Antytoksyna jadu żmij (Immunoserum contra venena viperarum europaearum)

Jak działa lek Antytoksyna jadu żmij?

Lek Antytoksyna jadu żmij zawiera końską immunoglobulinę G, która wiążąc jad żmii zygzakowatej (Vipera berus) neutralizuje jego właściwości toksyczne.

Kiedy stosuje się lek Antytoksyna jadu żmij?

Lek Antytoksyna jadu żmij stosowany jest w przypadkach ukąszeń ludzi przez żmiję zygzakowatą.

Jak stosować lek Antytoksyna jadu żmij?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Sposób stosowania

• przed podaniem leku należy przeprowadzić wywiad dotyczący stanów alergicznych u pacjenta, otrzymania przez niego kiedykolwiek antytoksyny końskiej oraz przyjmowania w ciągu 48 godzin leków przeciwhistaminowych
• przed podaniem leku należy zawsze wykonać śródskórną próbę uczuleniową na antytoksynę końską (białko końskie)
• przyjmowanie leków przeciwhistaminowych na 48 godzin przed wykonaniem próby uczuleniowej może hamować wystąpienie reakcji alergicznej
• negatywny wynik próby uczuleniowej nie stanowi całkowitej gwarancji braku wrażliwości pacjenta na antytoksynę, dlatego przed każdym podaniem leku należy zachować szczególną ostrożność i mieć do dyspozycji zestaw przeciwwstrząsowy
• w przypadku konieczności szybkiego podania Antytoksyny jadu żmij, jeśli nie ma czasu na wykonanie próby uczuleniowej, wskazane jest wstrzyknięcie leku po podaniu środków przeciwwstrząsowych (decyzję o takim postępowaniu podejmuje lekarz)
• lek podaje się we wstrzyknięciu domięśniowym
• jeżeli to możliwe, lek należy podać w okolice miejsca ukąszenia

Dawkowanie

Dzieci i dorośli

• zawartość jednej ampułki należy wstrzyknąć niezwłocznie po ukąszeniu
• w razie potrzeby dawkę można powtórzyć

Próba uczuleniowa (śródskórna)

• przed wykonaniem próby śródskórnej oraz przed wstrzyknięciem antytoksyny należy przygotować zestaw przeciwwstrząsowy
• w związku z koniecznością szybkiej interwencji medycznej w ciągu 1 do 2 godzin od ukąszenia, próba śródskórna powinna dać szybką odpowiedź, czy pacjent jest lub nie jest uczulony na białko końskie
• wstrzyknąć śródskórnie 0,1 ml antytoksyny rozcieńczonej 1:10 jałowym, 0,9% roztworem chlorku sodu
• wystąpienie w ciągu 10 do 20 minut zaczerwienienia i bąbla w miejscu wstrzyknięcia jest dowodem uczulenia na białko końskie
• w przypadku braku odczynu w próbie uczuleniowej, można podać całą dawkę, tj. zawartość jednej ampułki, jednorazowo, domięśniowo
• jeżeli po upływie 1 do 2 godzin nie zaobserwuje się ustępowania objawów klinicznych zatrucia jadem, to można powtórzyć dawkę (zawartość jednej ampułki leku)
• w przypadku dodatniej próby uczuleniowej (pojawienie się bąbla i zaczerwienienia w miejscu wstrzyknięcia rozcieńczonej antytoksyny) oraz przy jednoczesnych wskazaniach do zastosowania Antytoksyny jadu żmij, zalecane jest wstrzykiwanie leku metodą odczulającą

Odczulający sposób podawania antytoksyny końskiej

• antytoksynę rozcieńczoną 1:10 (jak w próbie uczuleniowej) jałowym, 0,9% roztworem chlorku sodu wstrzykiwać podskórnie co 30 minut do 1 godziny w ilościach od 0,1 ml do 0,5 ml
• następnie wstrzykiwać również podskórnie antytoksynę nierozcieńczoną w ilościach po 0,2 ml i 0,5 ml
• pozostałą część dawki podawać domięśniowo

Rozważyć też należy, w jakim czasie od ukąszenia konieczne jest podanie pacjentowi antytoksyny.
Długotrwałość metody odczulającej może negatywnie wpłynąć na stan pacjenta, aż do zagrożenia życia włącznie, zwłaszcza w przypadkach ciężkiego zatrucia jadem żmii.

