Endoxan (Cyclophosphamidum)

Jak działa lek Endoxan?

Działanie leku Endoxan polega na niszczeniu komórek rakowych.

Kiedy stosuje się lek Endoxan?

Lek Endoxan jest stosowany w leczeniu wielu różnych nowotworów. Jest on często stosowany razem z innymi lekami przeciwnowotworowymi lub radioterapią.

Jak stosować lek Endoxan?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. 

Tabletki drażowane

Lek Endoxan należy:

• przyjmować doustnie (nie należy ssać tabletki)
• popić wystarczającą ilością płynu, aby móc ją łatwo połknąć

Dawka leku wynosi zazwyczaj od 100 mg do 300 mg na dobę.

Można przyjąć od razu wszystkie tabletki drażowane przeznaczone na dany dzień, ale należy starać się przyjmować je codziennie mniej więcej o tej samej porze, najlepiej rano.

Cyklofosfamid zazwyczaj przyjmuje się przez kilka dni z rzędu jako jedną kurację, po czym następuje przerwa przed rozpoczęciem kolejnej kuracji (niekiedy konieczne jest przyjmowanie różnej ilości tabletek drażowanych co drugi dzień, na przykład, trzech tabletek drażowanych jednego dnia i czterech tabletek drażowanych następnego dnia).

Roztwór do wstrzykiwań

Cyklofosfamid jest podawany przez lekarza lub pielęgniarkę:

• może być podany w postaci infuzji
• podawany jest z dużego worka, w powolnej infuzji kroplowej bezpośrednio do żyły
• infuzja trwa zwykle od kilku minut do godziny, w zależności od dawki
• często podawany jest z innymi lekami przeciwnowotworowymi lub w połączeniu z radioterapią

Zwykle stosowana dawka

Dawka cyklofosfamidu zależy od:

• rodzaju choroby
• rozmiarów ciała (wzrostu i masy)
• ogólnego stanu zdrowia pacjenta
• stosowania innych leków przeciwnowotworowych lub radioterapii

Lekarz może uznać za konieczne zmianę dawki podawanego leku i ścisłe monitorowanie pacjenta jeśli:

• pacjent ma problemy z wątrobą lub nerkami
• pacjent jest w podeszłym wieku

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Endoxan

W przypadku przedawkowania lub przypadkowego połknięcia przez dziecko jakiejkolwiek tabletki pacjenta należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub oddziałem ratunkowym lokalnego szpitala.

Pominięcie zastosowania leku Endoxan

Jeśli pacjent zapomni przyjąć cyklofosfamidu należy przyjąć ją jak najszybciej (w przypadku pominięcia całej dawki dobowej należy skontaktować się z lekarzem).

Nie należy nigdy stosować większej liczby tabletek drażowanych danego dnia, niż to zostało ustalone.

Kiedy nie stosować leku Endoxan?

Nie należy stosować leku Endoxan jeśli:

• pacjent ma uczulenie na cyklofosfamid (objawy: duszność, świszczący oddech, wysypka, swędzenie lub obrzęk twarzy i warg)
• u pacjenta występują zaburzenia czynności szpiku kostnego
• u pacjenta występuje zakażenie dróg moczowych, objawiające się bólem podczas oddawania moczu
• pacjent ma trudności z oddawaniem moczu (zapalenie pęcherza moczowego)
• u pacjenta występuje zakażenie
• u pacjenta kiedykolwiek występowały problemy z nerkami lub pęcherzem moczowym na skutek wcześniejszej chemioterapii lub radioterapii
• pacjent ma ograniczoną zdolność oddawania moczu (utrudnienie odpływu moczu)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Endoxan może wywołać skutki uboczne, jednak nie występują one u każdego pacjenta.

