Fentanyl WZF (Fentanylum)

Jak działa lek Fentanyl WZF ?

Fentanyl WZF działa silnie przeciwbólowo. Początek działania jest szybki, a czas działania leku krótki. U ludzi podanie dożylne powoduje zniesienie bólu, zahamowanie ośrodka oddechowego, bradykardię i inne typowe działania podobne do morfiny.

Kiedy stosuje się Fentanyl WZF?

Lek Fentanyl WZF stosuje się:

• w małych dawkach w celu zniesienia bólu podczas krótkich zabiegów chirurgicznych
• w dużych dawkach jako środek przeciwbólowy/hamujący oddychanie u pacjentów wymagających oddychania wspomaganego
• w celu wywołania analgezji chirurgicznej (zniesienia bólu) podczas znieczulenia ogólnego
• w połączeniu ze środkami neuroleptycznymi w celu przeprowadzenia znieczulenia zwanego neuroleptoanalgezją
• jako lek pojedynczy lub w skojarzeniu z innymi lekami (np. benzodiazepinami) w celu przeprowadzenia znieczulenia zwanego analgosedacją
• w leczeniu silnych bólów, takich jak np. ból pourazowy, ból towarzyszący zawałowi mięśnia sercowego

Jak stosować lek Fentanyl WZF?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Lek Fentanyl WZF można podawać domięśniowo, dożylnie, podskórnie, zewnątrzoponowo, podpajęczynówkowo. Lek Fentanyl WZF nie zawiera środków konserwujących.

Dawki leku ustala lekarz, dostosowując je do ogólnego stanu pacjenta, jego wieku, masy ciała, chorób towarzyszących, rodzaju zabiegu, znieczulenia oraz zastosowanych leków. Szczegółowych informacji na temat dawkowania leku udziela lekarz.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Fentanyl WZF

Objawy przedawkowania zależą od indywidualnej wrażliwości pacjentów. Mogą być to:

• zaburzenia oddychania
• sztywność mięśniowa
• zwolnienie czynności serca
• znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego

Odpowiednie postępowanie podejmuje personel medyczny.

Kiedy nie stosować leku Fentanyl WZF?

Leku Fentanyl WZF nie należy stosować:

• jeśli pacjent ma uczulenie na fentanyl lub którykolwiek z pozostałych składników tego lek, lub inne opioidowe leki przeciwbólowe
• gdy wystąpi depresja (zahamowanie) oddychania
• jeśli u pacjenta stwierdzono choroby zaporowe płuc
• gdy występują stany kliniczne, które mogą stanowić przeciwwskazanie do zastosowania zewnątrzoponowej lub podpajęczynówkowej drogi podania
• nie należy stosować leku Fentanyl WZF podczas stosowania inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO) oraz przez 2 tygodnie od czasu zakończenia leczenia inhibitorami monoaminooksydazy

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Fentanyl WZF może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta. 

Jeśli u pacjenta wystąpią pierwsze objawy nadwrażliwości (np. obrzęk twarzy, warg, języka, gardła, powodujący trudności w oddychaniu lub przełykaniu), należy natychmiast powiedzieć o tym lekarzowi. Częstość występowania takich objawów nie została określona. Lekarz oceni stopień nasilenia objawów i zdecyduje o dalszym postępowaniu.

Bardzo często (częściej niż u 1 na 10 osób):

• sztywność mięśniowa (która może również obejmować mięśnie międzyżebrowe)
• nudności, wymioty

Często (rzadziej niż u 1 na 10 osób):

• pobudzenie
• dyskinezja (ruchy dowolne), sedacja (nadmierne uspokojenie), zawroty głowy
• zaburzenia widzenia
• zwolnienie akcji serca, przyspieszenie akcji serca, zaburzenia rytmu serca, bardzo niskie ciśnienie krwi, nadciśnienie, ból żył
• skurcz krtani, skurcz oskrzeli, bezdech
• alergiczne zapalenie skóry
• pooperacyjna dezorientacja

Niezbyt często (rzadziej niż u 1 na 100 osób):

• nastrój euforyczny
• ból głowy
• zapalenie żył, wahania ciśnienia krwi
• przyspieszenie czynności oddechowej płuc (hiperwentylacja), czkawka
• dreszcze, stan obniżonej temperatury ciała (hipotermia)
• powikłania związane z drogami oddechowymi wynikające ze znieczulenia