Alternatywą jest podanie antytoksyny pod osłoną środków przeciwwstrząsowych.
W zależności od stanu pacjenta stosuje się również środki cucące, uspokajające, przeciwbólowe, natomiast u pacjentów będących w ciężkim i bardzo ciężkim stanie z nasilonymi odczynami alergicznymi podaje się również kortykosteroidy, antybiotyki, niesterydowe leki przeciwzapalne i w razie potrzeby nawodnienie pozajelitowe.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Antytoksyna jadu żmij

• dawkę leku ustala lekarz w zależności od stanu zdrowia pacjenta
• należy unikać podawania większych dawek niż jest to konieczne
• podanie większych dawek leku może spowodować wystąpienie nasilonych reakcji niepożądanych 

Przerwanie stosowania leku Antytoksyna jadu żmij

W razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem leku należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Kiedy nie stosować leku Antytoksyna jadu żmij?

Leku nie należy stosować u pacjentów uczulonych na substancję czynną (białko końskie) lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku.

U osób uczulonych na białko końskie, w sytuacjach ciężkiego zatrucia i konieczności zastosowania leku Antytoksyna jadu żmij, lek można podać metodą odczulającą lub po podaniu środków przeciwwstrząsowych.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Antytoksyna jadu żmij może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Możliwość wystąpienia działań niepożądanych po wstrzyknięciu antytoksyny zwierzęcej w przypadkach ukąszeń przez żmije jest drugorzędna w sytuacji ratowania życia.

Możliwe działania niepożądane

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania

Niezbyt często (występują u 1 lub więcej osób na 1 000 i mniej niż 1 osoby na 100):

• wstrząs anafilaktyczny (ostra reakcja alergiczna całego organizmu)
• choroba posurowicza, pojawiająca się zwykle między 7 a 20 dniem po podaniu leku  (objawy choroby posurowiczej: obrzęk w miejscu iniekcji, powiększenie węzłów chłonnych, podwyższenie ciepłoty ciała, obrzęk stawów oraz pokrzywka)

Zaburzenia nerek i dróg moczowych

Rzadko (występują u 1 lub więcej osób na 10 000 i mniej niż 1 osoby na 1 000):

• choroba posurowicza, która w rzadkich, ostrych przypadkach może objawiać się uszkodzeniem nerek

Zaburzenia układu nerwowego

Bardzo rzadko (występują u mniej niż 1 osoby na 10 000):

• powikłania w postaci zapalenia nerwów splotu barkowego, nerwów czaszkowych i obwodowych (tj. encefalopatia) 
• zespół Guillan - Barre’a (ostre, idiopatyczne tj. samoistne zapalenie wielonerwowe) 

Przed zastosowaniem leku Antytoksyna jadu żmij należy poinformować lekarza, jeśli:

• u pacjenta występują jakiekolwiek alergie
• pacjent otrzymywał kiedykolwiek antytoksynę końską
• pacjent stosował leki przeciwhistaminowe w ciągu ostatnich 48 godzin (przed podaniem leku Antytoksyna jadu żmij)

Stosowanie leku Antytoksyna jadu żmij

• lek powinien być podawany przez personel medyczny z doświadczeniem leczenia wstrząsu anafilaktycznego (przy dostępie do zestawu przeciwwstrząsowego)
• nigdy nie należy wykonywać próby uczuleniowej ani wstrzykiwać leku bez gotowego do użycia zestawu przeciwwstrząsowego
• u pacjentów uczulonych na białko końskie lub u pacjentów, u których wcześniej stosowano antytoksynę końską lub u alergików, lek należy podać sposobem odczulającym

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Brak jest wystarczających danych dotyczących stosowania leku Antytoksyna jadu żmij u kobiet w ciąży. Należy zachować ostrożność w stosowaniu leku Antytoksyna jadu żmij u kobiet w ciąży.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Brak jest wystarczających danych dotyczących stosowania leku Antytoksyna jadu żmij u kobiet podczas karmienia piersią. Należy zachować ostrożność w stosowaniu leku Antytoksyna jadu żmij u kobiet podczas karmienia piersią.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Brak informacji na temat interakcji podczas jednoczesnego podawnia leku Antytoksyna jadu żmij z innymi produktami leczniczymi.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych.

Zastosowanie leku Antytoksyna jadu żmij nie wpływa na ograniczenie zdolności do prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Jak przechowywać lek Antytoksyna jadu żmij?

Lek należy przechowywać:

• w lodówce od 2°C do 8°C, nie zamrażać
• w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem
• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci