obejmuje organizmów, które wytwarzają te enzymy.

Mechanizmy oporności

Główne mechanizmy oporności na amoksycylinę to:

• zablokowanie przez beta-laktamazy bakteryjne
• zmiana struktury białek PBP, a w rezultacie zmniejszenie powinowactwa leku przeciwbakteryjnego do miejsca docelowego

Nieprzepuszczalność błony komórkowej bakterii lub aktywność pompy wyrzutowej mogą wywoływać oporność bakterii lub przyczyniać się do jej wystąpienia. Takie zjawisko jest charakterystyczne dla bakterii Gram-ujemnych.

Kiedy stosuje się lek Amotaks?

Amotaks jest stosowany w różnych zakażeniach u dzieci i dorosłych:

• ostre bakteryjne zapalenie zatok
• ostre zapalenie ucha środkowego
• ostre zapalenie migdałków
• zapalenie gardła
• zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli
• zapalenie płuc (pozaszpitalne)
• ostre zapalenie pęcherza moczowego
• bezobjawowy bakteriomocz w ciąży
• ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
• dur brzuszny
• dur rzekomy
• ropień okołozębowy z szerzącym się zapaleniem tkanki łącznej
• zakażenia związane z protezowaniem stawów
• eradykacja Helicobacter pylori
• choroba z Lyme (borelioza)

Amotaks jest również wskazany w profilaktyce zapalenia wsierdzia.

Jak stosować lek Amotaks? 

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Sposób podawania leku:

• tabletkę należy połknąć, popijając wodą; można ją podzielić na 2 połowy, w miejscu widocznego wgłębienia
• kapsułkę należy połknąć w całości (nie należy otwierać kapsułki), popijając wodą
• zawiesina doustna: należy najpierw lekko wstrząsnąć butelkę, aby rozproszyć granulat; wlać do butelki przegotowaną, chłodną wodę do poziomu nieco poniżej kreski, zakręcić butelkę i wstrząsnąć; po opadnięciu piany powoli uzupełnić wodą dokładnie do kreski zaznaczonej na butelce; ponownie energicznie wstrząsnąć; otrzymana w ten sposób biała lub kremowa zawiesina jest gotowa do użycia; przed każdym użyciem zawiesinę należy energicznie wstrząsnąć

Lek można stosować niezależnie od posiłków. 

Czas leczenia określa się na podstawie rodzaju zakażenia i reakcji pacjenta na leczenie. Powinien on być możliwie najkrótszy, jednak w niektórych zakażeniach konieczne jest dłuższe leczenie.

Dorośli, osoby w podeszłym wieku i dzieci o masie ciała ≥40 kg

• zazwyczaj 250 – 500 mg co 8 godzin lub 750 mg – 1 g co 12 godzin
• ciężkie zakażenia: 750 mg – 1 g co 8 godzin
• zakażenie układu moczowego 3 g 2 razy na dobę przez 1 dzień
• borelioza: wczesna postać 4 g na dobę, objawy układowe do 6 g na dobę 
• choroba wrzodowa żołądka: 750 mg lub 1 g dwa razy na dobę przez 7 dni w skojarzeniu z innymi antybiotykami i lekami
• zapobieganie zapaleniu wsierdzia podczas zabiegów chirurgicznych: dawka dobierana jest w zależności od rodzaju zabiegu
• maksymalna dawka dobowa wynosi 6 g

Dzieci o masie ciała mniejszej niż 40 kg

• 40 – 90 mg/ kg masy ciała na dobę w 2- 3 dawkach podzielonych
• maksymalna zalecana dawka to 100 mg/ kg masy ciała na dobę

Pacjenci z chorobami nerek

Lekarz może odpowiednio zmniejszyć dawkę leku.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Amotaks

Należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Objawy przedawkowania do zaburzenia żołądkowo - jelitowe (nudności, wymioty, biegunka) lub kryształki w moczu (mętny mocz lub trudności z jego oddawaniem).

Pominięcie zastosowania leku Amotaks

Pominiętą dawkę należy przyjąć możliwie najszybciej, a kolejną dawkę po odczekaniu co najmniej 4 godzin. Nie zaleca się stosowania podwójnej dawki w celu uzupełnienia tej pominiętej.

Kiedy nie stosować leku Amotaks?

Przeciwwskazaniem do stosowania leku jest:

• nadwrażliwość na substancję czynną, na którąkolwiek z penicylin lub na którąkolwiek substancję pomocniczą
• wystąpienie w przeszłości anafilaksji (ciężkiej natychmiastowej reakcji nadwrażliwości) na inny lek z grupy beta-laktamów, (np. cefalosporynę, karbapenem lub monobaktam)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Amotaks może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta. 

Należy zaprzestać stosowania leku Amotaks i natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych. 

