Tenofovir disoproxil (Tenofovirum disoproxilum )

Jak działa lek Tenofovir Disoproxil?

Lek Tenofovit Disoproxil to lek przeciwwirusowy, nukleotydowy inhibitor odwrotnej transkryptazy HIV. Transkryptaza to kluczowy enzym wirusów HIV-1 i HBV. Enzym ten odgrywa znaczącą rolę w procesie namnażania się wirusów.

Kiedy stosuje się lek Tenofovir Disoproxil?

Lek Tenofovir Disoproxil stosuje się:

• w leczeniu dorosłych zakażonych HIV-1 w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi
• w leczeniu młodzieży od 12. rż. zakażonej HIV-1, u której występuje oporność na nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI) lub toksyczność po lekach I rzutu uniemożliwiająca ich stosowanie
• w leczeniu przewlekłego WZW typu B u dorosłych i młodzieży od 12. rż. z wyrównaną czynnością wątroby, z objawami czynnej replikacji wirusa, trwale zwiększoną aktywnością ALT w surowicy oraz histologicznym potwierdzeniem czynnego stanu zapalnego i/lub zwłóknienia
• w leczeniu przewlekłego WZW typu B u dorosłych z niewyrównaną czynnością wątroby lub z potwierdzoną obecnością opornego na leczenie lamiwudyną wirusa WZW typu B

Jak stosować lek Tenofovir Disoproxil?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skontaktować sie z lekarzem lub farmaceutą.

Zasady i sposób podawania leku u dorosłych i dzieci w wieku od 12 do mniej niż 18 lat, o masie ciała co najmniej 35 kg:

• 1 tabletkę leku Tenofovir Disoproxil przyjmuje się raz na dobę z jedzeniem (z posiłkiem lub przekąską)- pokarm zwiększa biodostępność tenofowiru
• gdy pacjent ma trudności z połknięciem tabletki, można pokruszyć tabletkę za pomocą łyżeczki, a powstały proszek wymieszać ze 100 ml wody, soku pomarańczowego lub winogronowego i wypić zawiesinę
• przyjmować należy dawkę zaleconą przez lekarza
• u dorosłego pacjenta z zaburzeniami pracy nerek, lekarz może zalecić rzadsze przyjmowanie leku Tenofovir Disoproxil

Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Tenofovir Disoproxil:

• przyjęcie za dużej dawki leku Tenofovir disoproxil  może spowodować uczucie drętwienia, łaskotania lub mrowienia
• gdy okaże się, że pacjent przyjął więcej leku niż zalecono, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem prowadzącym lub zgłosić się do izby przyjęć najbliższego szpitala

Pominięcie przyjęcia leku Tenofovir Disoproxil:

• należy pamiętać, aby nie pomijać żadnej dawki leku Tenofovir disoproxil
• gdy pacjent pominie dawkę, należy sprawdzić, ile czasu minęło od momentu, kiedy należało ją przyjąć
• jeśli minęło mniej niż 12 godzin od stałej pory przyjmowania należnej dawki leku , należy tę dawkę przyjąć jak najszybciej, a następnie przyjąć kolejną dawkę o zwykłej porze
• jeśli minęło więcej niż 12 godzin od czasu, kiedy pacjent powinien przyjąć dawkę leku, nie należy przyjmować dawki pominiętej
• należy odczekać do czasu przyjecia kolejnej dawki o stałej porze
• nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej tabletki leku
• jeśli przed upływem 1 godziny od przyjęcia leku Tenofovir disoproxil pojawią się wymioty, należy przyjąć kolejną tabletkę
• nie trzeba przyjmować kolejnej tabletki, jeśli wymioty wystąpiły później niż po upływie 1 godziny od przyjęcia leku Tenofovir disoproxil 

Przerwanie przyjmowania leku Tenofovir Disoproxil:

• nie należy przerywać przyjmowania leku Tenofovir disoproxil  bez konsultacji z lekarzem
• zaprzestanie terapii  lekiem Tenofovir disoproxil może prowadzić do osłabienia skuteczności zaleconego przez lekarza leczenia
• pacjenci z wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub jednocześnie zakażeni HIV i wirusowym zapaleniem wątroby typu B nie  mogą zaprzestać  przyjmowania leku Tenofovir disoproxil  bez konsultacji z lekarzem
• pacjenci z zaawansowaną chorobą wątroby lub marskością wątroby nie powinni przerywać leczenia, u niektórych bowiem pacjentów może  doprowadzić to do zaostrzenia zapalenia wątroby
• należy niezwłocznie poinformować lekarza o wszelkich nowych lub niepokojących objawach zauważonych po przerwaniu leczenia, głównie tych, które mogą zazwyczaj łączyć się z zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B
• ponownym rozpoczęcie terapii lekiem Tenofovir disoproxil wymaga konsultacji z lekarzem

Kiedy nie stosować leku Tenofovir Disoproxil ?

