Jodid (Kalii iodidum)

Jak działa lek Jodid?

Jod zapewnia prawidłową pracę gruczołu tarczowego. Jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy. Niedobór jodu może prowadzić do rozwoju wola, czyli rozrostu tarczycy.

Kiedy stosuje się lek Jodid?

• profilaktyka powstawania wola z niedoboru jodu, zwłaszcza w ciąży i w trakcie karmienia piersią
• profilaktyka nawrotów wola po zakończonej kuracji hormonami tarczycy lub po zabiegu usunięcia wola spowodowanego niedoborem jodu
• leczenie wola z niedoboru jodu u noworodków, dzieci i młodzieży

Jak stosować lek Jodid?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.   

Tabletki stosuje się po posiłku, popijając połową szklanki wody.

Zapobieganie powstawania wola przy niedoborze jodu:

• niemowlęta i dzieci 50 - 100 mcg jodu na dobę
• młodzież i dorośli 100 - 200 mcg jodu na dobę
• kobiety w ciąży i karmiące piersią 200 mcg jodu na dobę

Zapobieganie nawrotom rozrostu wola po zakończonym leczeniu farmakologicznym lub chirurgicznym:

200 mcg jodu na dobę

Leczenie wola z niedoboru jodu:

• noworodki i dzieci 100 - 200 mcg jodu na dobę
• młodzież 200 mcg jodu na dobę

U noworodków leczenie zwykle trwa od 2 do 4 tygodni, u starszych dzieci 6 - 12 miesięcy lub dłużej.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Jodid:

Objawy toksycznego przedawkowania jodu to:

• brązowe śluzówki
• wymioty
• biegunka
• ból brzucha

W przypadku przedawkowania może dojść do:

• odwodnienia
• wstrząsu
• zwężenia przełyku (rzadko)
• zgonu- wyłącznie po przyjęciu bardzo dużych dawek jodu (30 - 250 ml jodyny)
• jodzicy objawiającej się metalicznym posmakiem w ustach, nieżytem nosa, zapaleniem spojówek, podrażnieniem błony śluzowej żołądka i oskrzeli, pęcherzami, zgrubieniami, łuszczeniem się naskórka i obrzękiem naczynioruchowym, czasem również gorączką, trądzikiem i zwiększonym wydzielaniem śliny.

Przy ostrym zatruciu konieczne jest płukanie żołądka, leczenie objawów zaburzeń gospodarki wodno - elektrolitowej oraz wstrząsu.

Przy przewlekłym przedawkowaniu należy przerwać przyjmowanie leku.

W niedoczynności tarczycy z niedoboru jodu zaleca się przerwanie stosowania Jodidu i podanie hormonów tarczycy.

Nadczynność tarczycy, która została wywołana jodem, leczy się lekami przeciwtarczycowymi. W ciężkich przypadkach konieczny jest pobyt na oddziale intensywnej opieki medycznej, wykonanie plazmaferezy (oczyszczanie osocza) lub usunięcia tarczycy.

Kiedy nie stosować leku Jodid?

Jodid jest przeciwwskazany w przypadku:

• jawnej nadczynności tarczycy
• utajonej nadczynności tarczycy przy dawce przekraczającej 150 mcg/ dobę
• autonomicznego gruczolaka tarczycy oraz przy występowaniu ogniskowych i rozsianych woli guzkowych o autonomicznym wydzielaniu
• uczulenia na substancję czynną lub substancje pomocnicze

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Jodid może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta. 

U osób z predyspozycjami do autoimmunologicznych chorób tarczycy mogą pojawić się przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycy (TPO).

Dodatkowe zalecenia i środki ostrożności:

• przed rozpoczęciem kuracji należy zweryfikować czy w przeszłości bądź obecnie nie stwierdzono nadczynności tarczycy lub wola guzkowatego
• konieczne jest wykluczenie rozlanego lub ogniskowego autonomicznego wydzielania hormonów tarczycy. Podawanie jodu w dawce przekraczającej 150 mcg na dobę w tym przypadku może wywołać nadczynność tarczycy
• należy unikać stosowania jodu przed podaniem jodu radioaktywnego w celach diagnostycznych lub leczniczych. Wysycenie tarczycy jodem może być przeszkodą do kumulacji jodu radioaktywnego
• nietolerancja niektórych cukrów, lek zawiera laktozę

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na jod. Zalecana dawka w tym czasie to 200 mcg na dobę. Należy także uwzględnić jod przyjmowany w formie suplementów diety (witamin dla ciężarnych).

Ponieważ tarczyca płodu jest bardzo wrażliwa, nie należy stosować wysokich dawek jodu, rzędu miligramów, za wyjątkiem profilaktycznego blokowania tarczycy po katastrofach nuklearnych.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

W trakcie karmienia piersią zapotrzebowanie na jod wzrasta i wynosi 200 mcg na dobę. Jod przenika do mleka, więc nie jest konieczna dodatkowa suplementacja noworodków. Ze względu na dużą wrażliwość ich tarczycy, nie należy stosować wysokich dawek, rzędu miligramów. Wyjątkiem są katastrofy nuklearne, po których podaje się wysokie dawki jodu blokujące tarczycę.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Dotyczy to szczególnie:

• leków przeciwtarczycowych, które blokują organiczne wiązanie jodu w tarczycy i mogą działać jako czynniki sprzyjające tworzeniu się wola
• litu, przy jednoczesnym stosowaniu dużych dawek jodu może sprzyjać powstawaniu wola i niedoczynności tarczycy
• leków moczopędnych oszczędzających potas, ponieważ w połączeniu z dużymi dawkami jodu może dojść do hiperkaliemii

Niedobór jodu nasila, a nadmiar osłabia odpowiedź na leczenie przeciwtarczycowe w nadczynności tego gruczołu. Jeżeli jest taka możliwość, lekarz powinien zadecydować o przerwaniu stosowania jodu przed i w trakcie leczenia nadczynności gruczołu tarczowego.

Nadchloran i tiocyjanian hamują wychwyt jodu w tarczycy.

Lekarz  indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych dotyczących możliwej interakcji leku z alkoholem.

Lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn.

Jak przechowywać lek Jodid?

Jodid należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.