Bardzo rzadko (nie częściej niż u 1 na 10.000 pacjentów):

• reakcje uczuleniowe, w tym: swędzenie i wysypka skórna, obrzęk twarzy, warg, języka, ciała lub trudności w oddychaniu, w skrajnych przypadkach zgon
• wysypka lub punktowe, płaskie, czerwone, okrągłe plamki pod powierzchnią skóry lub zasinienie skóry, które mogą być objawem zapalenia naczyń krwionośnych w efekcie reakcji alergicznej; może to być związane z bólem stawów (zapalenie stawów) oraz chorobą nerek
• reakcje alergiczne typu późnego (zwykle od 7 do 12 dni po przyjęciu leku) - wysypka, gorączka, bóle stawów oraz powiększenie węzłów chłonnych, zwłaszcza pod pachami
• rumień wielopostaciowy - swędzące czerwonofioletowe wykwity na skórze, zwłaszcza na dłoniach lub podeszwach stóp, obrzęk na skórze (przypominającym pokrzywkę), wrażliwe na dotyk miejsca w obrębie jamy ustnej, oczu lub narządów płciowych, może wystąpić gorączka oraz uczucie zmęczenia
• inne ciężkie reakcje skórne: zmiany w zabarwieniu skóry, grudki pod skórą, pęcherze, krosty, złuszczanie się skóry, zaczerwienienie, ból, swędzenie i łuszczenie się skóry; może im towarzyszyć gorączka, ból głowy i ciała
• objawy grypopodobne z wysypką, gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych i nieprawidłowymi wynikami badań krwi (m.in. zwiększenie liczby krwinek białych oraz zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych); polekowa reakcja z eozynofilią i objawami ogólnymi (ang. Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms, DRESS)
• gorączka, dreszcze, ból gardła i inne objawy zakażenia lub skłonność do siniaczenia - mogą to być objawy zaburzeń dotyczących krwi
• reakcja Jarischa - Herxheimera  w leczeniu choroby z Lyme (boreliozy) może wystąpić: gorączka, dreszcze, bóle mięśni i głowy oraz wysypka na skórze
• zapalenie jelita grubego, wywołujące biegunkę (czasami z domieszką krwi), ból i gorączkę
• ciężkie działania niepożądane dotyczące wątroby (zazwyczaj u pacjentów poddanych leczeniu przez dłuższy okres, mężczyzn i osób w podeszłym wieku)

Należy zaprzestać stosowania leku Amotaks i skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych:

• ciężka biegunka połączona z krwawieniem
• pęcherze, zaczerwienienie, siniaki
• ciemniejszy mocz lub blade stolce
• żółte zabarwienie skóry lub białkówek oczu (żółtaczka) 
• umiarkowanie swędząca wysypka

Inne działania niepożądane

Częste (nie częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

• nudności
• biegunka
• wysypka

Niezbyt częste (nie częściej niż u 1 na 100 pacjentów):

• wymioty

Bardzo rzadkie (nie częściej niż u 1 na 10000 pacjentów):

• kandydoza
• zaburzenia czynności nerek
• nadmierna aktywność
• kryształki w moczu lub trudności w oddawaniu moczu
• nadmierny rozpad czerwonych krwinek
• przemijająca leukopenia
• wydłużony czas krwawienia (spadek liczby płytek krwi)
• zawroty głowy
• drgawki
• żółty, brązowy lub czarny włochaty język

Podczas stosowania leku wskazane jest zachowanie ostrożności:

• możliwe reakcje nadwrażliwości
• lek nie zawsze jest odpowiedni do stosowania w niektórych rodzajach zakażeń, chyba że wcześniej określono patogen i wiadomo, że jest on wrażliwy lub podejrzewa się, że najbardziej prawdopodobny patogen będzie reagować na leczenie tą substancją
• u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek może być konieczna modyfikacja dawki
• długotrwałe stosowanie leku Amotaks może powodować nadmierny wzrost drobnoustrojów niewrażliwych
• podczas stosowania większości leków przeciwbakteryjnych opisywano występowanie związanego z antybiotykiem zapalenia jelita grubego, o nasileniu od lekkiego do zagrażającego życiu
• lek może zaburzać wynik badan laboratoryjnych dotyczących poziomu estriolu we krwi u kobiet w ciąży
• w czasie długotrwałego leczenia należy monitorować czynność narządów wewnętrznych, w tym nerek, wątroby i układu krwiotwórczego; obserwowano zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych oraz zmiany w morfologii krwi
• nietolerancja niektórych cukrów

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

Niepełne dane dotyczące stosowania amoksycyliny u kobiet ciężarnych nie wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych.

Amoksycylina może być stosowana u kobiet w ciąży jedynie wtedy, gdy lekarz oceni, że spodziewane korzyści z leczenia przeważają nad ryzykiem.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

Amoksycylina przenika do mleka w niewielkich ilościach, co może stanowić ryzyko wystąpienia uczulenia u niemowlęcia. Może wystąpić biegunka i zakażenie grzybicze błon śluzowych u karmionego piersią dziecka. O zastosowaniu w czasie karmienia piersią decyduje lekarz, indywidualnie oceniając ryzyko dla dziecka nad korzyściami dla matki.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane. 

Dotyczy to zwłaszcza:

• probenecydu
• allopurynolu - może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia skórnych reakcji alergicznych
• tetracyklin - mogą wpływać na bakteriobójcze działanie amoksycyliny
• doustnych leków przeciwzakrzepowych - jeżeli konieczne jest jednoczesne stosowanie, należy ściśle kontrolować czas protrombinowy lub INR po rozpoczęciu lub zakończeniu stosowania amoksycyliny, ponadto może być konieczna modyfikacja dawki doustnych leków przeciwzakrzepowych
• metotreksatu - penicyliny mogą powodować zwiększenie jego toksyczności

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych.

Ze względu na ewentualne działania niepożądane (np. alergie, zawroty głowy, drgawki), możliwy jest wpływ leku Amotaks na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Jak przechowywać lek Amotaks?

Tabletki i kapsułki:

• lek przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci, w temperaturze poniżej 25⁰C

Zawiesina:

• suchy granulat: temperatura poniżej 25⁰
• sporządzona zawiesina: w lodówce, w temperaturze od 2ºC do 8ºC nie dłużej niż 14 dni