Metformax (Metformini hydrochloridum)

Jak działa lek Metformax?

Substancją czynną leku jest metformina, która należy do grupy leków zwanych biguanidami. Lek Metformax pomaga zmniejszyć stężenie glukozy we krwi.

Kiedy stosować lek Metformax, Metformax SR?

Lek Metformax i Metformax SR należy stosować u pacjentów z cukrzycą typu 2, u których dieta, aktywność fizyczna czy zmniejszenie masy ciała nie powodują pożądanego obniżenia stężenia cukru we krwi. Jest on stosowany szczególnie u pacjentów z nadwagą, aby ustabilizować i umiarkowanie zmniejszyć masę ciała.

Lek Metformax SR ma postać tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Jest to taka postać leku, która powoduje, że substancja czynna jest uwalniania przez dłuższy okres czasu, niż z tabletki o natychmiastowym uwalnianiu.

Jak stosować lek Metformax?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Metformax 500 mg, 850 mg, 1000 mg

W cukrzycy

Dorośli

• dawka początkowa wynosi 1 tabletka 500 mg lub 850 mg, 2 lub 3 razy na dobę
• maksymalna dawka wynosi 3000 mg na dobę, podawana w 3 dawkach podzielonych

Dzieci w wieku powyżej 10 lat oraz młodzież

• jedna tabletka 500 mg lub 850 mg, raz na dobę
• maksymalna dawka wynosi 2000 mg na dobę, podawana w 2 lub 3 dawkach podzielonych
• leczenie dzieci w wieku od 10 do 12 lat jest zalecane jedynie po szczególnym zaleceniu lekarskim

Pacjenci w podeszłym wieku

• ze względu na ryzyko zaburzeń czynności nerek dawkę ustali lekarz na podstawie wartości parametrów czynności nerek
• jeśli pacjent przyjmuje insulinę, lekarz poinformuje pacjenta jak rozpocząć stosowanie leku

W stanie przedcukrzycowym

• dawka 500 mg (1 tabletka) 2 razy na dobę
• dawka 850 mg (1 tabletka) 2 razy na dobę

Kontrola leczenia

• regularne badanie stężenia glukozy we krwi i dostosowanie dawki leku w zależności od wartości stężeń glukozy we krwi przez lekarza
• regularne zgłaszanie się do lekarza na wizyty kontrolne
• lekarz, co najmniej raz w roku, sprawdzi czynność nerek pacjenta

Przyjmowanie leku Metformax

• przyjmować w czasie posiłku lub bezpośrednio po posiłku
• nie kruszyć lub żuć tabletek
• połykać tabletkę popijając szklanką wody
• stosowanie jednej dawki na dobę - przyjmować lek rano w trakcie śniadania lub po śniadaniu
• stosowanie dwóch dawek na dobę - przyjmować rano w trakcie śniadania lub po śniadaniu i wieczorem w trakcie kolacji lub po kolacji
• stosowanie trzech dawek leku na dobę - przyjmować rano w trakcie śniadania lub po, w południe podczas obiadu lub po obiedzie  i wieczorem podczas kolacji lub bezpośrednio po kolacji

Przyjęcie większej niż zalecana dawki leku Metformax

W przypadku zastosowania większej dawki leku Metformax niż zalecana, może wystąpić kwasica mleczanowa. Objawy:

• wymioty
• ból brzucha (ból w jamie brzusznej) z kurczami mięśni
• ogólne złe samopoczucie, któremu towarzyszy silne zmęczenie i trudności w oddychaniu
• obniżenie temperatury ciała
• zwolnienie czynności serca

Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, pacjent powinien natychmiast uzyskać pomoc medyczną, ponieważ kwasica mleczanowa może prowadzić do śpiączki. Należy natychmiast odstawić lek Metformax i skontaktować się z lekarzem lub zgłosić się do najbliższego szpitala.

Pominięcie dawki leku Metformax

Nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki. Należy przyjąć następną dawkę o zwykłej porze.

Kiedy nie stosować leku Metformax, Metformax SR?

Leku Metformax i Metformax SR nie należy stosować:

• jeśli pacjent ma uczulenie na metforminę lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku
• w przypadku zaburzenia czynności wątroby
• jeśli pacjent ma znacznie zmniejszoną czynność nerek
• jeśli u pacjenta występuje niewyrównana cukrzyca, na przykład ciężka hiperglikemia (duże stężenie glukozy we krwi)
• jeśli u pacjenta występują nudności, wymioty, biegunka, nagłe zmniejszenie masy ciała
• jeśli u pacjenta występuje kwasica mleczanowa lub kwasica ketonowa (kwasica ketonowa to choroba, w przypadku której substancje nazywane ciałami ketonowymi kumulują się we krwi i która może doprowadzić do cukrzycowego stanu przedśpiączkowego. Do objawów należą: ból brzucha, szybki i głęboki oddech, senność lub nietypowy owocowy zapach z ust)
• w przypadku nadmiernej utraty wody z organizmu (odwodnienie)
• w przypadku leczenia ostrej niewydolności serca lub niedawno przebytego zawału mięśnia sercowego, ciężkich zaburzeń krążenia (np. wstrząs) lub trudności z oddychaniem
• w przypadku nadużywania alkoholu
• jeżeli u pacjenta trzeba wykonać badanie rentgenowskie lub tomografię z donaczyniowym zastosowaniem środka kontrastującego zawierającego jod

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek ten może spowodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Należy przerwać przyjmowanie leku Metformax i natychmiast skontaktować się z lekarzem lub najbliższym szpitalem jeśli wystąpi ciężkie działanie niepożądane (może wystąpić u maksymalnie 1 pacjenta na 10 000):

