Theospirex (Theophyllinum)

Jak działa lek Theospirex?

Lek Theospirex:

• rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli, oskrzelików i naczyń krwionośnych
• hamuje uwalnianie mediatorów z komórek biorących udział w reakcjach zapalnych
• zwiększa częstość i siłę skurczu mięśnia sercowego oraz wydalanie moczu

Kiedy stosuje się lek Theospirex?

Lek Theospirex stosowany jest w leczeniu ostrych i ciężkich skurczów oskrzeli w przewlekłych chorobach dróg oddechowych:

• astmie oskrzelowej
• stanie astmatycznym
• przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc

Teofiliny (substancji czynnej leku Theospirex) nie należy stosować jako leku pierwszego wyboru w leczeniu astmy u dzieci.

Jak stosować lek Theospirex?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką.

Sposób stosowania

• lek przeznaczony do podania dożylnego
• po przeprowadzeniu iniekcji lub infuzji pacjent powinien przez krótki czas pozostawać w spoczynku, pod nadzorem

Dawkowanie 

• dawkę leku ustala lekarz indywidualnie dla każdego pacjenta
• leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy

Czas trwania leczenia

• czas trwania leczenia określa lekarz w zależności od rodzaju, stopnia nasilenia i przebiegu choroby

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku

• w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów przedawkowania należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub oddziałem ratunkowym najbliższego szpitala
• w przypadku objawów zagrażających życiu należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe

Pominięcie zastosowania leku

• nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki

Przerwanie stosowania leku

• w razie jakichkolwiek dalszych wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty

Kiedy nie stosować leku Theospirex?

Leku Theospirex nie należy stosować u pacjentów:

• uczulonych na teofilinę, pochodne teofiliny lub inne pochodne ksantyny, lub na którykolwiek z pozostałych składników tego leku
• ze stwierdzonym świeżym zawałem mięśnia sercowego
• ze wstrząsem lub zapaścią
• z ostrymi zaburzeniami rytmu serca
• z ciężką chorobą wątroby
• z obrzękiem płuc
• ze skłonnościami do drgawek
• z padaczką

Leku Theospirex nie należy również stosować u dzieci poniżej 6. miesiąca życia.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Theospirex może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Bardzo często (u więcej niż 1 na 10 pacjentów): 

• podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego
• nudności, wymioty, ból w nadbrzuszu, biegunka, brak apetytu, jadłowstręt
• krwawe wymioty
• nasilenie istniejącego refluksu żołądkowo-przełykowego w nocy z powodu rozkurczu zwieracza przełyku
• pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego
• bóle głowy
• drażliwość, niepokój, bezsenność
• zawroty głowy
• wzmożenie odruchów, drżenie kończyn, napady drgawek
• zaburzenia rytmu serca, przyspieszona czynność serca
• skurcze dodatkowe i komorowe zaburzenia rytmu serca, kołatanie serca
• przyspieszenie oddechu
• obniżenie ciśnienia tętniczego
• zwiększone wydalanie moczu związane z działaniem moczopędnym teofiliny
• różnego stopnia białkomocz, zwiększenie liczby erytrocytów w moczu
• zespół nieprawidłowego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH)
• zwiększenie stężenia glukozy w surowicy krwi
• zmniejszenie stężenia potasu we krwi
• zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy
• zmiany stężenia elektrolitów we krwi
• zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi

Niezbyt często (u mniej niż 1 na 100, ale u więcej niż u 1 na 1000 pacjentów):

• reakcje nadwrażliwości - pokrzywka, uogólniony świąd
• obrzęk naczynioruchowy - reakcje alergiczne, takie jak reakcje skórne i nagły obrzęk skóry i błon śluzowych (np. gardła lub języka), trudności w oddychaniu lub swędzenie i wysypka

Objawy niepożądane mogą być bardziej nasilone u osób z nadwrażliwością na teofilinę lub w przypadku przedawkowania (stężenie teofiliny w osoczu większe niż 20 mg/ l).