Leku Tenofovir Disoproxil nie należy stosować, w przypadku:

• nadwrażliwości na składniki leku 
• w okresie karmienia piersią

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Tenofovir Disoproxil może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Możliwe ciężkie działanie niepożądane:

• kwasica mleczanowa, czyli nadmiar kwasu mlekowego we krwi, to rzadkie (może występować nie częściej niż u 1 na 1000 pacjentów), ale ciężkie działanie niepożądane, które bywa śmiertelne
• objawy niepożądane, które mogą być oznakami kwasicy mleczanowej, to głównie pogłębiony, szybki oddech, nadmierna senność, nudności, którym towarzyszą wymioty i ból brzucha
• należy natychmiast powiadomić lekarza

Niezbyt często (może ono występować nie częściej niż u 1 na 100 pacjentów):

• ból brzucha będący następstwem zapalenia trzustki
• uszkodzenie komórek kanalików nerkowych

Rzadko (mogą one występować nie częściej niż u 1 na 1000 pacjentów):

• zapalenie nerek
• wydalanie dużych ilości moczu
• uczucie pragnienia
• zmiany w wynikach badań moczu
• bóle pleców spowodowane zaburzeniem czynności nerek, w tym niewydolność nerek
• rozmiękanie kości, którego objawem jest ból kości (czasami prowadzące do złamań), które może występować z powodu uszkodzenia komórek kanalików nerkowych
• stłuszczenie wątroby

Bardzo często (mogą one występować częściej niż u 10 na 100 pacjentów):

• biegunka
• wymioty
• nudności
• zawroty głowy
• wysypka
• uczucie osłabienia

Często (mogą one występować nie częściej niż u 10 na 100 pacjentów):

• ból głowy
• ból żołądka
• uczucie zmęczenia
• uczucie rozdęcia brzucha
• wzdęcia
• zaburzenia czynności wątroby

Niezbyt często (mogą one występować nie częściej niż u 1 na 100 pacjentów):

• rozpad komórek mięśni
• bóle mięśni
• osłabienie siły mięśni
• zmniejszenie stężenia potasu we krwi
• zwiększone stężenie kreatyniny we krwi
• zaburzenia czynności trzustki

Rzadko (mogą one występować nie częściej niż u 1 na 1000 pacjentów):

• ból brzucha jako następstwo zapalenia wątroby
• obrzęk twarzy, warg, języka lub gardła

Przed zastosowaniem leku Tenofovir Disoproxil należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, by omówić następujące kwestie:

• pacjent powinien postępować tak, aby nie zarazić innych osób- może on przenosić wirusa HIV podczas terapii lekiem, pomimo że skuteczna terapia przeciwretrowirusowa zmniejsza to ryzyko; lek Tenofovir Disoproxil nie zmniejsza ryzyka przeniesienia HBV na inne osoby poprzez kontakt seksualny lub zakażoną krew, dlatego aby temu zapobiec, nadal należy stosować środki ostrożności
• pacjent powinien poinformować o przebytej chorobę nerek lub gdy jego badania świadczą o chorobie nerek- zaleca się kontrolowanie czynności nerek
• u dorosłych pacjentów z HIV będących w trakcie terapii skojarzonej przeciwretrowirusowej może rozwinąć się choroba kości określana mianem martwicy kości (to obumarcie tkanki kostnej spowodowane brakiem dopływu krwi do kości)- jej pierwszymi objawami są sztywność stawów, ból (zwłaszcza stawu biodrowego, kolanowego i barkowego) oraz trudności w poruszaniu się, a czynniki sprzyjające temu to jednoczesne stosowanie kortykosteroidów, zwiększone spożywanie alkoholu, ciężka immunosupresja, wzrost BMI; pacjenci z osteoporozą są bardziej narażeni na złamania
• występowania w przeszłości schorzeń wątroby, w tym zapalenia wątroby typu B lub C
• pacjent musi chronić się przed zakażeniami- po rozpoczęciu terapii lekiem Tenofovir Disoproxil należy zwrócić uwagę na mogące pojawić się objawy stanu zapalnego lub zakażenia- w razie zauważenia tych należy niezwłocznie powiadomić o tym lekarza
• po rozpoczęciu przyjmowania leków w ramach leczenia zakażenia wirusem HIV mogą także pojawić się choroby autoimmunologiczne (te choroby pojawiają się wtedy, gdy układ immunologiczny atakuje zdrowe tkanki organizmu)- mogą one wystąpić nawet wiele miesięcy po rozpoczęciu terapii; gdy zaobserwowuje się objawy zakażenia lub pacjent będzie uskarżać się na osłabienie mięśni rozpoczynające się od dłoni i stóp i postępujące w kierunku tułowia, kołatanie serca, drżenie lub nadpobudliwość, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, celem rozpoczęcia odpowiedniego i koniecznego leczenia
• wiek pacjenta- każdy pacjent w wieku powyżej 65 lat powinien skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, a wtrakcie terapii lekiem Tenofovir disoproxil pozostawać pod kontrolą lekarza
• lek Tenofovir disoproxil nie jest odpowiednie dla zakażonych HIV-1 i HBV dzieci młodszych niż 12 lat
• istniejącej nietolerancji laktozy lub nietolerancji jakichkolwiek innych cukrów

