IPP (Pantoprazolum)

Jak działa lek IPP?

Substancją czynna zawartą w leku IPP jest pantoprazol. Zmniejsza on wydzielanie kwasu solnego w żołądku poprzez hamowanie działania pompy protonowej.

Kiedy stosuje się lek IPP?

Stosowanie leku IPP zależy od postaci i dawki leku.

IPP 20

Dorośli, młodzież w wieku 12 lat i powyżej:

• leczenie objawów towarzyszących refluksowi żołądkowo-jelitowemu m.in. zgaga, odbijanie, ból przy połykaniu

• długotrwałe leczenie refluksowego zapalenia przełyku i profilaktyka jego nawrotów

Dorośli:

• zapobieganie owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy u pacjentów z grupy ryzyka, którzy długotrwale stosują NLPZ-ty

IPP 40 

Dorośli, młodzież w wieku 12 lat i powyżej:

• refluksowe zapalenie przełyku

Dorośli:

• eradykacja Helicobacter pylori
• choroba wrzodowa żołądka i/ lub dwunastnicy
• zespół Zollingera - Ellisona oraz inne stany związane z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego

Jak stosować lek IPP?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Tabletki należy połykać w całości, bez dzielenia i żucia, popijając wodą. Zaleca się stosowanie leku godzinę przed posiłkiem.

IPP 20

We wszystkich wskazaniach zwykle stosowaną dawką jest 20 mg raz na dobę.

Przy długotrwałym leczeniu i zapobieganiu objawom refluksowego zapalenia przełyku lekarz może zadecydować o tymczasowym podwojeniu dawki.

IPP 40

Leczenie refluksowego zapalenia przełyku:

Zazwyczaj 1 tabletka na dobę, niekiedy lekarz zaleca 2 tabletki na dobę.

Leczenie zwykle trwa 4 - 8 tygodni.

Eradykacja Helicobacter pylori:

1 tabletka 2 razy na dobę przez 7 - 14 dni

Leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy:

Zazwyczaj stosuje się 1 tabletkę raz na dobę, jednak lekarz może zalecić podwojenie dawki. Z reguły leczenie wrzodów żołądka trwa 4 - 8 tygodni a wrzodów dwunastnicy 2 - 4 tygodnie.

Długotrwale leczenie zespołu Zollingera - Ellisona oraz innych stanów chorobowych z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego:

Początkowo zwykle 2 tabletki raz na dobę. Po ocenie ilości wydzielanego kwasu solnego lekarz dokonuje modyfikacji dawkowania. Zalecenie więcej niż 2 tabletek na dobę oznacza przyjmowanie ich dwa razy na dobę. Przy przekroczeniu 4 tabletek na dobę lekarz powinien wyznaczyć dokładne pory przyjmowania leku.

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby i/ lub nerek

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby nie powinni przekraczać dawki 20 mg na dobę.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek oraz z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami wątroby nie powinni stosować leku IPP w leczeniu zakażenia bakterią Helicobacter pylori.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku IPP:

Nie są znane objawy przedawkowania, w razie wątpliwości należy się skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Pominięcie zastosowania leku IPP:

Nie należy stosować podwójnej dawki w celu uzupełnienia pominiętej. Następną dawkę należy przyjąć o stałej porze.

Przerwanie stosowania leku IPP:

Nie zaleca się samodzielnego przerywania stosowania leku bez uprzedniej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Kiedy nie stosować leku IPP?

Lek jest przeciwwskazany u osób uczulonych na pantoprazol, substancje pomocnicze oraz inne inhibitory pompy protonowej.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek IPP może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy zaprzestać stosowania leku IPP i natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do najbliższego oddziału ratunkowego, jeśli wystąpi którykolwiek z wymienionych poniżej działań niepożądanych dotyczących:

ciężkich reakcji uczuleniowych:

• obrzęku języka i/ lub gardła, trudności w oddychaniu lub przełykaniu
• alergicznego obrzęku twarzy (obrzęk Quinckego, obrzęk naczynioruchowy)
• pokrzywki
• ciężkich zawrotów głowy z przyspieszonym biciem serca i obfitym poceniem

ciężkich reakcji skórnych:

• pęcherzy i towarzyszącego nagłego pogorszenia stanu ogólnego
• nadżerek (z lekkim krwawieniem) oczu, nosa, jamy ustnej, ust, narządów płciowych (zespół Stevensa - Johnsona, Lyella, rumień wielopostaciowy)
• nadwrażliwości na światło

innych ciężkich reakcji: 

• żółtego zabarwienia skóry i oczu - ciężkiego uszkodzenie komórek wątroby, żółtaczki
• gorączki
• wysypki
• problemów z nerkami

Pozostałe działania niepożądane

Częste:

• łagodne polipy żołądka
• zapalenie ściany żylnej i zakrzepowe zapalenie żyły w miejscu wstrzyknięcia