Częstość nieznana:

• nadwrażliwość (wstrząs anafilaktyczny, reakcje anafilaktyczne, pokrzywka)
• drgawki, utrata przytomności, mioklonie (krótkie, szybkie i silne skurcze pojedynczych mięśni lub ich grup)
• zatrzymanie akcji serca
• depresja (zahamowanie) oddychania; może wystąpić nawet do 24 godzin po podaniu leku zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo
• świąd
• majaczenie (objawy mogą obejmować pobudzenie, niepokój, dezorientację, uczucie splątania, lęk, widzenie lub słyszenie rzeczy nieistniejących, zaburzenia snu, koszmary senne)
• objawy zespołu odstawiennego (mogą występować następujące objawy: nudności, wymioty, biegunka, lęk, dreszcze, drżenie i pocenie się)

Podczas jednoczesnego stosowania fentanylu z lekami neuroleptycznymi odnotowano:

• dreszcze
• niepokój ruchowy
• przypadki omamów po operacji oraz zaburzenia pozapiramidowe (drżenie, sztywność postawy, powolne ruchy, chwiejny chód z pociąganiem nogami)

Przed rozpoczęciem stosowania leku Fentanyl WZF należy omówić to z lekarzem.

Fentanyl WZF jest podawany przez personel medyczny. Podczas stosowania leku oraz po operacji, zapewni on pacjentowi odpowiednią opiekę, a w razie wystąpienia problemów, zastosuje tlenoterapię oraz podejmie inne właściwe działania mające na celu podtrzymanie czynności życiowych.

Przed zastosowaniem leku Fentanyl WZF powiedzieć lekarzowi o wszystkich problemach zdrowotnych, a lekarz zachowa szczególną ostrożność u pacjentów:

• z niekontrolowaną niedoczynnością tarczycy, chorobami płuc, nużliwością mięśni (miastenią), zmniejszoną rezerwą płucną, alkoholizmem, zaburzeniami czynności nerek lub wątroby
• z zaburzeniami czynności mózgu, ponieważ u tych pacjentów obniżenie ciśnienia tętniczego może wywołać przemijające zmniejszenie przepływu mózgowego; w takich przypadkach lekarz dostosuje metodę podawania fentanylu
• długotrwale leczonych lekami opioidowymi lub w przeszłości uzależnionych od tego rodzaju leków; w takim przypadku lekarz rozważy podanie większych dawek fentanylu
• w podeszłym wieku, osłabionych – lekarz zmniejszy dawki fentanylu; podczas podawania dawki początkowej uwzględni on reakcję pacjenta na lek i jeśli zachodzi konieczność, poda dawkę dodatkową

W przypadku wszystkich silnie działających leków opioidowych, podczas stosowania fentanylu w czasie operacji może dojść do nasilonej depresji oddechowej (zahamowanie oddychania) mogącej utrzymywać się lub nawracać we wczesnym okresie pooperacyjnym. Personel medyczny zachowa ostrożność, szczególnie w przypadku podawania fentanylu w dużych dawkach lub we wlewie, oraz zapewni odpowiednią kontrolę oddychania spontanicznego i jego podtrzymania przed przeniesieniem pacjenta na oddział szpitalny.

Podawanie fentanylu w okresie porodu może spowodować depresję oddychania u noworodka.

Podczas stosowania fentanylu u pacjenta może wystąpić uzależnienie, a także objawy tolerancji. Mogą również wystąpić drgawki.

Należy powiedzieć lekarzowi jeśli pacjent kiedykolwiek nadużywał opioidów, alkoholu, leków na receptę lub narkotyków lub był od nich uzależniony. W przypadku gdy powtarza się podawanie leku, jego skuteczność może się zmniejszyć (może rozwinąć się tolerancja na lek) lub pacjent może się od niego uzależnić. Jeśli leczenie zostanie przerwane, mogą wystąpić objawy odstawienne. Jeśli pacjent sądzi, że tak się dzieje, należy powiedzieć o tym lekarzowi lub pielęgniarce.

