Elenium (Chlordiazepoxidum)

Jak działa lek Elenium?

Lek Elenium wykazuje działanie przeciwlękowe, uspokajające, umiarkowanie nasenne, zmniejszające napięcie mięśni szkieletowych.

Kiedy stosuje się lek Elenium?

Lek Elenium stosowany jest w krótkotrwałym leczeniu (przez 2 - 4 tygodni) stanów lękowych różnego pochodzenia, stanów lękowych związanych z bezsennością, ostrego zespołu odstawienia alkoholu, stanów zwiększonego napięcia mięśniowego.

Jak stosować lek Elenium?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Tabletki leku Elenium należy połykać, popijając niewielką ilością wody.

Stosowanie u dorosłych:

Stany lękowe:

Zwykle stosuje się do 30 mg na dobę w podzielnych dawkach co 6 do 8 godzin. W szczególnych sytuacjach lekarz może zwiększyć dawki. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki dobowej 100 mg.

Stany lękowe z towarzyszącą bezsennością:

Jednorazowa dawka przed snem 10 mg - 30 mg

W stanach pobudzeniach w ostrym zespole odstawienia alkoholu:

25 mg - 100 mg w razie potrzeby dawkę można powtarzać po 2 do 4 godzinach nie przekraczać 200 mg na dobę. Następnie zmniejszyć dawkę do podtrzymującej i najniższej, która skutecznie działa.

W stanach zwiększonego napięcia mięśniowego:

10 mg - 30 mg na dobę w dawkach podzielnych

Pacjenci  z upośledzeniem czynności nerek i/ lub wątroby:

Lekarz określa dawkowanie indywidualnie dla danego pacjenta.

Pacjenci w podeszłym wieku:

Pacjenci w podeszłym wieku są bardziej wrażliwi na leki działające na ośrodkowy układ nerwowy, dlatego w tej populacji zaleca się podawanie najmniejszej skutecznej dawki. Dawka nie powinna przekraczać połowy dawki zalecanej dla osoby dorosłej.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Elenium

W razie zastosowania większej niż zalecana dawki leku Elenium należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać do najbliższego oddziału ratunkowego w szpitalu.

Objawami przedawkowania są zaburzenia świadomości, senność, splątanie, niewyraźna mowa. W ciężkich przypadkach może wystąpić niezborność ruchowa, niedociśnienie, osłabienie mięśni, zaburzenie oddychania, śpiączka, a nawet zgon.

Pominięcie zastosowania leku Elenium

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Jeśli pacjenta zapomni o zażyciu dawki leku, powinien zażyć kolejną dawkę najszybciej, jak tylko sobie o tym przypomni. Jednak kiedy zbliża się czas przyjęcia kolejnej dawki, należy pominąć zapomnianą dawkę i następną zażyć zgodnie z zaleceniami.

Przerwanie stosowania leku Elenium

Nie należy przerywać stosowania leku, chyba że jest to uzgodnione z lekarzem. Jeśli lekarz zdecyduje o przerwaniu stosowania leku, dawka leku powinna być stopniowo zmniejszana.

Kiedy nie stosować leku Elenium? 

Leku Elenium nie należy stosować jeśli u pacjenta stwierdzono:

• nadwrażliwość na chlordiazepoksyd lub inne leki z grupy benzodiazepin lub którykolwiek ze składników leku
• ciężką niewydolność oddechową niezależnie od przyczyny
• zespół bezdechu sennego (częste, krótkie przerwy w oddychaniu podczas snu)
• ciężką niewydolność wątroby
• fobie, natręctwa (zaburzenia lękowe z powodu nieuzasadnionych obaw i myśli)
• przewlekłe psychozy
• miastenię (choroba powodującą osłabienie mięśni i nadmierne zmęczenie)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Elenium może wywoływać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy zaprzestać stosowanie leku Elenium i natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego oddziału ratunkowego, jeśli wystąpi którykolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych, są to:

• dezorientacja
• stany podniecenia i pobudzenia
• depresja z tendencjami samobójczymi
• niepokój, drażliwość
• urojenia
• koszmary senne
• omamy (widzenie lub słyszenie rzeczy, które nie istnieją)
• psychozy (utrata kontaktu z rzeczywistością)
• nietypowe zachowania

Zaburzenia te najczęściej pojawiają się po spożyciu alkoholu, u osób w podeszłym wieku lub z chorobami psychicznymi.