Gdy stężenie teofiliny w osoczu jest większe niż 25 mg/ l mogą wystąpić objawy działania toksycznego:

• nagły spadek ciśnienia tętniczego krwi
• komorowe zaburzenia rytmu 
• ciężkie objawy ze strony układu pokarmowego (w tym krwawienia z przewodu pokarmowego)

Przed rozpoczęciem stosowania leku Theospirex należy omówić to z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką, jeśli u pacjenta występuje:

• nadciśnienie tętnicze
• niestabilna dławica piersiowa
• skłonność do zaburzeń rytmu serca (w tym także zaburzeń rytmu serca z szybką czynnością serca)
• przerostowa kardiomiopatia ze zwężeniem drogi odpływu (choroba mięśnia sercowego)
• nadczynność tarczycy
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
• zaburzenie czynności nerek i wątroby
• porfiria
• niewydolność serca
• serce płucne
• jaskra
• cukrzyca
• długo utrzymująca się gorączka - gorączka zmniejsza szybkość wydalania teofiliny z organizmu, w przypadku ostrej choroby przebiegającej z gorączką konieczne może być zmniejszenie dawki leku w celu uniknięcia zatrucia
• zakażenie wirusowe
• jednoczesne stosowanie leków spowalniających metabolizm teofiliny (w tym także w okresie bezpośrednio po ich odstawieniu)

Lek Theospirex należy stosować ostrożnie w okresie szczepień oraz u osób w podeszłym wieku.

Theospirex w postaci roztworu do wstrzykiwań i infuzji dożylnych zawiera sód

• każda ampułka po 10 ml zawiera 1,19 mmol (albo 27,31 mg) sodu
• należy wziąć to pod uwagę u pacjentów ze zmniejszoną czynnością nerek i u pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Teofiliny (substancji czynnej leku Theospirex) nie należy stosować u kobiet w okresie ciąży (zwłaszcza w pierwszych trzech miesiącach), jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. W drugim i trzecim trymestrze ciąży teofilinę można stosować tylko wtedy, kiedy korzyści dla matki przewyższają ryzyko dla płodu. Teofilina przenika przez barierę łożyskową i może wywoływać działania niepożądane u płodu.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie należy stosować leku Theospirex u kobiet w okresie karmienia piersią. Teofilina (substancja czynna leku Theospirex) przenika do mleka matki i może powodować działania niepożądane u karmionych niemowląt.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę, jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Leku Theospirex nie należy stosować jednocześnie z innymi preparatami zawierającymi ksantyny i ich pochodne.

Stosowanie leku Theospirex z niektórymi lekami może zmieniać działanie tych leków oraz zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Należą do nich:

• efedryna - teofilina nasila działanie efedryny
• sympatykomimetyki (salbutamol, formoterol) stosowane w leczeniu stanów skurczowych oskrzeli - teofilina nasila ich działanie
• kofeina i podobne substancje - teofilina nasila ich działanie
• sole litu stosowane w leczeniu manii lub depresji - teofilina zwiększa wydalanie nerkowe soli litu, zmniejsza ich wchłanianie i stężenie we krwi
• glikozydy naparstnicy (leki pobudzające pracę serca) - poprzez dodatni wpływ na siłę i czas skurczu mięśnia sercowego teofilina może nasilać działanie glikozydów naparstnicy i prowadzić do zaburzeń przewodnictwa w mięśniu sercowym
• leki β-adrenolityczne (stosowane m.in. w leczeniu nadciśnienia tętniczego), adenozyna (stosowana w zaburzeniach rytmu serca), benzodiazepiny (leki o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym, nasennym, przeciwdrgawkowym) i pankuronium (lek stosowany podczas znieczulenia ogólnego w celu ułatwienia intubacji i zwiotczenia mięśni szkieletowych w trakcie zabiegów chirurgicznych) - teofilina może osłabić działanie tych leków
• leki moczopędne - teofilina nasila ich działanie

Leki, które mogą nasilać działanie leku Theospirex i zwiększać ryzyko wystąpienia jego działań niepożądanych (w takich przypadkach lekarz może zalecić zmniejszenie dawki teofiliny):