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Leku Tenofovir Disoproxil nie wolno przyjmować w okresie ciąży bez szczegółowego przedyskutowania tej kwestii z lekarzem.

Istnieją wprawdzie ograniczone dane kliniczne odnośnie stosowania leku Tenofovir Disoproxil  przez kobiety ciężarne, to zazwyczaj nie stosuje się go, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Jeśli u matki wykryto wirusa HBV, a jej dziecku podano leki, celem zapobiegania przeniesienia wirusowego zapalenia wątroby typu B podczas porodu, pacjentka może będzie mogła karmić piersią, ale najpierw powinna porozmawiać z lekarzem, aby uzyskać szczegółowe informacje.

Jeśli u matki wykryto wirusa HIV, to nie powinna ona  karmić piersią, aby uniknąć przeniesienia wirusa z mlekiem na dziecko.

Dzieci i młodzież:

• gdy dziewczynka ma HBV, a jej dziecku podano leki, aby zapobiec przeniesieniu wirusowego zapalenia wątroby typu B podczas porodu, dziewczynka może będzie mogła karmić piersią, ale najpierw należy porozmawiać z lekarzem, aby uzyskać szczegółowe informacje
• gdy dziewczynka ma HIV, nie wolno jej karmić piersią, aby uniknąć przeniesienia wirusa z mlekiem na niemowlę

Zawsze należy poinformować lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Stosowanie leku Tenofovir Disoproxil z wymienionymi poniżej lekami może powodować zmianę ich działania, zmniejszenie ich skuteczności oraz zwiększenie ryzyka wystąpienia ciężkich działań niepożądanych.

Dotyczy to:

• innych produktów leczniczych, które zawierają w swoim składzie tenofowir dizoproksyl lub tenofowir alafenamid
• dydanozyny- rzadko interakcja ta prowadziła do zapalenia trzustki i kwasicy mleczanowej (nadmierna ilość kwasu mlekowego we krwi), a czasami prowadziła do zgonu
• produktów leczniczych osłabiających czynność nerek lub konkurującymch o czynne wydzielanie kanalikowe za pośrednictwem białek nośnikowych
• produktów leczniczych o działaniu nefrotoksycznym tj. aminoglikozydy, amfoterycyna B, foskarnet, gancyklowir, pentamidyna, wankomycyna, cydofowir lub interleukina-2
• leku takrolimus
• niesteroidowych leków przeciwzapalnych
• leków stosowanych w leczeniu zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C (ledipaswiru/sofosbuwiru, sofosbuwiru/welpataswiru lub sofosbuwiru/welpataswiru/woksilaprewiru)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych.

Lek Tenofovir Disoproxil może wywoływać zawroty głowy. Gdy stosując lek Tenofovir disoproxil, pacjent będzie odczuwać zawroty głowy, nie powinien wówczas prowadzić pojazdów ani nie jeździć na rowerze, nie posługiwać się żadnymi narzędziami ani nie obsługiwać żadnych maszyn.

Jak przechowywać lek Tenofovir Disoproxil ?

• lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania leku