• kwasica mleczanowa, która może doprowadzić do śpiączki
• zaburzenia w wynikach badań czynności wątroby lub żółtaczka (zapalenie wątroby, które może wywołać zmęczenie, utratę apetytu, utratę masy ciała, z zażółceniem skóry i białkówek oczu lub bez)

Inne działania niepożądane:

Bardzo często występujące działania niepożądane (występujące częściej niż u 1 na 10 osób):

• nudności
• wymioty
• biegunka
• ból brzucha (ból w jamie brzusznej)
• utrata apetytu

Objawy te najczęściej występują na początku stosowania leku Metformax. Zmniejszenie tych objawów można uzyskać przez podzielenie dawki dobowej na kilka mniejszych, stosowanych w ciągu dnia i przyjmowanie leku Metformax z posiłkiem lub bezpośrednio po posiłku. W przypadku utrzymywania się objawów należy skonsultować to z lekarzem.

Często występujące działania niepożądane (występujące rzadziej niż u 1 na 10 osób):

• zaburzenia smaku

Bardzo rzadko występujące działania niepożądane (występujące rzadziej niż u 1 na 10 000 osób):

• kwasica mleczanowa - bardzo rzadkie, ale poważne powikłanie
• nieprawidłowe wyniki badań czynności wątroby lub objawy zapalenia wątroby
• zaczerwienienie skóry (rumień)
• swędzenie skóry lub swędząca wysypka (pokrzywka)
• niskie stężenie witaminy B12 we krwi

Przed rozpoczęciem stosowania leku Metformax należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą:

• jeśli pacjent jest odwodniony - należy odstawić lek Metformax. Znaczna utrata wody z organizmu może być spowodowana przez ciężkie wymioty, biegunkę, gorączkę, narażenie na wysoką temperaturę lub jeśli pacjent pije mniej płynów niż zwykle.
• jeśli pacjent ma mieć duży zabieg chirurgiczny - nie można stosować leku Metformax podczas zabiegu i przez pewien czas po nim
• stosowanie innych leków przeciwcukrzycowych - lek Metformax nie powoduje hipoglikemii, jednak w połączeniu z innymi lekami obniżającymi stężenie cukru we krwi może spowodować hipoglikemię. Wystąpią wówczas objawy takie jak: osłabienie, zawroty głowy, zwiększone pocenie się, przyśpieszona czynność serca, zaburzenia widzenia lub trudności z koncentracją
• kontrolowanie czynność nerek pacjenta przynajmniej raz na rok lub częściej, jeśli pacjent jest w podeszłym wieku i (lub) ma pogarszającą się czynność nerek
• należy przestrzegać zaleceń dietetycznych podanych przez lekarza oraz jeść węglowodany regularnie w ciągu dnia
• ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej - jest to bardzo rzadkie, ale bardzo ciężkie działanie niepożądane. Ryzyko kwasicy mleczanowej zwiększa się w przypadku niewyrównanej cukrzycy, ciężkiego zakażenia, długotrwałego głodzenia lub spożywania alkoholu, odwodnienia, zaburzeń czynności wątroby oraz wszelkich stanów chorobowych, w których jakaś część ciała jest niewystarczająco zaopatrywana w tlen (np. ostre ciężkie choroby serca).

Należy zaprzestać stosowania leku Metformax lub Metformax SR i natychmiast skontaktować się z lekarzem lub najbliższym szpitalem, jeżeli u pacjenta wystąpi którykolwiek z objawów kwasicy mleczanowej:

• wymioty
• ból brzucha
• skurcze mięśni
• ogólnie złe samopoczucie z silnym zmęczeniem
• trudności w oddychaniu
• zmniejszenie temperatury ciała i spowolnienie bicia serca

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, należy poinformować o tym lekarza, by mógł odpowiednio zmienić leczenie.

Lek Metformax nie jest zalecany u kobiet w ciąży lub planujących ciążę. W czasie ciąży leczenie cukrzycy wymaga stosowania insuliny.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lakarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Lek Metformax nie jest zalecany dla pacjentek karmiących piersią lub planujących karmienie piersią.

Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje przyjmować. 

Należy poinformować lekarza o stosowaniu:

• leków zwiększających wytwarzanie moczu (leki moczopędne)
• leków stosowanych w leczeniu bólu i stanu zapalnego (NLPZ i inhibitory COX-2, takie jak ibuprofen, celekoksyb)
• leków stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi (inhibitory ACE i antagoniści receptora angiotensyny II)
• agonistów receptora beta-2 adrenergicznego takie jak salbutamol lub terbutalina (stosowane w leczeniu astmy)
• kortykosteroidów (stosowanych w leczeniu ciężkich stanów zapalnych skóry lub astmy)
• innych leków stosowanych w leczeniu cukrzycy
• środka kontrastowego zawierającego jod, który będzie wstrzyknięty do krwioobiegu podczas badania rentgenowskiego lub tomografii komputerowej

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Nie należy spożywać nadmiernych ilości alkoholu podczas przyjmowania leku Metformax ponieważ może to zwiększyć ryzyko kwasicy mleczanowej.

Lek Metformax nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Należy zachować szczególną ostrożność, jeśli stosuje się ten lek jednocześnie z innymi lekami przeciwcukrzycowymi, które mogą powodować hipoglikemię.

Hipoglikemia lub hiperglikemia mogą pogarszać zdolność koncentracji, wydłużać czas reakcji i powodować zaburzenia widzenia, a w konsekwencji wpływać na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Należy skonsultować z lekarzem możliwość wykonywania tych czynności.

Jak przechowywać lek Metformax?

Lek Metformax należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25^oC.