Inne działania niepożądane

Częste (rzadziej niż u 1 na 10 osób):

• uczucie senności
• zawroty głowy
• spowolnienie reakcji 

Objawy te mogą wystąpić w czasie pierwszych kilku dni leczenia u pacjentów w podeszłym wieku i zwykle ustępują w czasie trwania dalszej kuracji.

Rzadkie (rzadziej niż u 1 na 1000 osób):

• nudności
• dolegliwości żołądkowe
• uczucie suchości w jamie ustnej
• zaparcia
• zaburzenia mowy
• zmiana popędu płciowego (u osób przyjmujących lek w dużych dawkach)
• zabuczenia pamięci

Bardzo rzadkie (rzadziej niż u 1 na 10000 osób):

• reakcja anafilaktyczna

O nieznanej częstości (nie można jej określić na podstawie dostępnych danych):

• zmiana liczby niektórych typów krwinek
• wysypki, świąd, pokrzywka
• brak apetytu
• reakcje paradoksalne - niepokój psychoruchowy, bezsenność, zwiększona pobudliwość i agresja, drżenie mięśniowe, drgawki. Reakcje paradoksalne najczęściej występują po spożyciu alkoholu, u pacjentów w podeszłym wieku i u pacjentów z chorobami psychicznymi
• uzależnienie psychiczne i fizyczne (nawet po dawkach terapeutycznych chlordiazepoksydu) - bardziej podatni są pacjenci nadużywający alkoholu lub leków
• depresja (może ujawnić się wcześniej istniejąca, niezdiagnozowana depresja)
• zaburzenia widzenia (niewyraźne, podwójne widzenie)
• spowolnienie akcji serca, ból w klatce piersiowej
• niewielkie obniżenie ciśnienia krwi
• niewielkie podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych, zaburzenia czynności wątroby z wystąpieniem żółtaczki (zażółcenie skóry, białek oczu)
• drżenie mięśni, zwiotczenie mięśni, drgawki
• zatrzymanie moczu, nietrzymanie moczu
• zaburzenia miesiączkowania
• ogólne osłabienie, omdlenia, upadki

Informacje dotyczące efektów obserwowanych po leczeniu benzodiazepinami i innymi lekami o działaniu podobnym do benzodiazepin, które należy brać pod uwagę stosując lek Elenium:

Tolerancja:

Regularne stosowanie chlordiazepoksydu, przez kilka tygodni może prowadzić do zmniejszenia skuteczności działania.

Uzależnienie:

Długotrwałe stosowanie chlordiazepoksydu może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego. Ryzyko to może się zwiększyć wraz z dawką i czasem trwania leczenia i jest większe u pacjentów z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków lub leków

Objawy odstawienia:

W przypadku rozwinięcia się uzależnienia, nagłe odstawienie leku Elenium powoduje pojawienie się objawów odstawienia, takich jak: bóle głowy i mięśni, zwiększony niepokój, napięcie, podniecenie, splątanie, zaburzenia snu, drażliwość.

W cięższych przypadkach: utrata poczucia rzeczywistości, zaburzenia osobowości, nadwrażliwość na dźwięk, drętwienie i mrowienie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas, dotyk, omamy, drgawki padaczkowe.

Zjawisko"z odbicia" i niepokój:

Podczas odstawiania leku Elenium przejściowo może pojawić się zjawisko "z odbicia" -  nasilenie objawów, które były przyczyną zastosowania chlordiazepoksydu. Mogą temu towarzyszyć: zmiany nastroju, niepokój, zaburzenia snu i bezsenność.

Niepamięć następcza:

Chlordiazepoksyd może wywołać niepamięć następczą, nawet po zastosowaniu dawek terapeutycznych, a ryzyko jej pojawienia jest większe po wyższych dawkach. Objawami niepamięci może towarzyszyć zachowanie nieadekwatne do sytuacji. Zjawisko to występuje najczęściej po kilku godzinach od przyjęcia leku. Aby zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia należy zapewnić pacjentowi 7 - 8 godzin snu.