• cymetydyna (stosowana w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy)
• allopurynol (zmniejszający zawartość kwasu moczowego we krwi i moczu hamujący tworzenie kamieni szczawianowych w drogach moczowych, zapobiegający odkładaniu się złogów moczanów w mięśniach i nerkach)
• antybiotyki fluorochinolowe (enoksacyna, lomefloksacyna, cyprofloksacyna, norfloksacyna, ofloksacyna) - zaleca się częste kontrolowanie stężenia teofiliny u pacjentów stosujących tego typu antybiotyki
• antybiotyki makrolidowe (erytromycyna, klarytromycyna)
• disulfiram (stosowany w leczeniu uzależnienia od alkoholu)
• estrogeny (leki hormonalne stosowane m.in. w hormonalnej terapii zastępczej)
• fluwoksamina (lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny)
• interferon α (stosowany w leczeniu nowotworów)
• izoniazyd (stosowany w zapobieganiu i leczeniu gruźlicy)
• metotreksat (stosowany w leczeniu nowotworów)
• meksyletyna i propafenon (stosowane w zaburzeniach rytmu serca)
• rofekoksyb (stosowany w leczeniu bólu w schorzeniach reumatycznych)
• propranolol (stosowany m.in. w nadciśnieniu tętniczym)
• tyklopidyna (lek hamujący agregację płytek krwi i uwalnianie płytkowych czynników krzepnięcia, zapobiega tworzeniu się zakrzepów tętniczych)
• leki blokujące kanał wapniowy (werapamil, diltiazem)
• wiloksazyna (lek przeciwdepresyjny)

Leki, które mogą osłabiać działanie leku Theospirex i zmniejszać jego skuteczność (lekarz może zalecić zwiększenie dawki teofiliny, jeśli jest podawana jednocześnie z którymkolwiek z tych leków):

• aminoglutetimid (stosowany w leczeniu niektórych nowotworów prostaty)
• karbamazepina (stosowana w leczeniu padaczki)
• izoprenalina (stosowana w astmie oskrzelowej)
• fenobarbital (lek przeciwpadaczkowy)
• fenytoina (lek o działaniu przeciwdrgawkowym)
• prymidon (lek przeciwpadaczkowy)
• ryfampicyna (stosowana w gruźlicy)
• sukralfat (stosowany w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy)
• sulfinpirazon (zwiększający wydalanie kwasu moczowego z moczem, stosowany w dnie moczanowej)
• leki zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum)

Środki znieczulające

• u pacjentów otrzymujących lek Theospirex jednocześnie z ketaminą (szybko działającym środkiem znieczulającym) może dojść do obniżenia progu drgawkowego
• zastosowanie halotanu (środka stosowanego do znieczulenia ogólnego) u pacjentów leczonych teofiliną może spowodować ciężkie zaburzenia rytmu serca

Mniejsze stężenie teofiliny we krwi występuje u palaczy tytoniu.

Theospirex z jedzeniem i piciem

• dieta uboga w węglowodany (cukry) i bogata w białka, odżywianie pozajelitowe oraz spożywanie grillowanego mięsa wołowego w dużych ilościach zmniejsza ilość teofiliny w organizmie i osłabia jej działanie
• dieta bogata w węglowodany i uboga w białka może prowadzić do zwiększenia ilości teofiliny w organizmie, nasilenia jej działania i wzrostu ryzyka wystąpienia działań niepożądanych

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Alkohol powoduje zwiększenie stężenia teofiliny we krwi, dlatego podczas stosowania leku Theospirex nie należy spożywać napojów zawierających alkohol.

Teofilina (substancja czynna leku Theospirex) może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Należy zachować ostrożność, ze względu na możliwość wystąpienia senności oraz zawrotów głowy.

Jak przechowywać Theospirex?

Lek Theospirex należy przechowywać:

• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• w temperaturze poniżej 25°C
• w oryginalnym opakowaniu w celu ochrony przed światłem