Podobnie jak w przypadku innych leków opioidowych, do których należy fentanyl, podawanie tego leku może prowadzić do wzrostu ciśnienia w drogach żółciowych i w odosobnionych przypadkach wystąpienia skurczu zwieracza Oddiego (ból o średnim lub silnym nasileniu, zlokalizowany w całej górnej części brzucha, może mieć charakter ciągły lub nawracający).

Podczas stosowania fentanylu z lekami z grupy serotoninergicznych może wystąpić tzw. zespół serotoninowy. Zespół ten może obejmować zmiany stanu psychicznego (np. pobudzenie, omamy, śpiączkę), zaburzenia czynności układu nerwowego (przyspieszenie akcji serca, wahania ciśnienia tętniczego czy hipertermię – podwyższona temperatura ciała), zaburzenia nerwowo - mięśniowe (np. wzmożenie odruchów, brak koordynacji, sztywność mięśniową) i (lub) zaburzenia żołądkowo-jelitowe (np. nudności, wymioty, biegunkę). W przypadku wystąpienia objawów lub podejrzewania wystąpienia zespołu serotoninowego lekarz zdecyduje o zaprzestaniu podawania fentanylu.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

O zastosowaniu leku w okresie ciąży zdecyduje lekarz po rozważeniu stosunku ryzyka do korzyści wynikającego z karmienia piersią po zastosowaniu fentanylu.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Fentanyl przenika do mleka kobiecego, dlatego w ciągu 24 godzin po zastosowaniu leku nie zaleca się karmienia piersią ani użycia odciągniętego w tym czasie pokarmu.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.  

• stosowanie leków opioidowych w premedykacji, barbituranów, benzodiazepin, leków neuroleptycznych, środków do znieczulenia ogólnego i innych środków działających hamująco na ośrodkowy układ nerwowy (np. alkohol) może nasilać lub przedłużyć depresję ośrodka oddechowego spowodowaną przez fentanyl. Jeśli pacjent otrzymuje leki działające hamująco na ośrodkowy układ nerwowy, dawki fentanylu powinny być mniejsze od zazwyczaj stosowanych
• jednoczesne stosowanie leku Fentanyl WZF i leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, zwiększa ryzyko senności, trudności w oddychaniu (depresji oddechowej) lub śpiączki, mogących zagrażać życiu, dlatego leczenie skojarzone należy brać pod uwagę jedynie wtedy, gdy nie są dostępne inne metody leczenia. Gdy jednak lek Fentanyl WZF stosuje się razem z lekami uspokajającymi, lekarz powinien ograniczyć dawkę leku i okres jednoczesnego stosowania. Pacjent powinien powiedzieć lekarzowi o wszystkich przyjmowanych lekach uspokajających oraz ściśle przestrzegać dawki przepisanej przez lekarza. Pomocne może okazać się powiadomienie krewnego lub bliskiego przyjaciela pacjenta o możliwości wystąpienia powyżej wymienionych objawów. Jeśli wystąpią opisane wyżej objawy, należy skonsultować się z lekarzem
• w przypadku wielokrotnego stosowania fentanylu i jednoczesnego podawania leków przeciwwirusowych (np. rytonawiru) może być konieczne zmniejszenie dawki fentanylu
• jeśli pacjent stosuje leki przeciwgrzybicze, np. flukonazol, worykonazol powinien powiedzieć o tym lekarzowi, ponieważ wpływa to na działanie fentanylu
• zwolnienie akcji serca (bradykardia) i zatrzymanie czynności serca może wystąpić w przypadku jednoczesnego stosowania fentanylu i leków zwiotczających mięśnie (które nie mają działania wagolitycznego)
• podczas stosowania fentanylu z lekami z grupy serotoninergicznych może wystąpić zespół serotoninowy, który może być potencjalnie groźny dla życia
• należy zmniejszyć dawkę fentanylu, jeżeli jest on stosowany z etomidatem i midazolamem

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Podczas stosowania fentanylu nie wolno spożywać alkoholu.

Po zastosowaniu fentanylu nie zaleca się prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn przez co najmniej 24 godziny, nawet gdy pacjent zostanie wcześniej wypisany ze szpitala.

Jak przechowywać lek Fentanyl WZF?

• lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• przechowywać w temperaturze poniżej 25°C
• przechowywać w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem
• nie zamrażać