Reakcje psychiczne i paradoksalne:

Podczas stosowania leku Elenium obserwowano reakcje, takie jak niepokój, pobudzenie, drażliwość, agresja, wybuchy złości, urojenia, koszmary senne, halucynacje, psychozy, zaburzenia osobowości i inne niepożądane skutki dotyczące zachowania. Prawdopodobieństwo wystąpienia takich objawów jest większe u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku.

Stosowanie w depresji:

Przed zastosowaniem leku Elenium należy poinformować lekarza o wszelkich chorobach psychicznych oraz ewentualnych próbach samobójczych. Podawanie leku Elenium takim pacjentom może spowodować nasilenie objawów depresji, w tym myśli samobójczych.

Pacjenci w podeszłym wieku:

Ze względu na nasilenie działań niepożądanych, pacjenci w podeszłym wieku powinni stosować mniejsze dawki chlordiazepoksydu.

Dzieci i młodzież:

Bezpieczeństwo i skuteczność leku Elenium nie zostało ustalone u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat, dlatego stosowanie leku w tej grupie wiekowej nie jest zalecane.

Pacjenci z przewlekłą niewydolnością oddechową:

Ze względu na możliwość wystąpienia depresji oddechowej, lek Elenium należy stosować ostrożnie.

Pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby:

W związku z ryzykiem wystąpienia encefalopatii nie jest wskazanie stosowanie.

Pacjenci z zaburzoną czynnością nerek:

Należy podjąć typowe środki ostrożności.

Pacjenci z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków lub innych leków:

Pacjenci ci powinni być objęci ścisłą kontrolą podczas przyjmowania chlordiazepoksydu, ponieważ są oni w grupie ryzyka rozwinięcia się przyzwyczajenia i uzależnienia psychicznego.

Pacjenci z zaburzeniami psychotycznymi:

Nie jest wskazane leczenie chlordiazepoksydem.

Lekarz indywidualnie oceni ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Leku Elenium nie należy przyjmować w okresie ciąży.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Chlordiazepoksyd przenika do mleka matki. Jeżeli zajdzie konieczność podania leku, należy przerwać karmienie piersią.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Jest to szczególnie istotne, jeśli pacjent stosuje którykolwiek z niżej wymienionych leków:

• fluwoksaminę, fluoksetynę oraz inne leki stosowane w leczeniu chorób psychicznych
• leki stosowane w bezsenności
• leki stosowane w chorobach alergicznych, które mogą powodować senność
• leki stosowane w padaczce (np. karbamazepina, fenytoina, hydantoina)
• leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy (np. cymetydyna, omeprazole, cyzapryd)
• ryfampicynę (lek stosowany w leczeniu gruźlicy)
• erytromycynę (antybiotyk)
• ketokonazol (lek przeciwgrzybiczy)
• leki stosowane do znieczulenia ogólnego
• narkotyczne leki przeciwbólowe (np. morfina, kodeina) mogą nasilać euforię, co może prowadzić do szybszego uzależnienia psychicznego
• leki zwiotczające mięśnie szkieletowe (np. baklofen)
• leki stosowane w chorobie Parkinsona (np. lewodopa)
• disulfiram (stosowany w leczeniu alkoholizmu)
• alkohol: spożywanie alkoholu podczas leczenia lekiem Elenium może nasilać jego działanie i prowadzić do wystąpienia reakcji paradoksalnych, takich jak: pobudzenie psychoruchowe, agresywne zachowanie 

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Spożywanie alkoholu podczas leczenia lekiem Elenium może nasilać jego działanie i prowadzić do wystąpienia reakcji paradoksalnych, dlatego nie powinno spożywać się alkoholu w trakcie leczenia lekiem Elenium.

W trakcie leczenia lekiem Elenium nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn. Zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn może być ograniczona z powodu wystąpienia senności, zaburzeń koncentracji lub innych działań niepożądanych obniżających koncentrację.

Jak przechowywać lek Elenium?

Lek Elenium należy przechowywać:

• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• w temperaturze poniżej 25^oC
• w oryginalnym opakowaniu, w celu ochrony od światła i wilgoci