Niezbyt częste:

• biegunka, zaparcia, nudności, wymioty, uczucie pełności w jamie brzusznej, wzdęcia, gazy, ból i dyskomfort w obrębie brzucha
• bóle i zawroty głowy
• suchość w jamie ustnej
• wysypka, wypryski, nadżerki, świąd skóry
• osłabienie, wyczerpanie, ogólne złe samopoczucie
• zaburzenia snu
• złamania kości biodrowej, nadgarstka, kręgosłupa
• zwiększona aktywność enzymów wątrobowych

Rzadkie:

• zaburzenia lub brak odczuwania smaku
• zaburzenia wzroku, niewyraźne widzenie
• pokrzywka, reakcje alergiczne
• bóle stawów i mięśni
• obrzęk kończyn
• zwiększona temperatura ciała
• powiększenie piersi u mężczyzn
• wahania wagi
• depresja
• podwyższone stężenie bilirubiny i tłuszczów
• nagłe zmniejszenie liczby granulocytów

Bardzo rzadkie:

• dezorientacja
• zmniejszenie liczby płytek krwi - krwawienia, łatwe powstawanie siniaków
• zmniejszenie liczby białych krwinek - częstsze zakażenia
• zmniejszenie równocześnie białych i czerwonych krwinek oraz płytek krwi

O nieznanej częstości:

• omamy, splątanie
• zmniejszone stężenie magnezu i sodu we krwi
• odczucie łaskotania, kłucia, mrowienia, pieczenia, drętwienia
• wysypka, której może towarzyszyć ból stawów
• zapalenie jelita grubego objawiające się uporczywą, wodnistą biegunką

Sytuacje wymagające zachowania szczególnej ostrożności podczas stosowania leku to:

• poważne zaburzenia czynności wątroby - lekarz może zalecić częstsze badania aktywności enzymów wątrobowych a w razie podwyższonych parametrów zlecić odstawienie leku
• pacjenci z grupy ryzyka działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego w związku z długotrwałym stosowaniem NLPZ-ów (wyłącznie IPP 20)
• niedobór lub ryzyko niedoboru witaminy B₁₂ w związku z zaburzeniem wchłaniania tej witaminy pod wpływem pantoprazolu
• stosowanie inhibitorów proteazy HIV np. atazanawiru
• stosowanie pantoprazolu przez okres dłuższy niż 3 miesiące - ryzyko wystąpienia zaburzeń poziomu magnezu, potasu i wapnia we krwi; lekarz może zlecić regularną kontrolę stężenia tego pierwiastka we krwi; zmęczenie, tężyczka, zaburzenia orientacji, drgawki, zawroty głowy, komorowe zaburzenia rytmu serca to objawy świadczące o zbyt małym stężeniu magnezu we krwi, a o ich pojawieniu się należy poinformować lekarza
• stosowanie pantoprazolu dłużej niż rok przez pacjentów z osteoporozą lub przyjmujących kortykosteroidy ze względu na nieznaczny wzrost ryzyka złamania kości biodrowej, nadgarstka lub kręgosłupa
• planowane badanie poziomu chromograniny A we krwi
• reakcja skórna na inne inhibitory pompy protonowej
• wysypka, zwłaszcza w miejscach eksponowanych na działanie promieni słonecznych, może być powodem dla lekarza do przerwania kuracji
• barwnik zawarty w tabletkach - czerwień koszenilowa może wywołać alergię
• niezamierzona utrata masy ciała, nawracające lub krwawe wymioty, trudności z przełykaniem, osłabienie, bladość, krew w kale, ciężkie lub uporczywe biegunki wymagają konsultacji z lekarzem w celu wykluczenia podłoża nowotworowego choroby

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

IPP nie jest zalecany w ciąży. Dopuszcza się jego stosowanie w tym czasie wyłącznie, gdy lekarz uzna, że korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla dziecka.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

Pantoprazol przenika do mleka, dlatego może być stosowany w trakcie karmienia piersią jedynie, gdy w opinii lekarza korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla niemowlęcia.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Dotyczy to zwłaszcza:

• ketokonazolu, itrakonazolu, pozakonazolu, erlotynibu - IPP może hamować ich działanie
• warfaryny, fenprokumonu - może być konieczne wykonanie dodatkowych badań
• metotreksatu, ponieważ pantoprazol może zwiększać jego stężenie we krwi
• leków stosowanych w leczeniu HIV np. atazanawiru
• fluwoksaminy- lekarz może zdecydować o zmniejszeniu dawki
• rifampicyny
• ziela dziurawca zwyczajnego

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych dotyczących możliwej interakcji leku z alkoholem.

IPP nie wpływa na prowadzenie pojazdów bądź wpływ ten jest nieistotny. Wyjątkiem jest pojawienie się zawrotów głowy lub zaburzeń widzenia, wówczas nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn.

Jak przechowywać lek IPP?

Lek IPP należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.