Możliwe działania niepożądane, które mogą wystąpić:

• reakcje alergiczne, których objawami są duszność, świszczący oddech, wysypka, swędzenie lub obrzęk twarzy i warg
• pojawianie się siniaków powstających bez uderzenia lub krwawienie z dziąseł (objaw wskazujący na zbyt niską liczbę płytek krwi)
• zmniejszenie liczby białych krwinek, w przypadku podejrzenia zakażenia (wysoka temperatura, uczucie zimna i dreszcze lub uczucie gorąca i poty lub jakikolwiek objaw zakażenia taki jak kaszel lub piekący ból podczas oddawania moczu) pacjent może wymagać podania antybiotyków do zwalczenia zakażenia, ponieważ liczba krwinek jest mniejsza niż zwykle
• wyraźna bladość, ospałość, zmęczenie (oznaki małej ilości czerwonych krwinek)
• krew w moczu, ból lub mniejsza ilość wydalanego moczu
• nudności i wymioty (mogą utrzymywać się przez około 24 godziny po przyjęciu cyklofosfamidu, pacjent może wymagać podania leków hamujących nudności i wymioty)
• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, włączając owrzodzenia
• silny ból brzucha i pleców (zapalenie trzustki)
• utrata włosów (zwiększa się wraz ze wzrostem dawki)
• zażółcenie skóry lub białek oczu (żółtaczka), spowodowane problemami z wątrobą
• bladość (niedokrwistość), spowodowana niską liczbą czerwonych krwinek
• wzmożona skłonność do powstawania siniaków, spowodowana powolnym krzepnięciem krwi
• zmiany koloru paznokci i skóry
• uczucie pieczenia lub ból podczas oddawania moczu
• blizny i obkurczenie pęcherza moczowego (ból i częsta potrzeba oddawania moczu)
• nowotwór krwi (białaczka)
• problemy z nerkami, włączając niewydolność
• duszność
• zapalenie płuc, powodujące duszność, kaszel i podwyższoną temperaturę
• bliznowacenie płuc, powodujące duszność
• przyspieszenie bicia serca, zawał serca
• zmiany w rytmie i czynności serca przy zastosowaniu wyższych dawek
• brak plemników w nasieniu (w niektórych przypadkach nieodwracalnie)
• nasilenie krwawienia miesiączkowego u kobiet
• brak miesiączki (w niektórych przypadkach nieodwracalnie)
• osłabienie
• utrata apetytu
• wtórne nowotwory (czasem w obrębie pęcherza moczowego)
• wzdęcia i obrzęki (zatrzymanie wody w organizmie)
• wysokie stężenie cukru we krwi (pragnienie, łatwe męczenie się, podenerwowanie)
• niskie stężenie cukru we krwi (splątanie, wzmożone pocenie się)
• powiększone krwinki czerwone
• zwiększone stężenie pewnych substancji chemicznych zwanych enzymami
• niskie stężenie sodu we krwi

Przed rozpoczęciem stosowania leku Endoxan, należy omówić z lekarzem wszystkie przyjmowane dotychczas leki oraz występowanie reakcji alergicznych.

Należy poinformować lekarza, jeśli pacjent:

• jest w trakcie lub był ostatnio leczony radioterapią lub chemoterapią
• ma cukrzycę
• ma problemy z wątrobą lub nerkami
• ma usunięte gruczoły nadnerczy
• ma problemy z sercem lub był poddawany radioterapii okolic serca
• jest osłabiony lub ogólny stan zdrowia jest zły
• jest w podeszłym wieku

Przed zastosowaniem leku należy zwrócić uwagę:

• cyklofosfamid może mieć wpływ na krew i układ odpornościowy
• komórki krwi wytwarzane są w szpiku kostnym. Powstają trzy rodzaje komórek krwi (krwinki czerwone, krwinki białe, płytki krwi)
• po przyjęciu cyklofosfamidu liczba trzech typów komórek we krwi spadnie (u większości osób liczba krwinek wraca do normy w ciągu 21 do 28 dni)
• kiedy liczba krwinek zmniejsza się, pacjent może być bardziej narażony na zakażenia (powinien unikać bliskiego kontaktu z osobami, które mają kaszel, są przeziębione lub mają inne infekcje)
• jeśli liczba krwinek znacznie spadnie, lekarz wdroży odpowiednie leczenie
• cyklofosfamid może wpłynąć na gojenie się ran (należy dbać odpowiednio o powstałe rany)
• ważne jest, aby dbać o zdrowie dziąseł, ponieważ mogą wystąpić owrzodzenia i zakażenia jamy ustnej
• cyklofosfamid może uszkodzić tkankę wyściełającą pęcherz moczowy, powodując krwawienia z moczem oraz ból podczas oddawania moczu
• lek mesna może być podany albo w postaci krótkiego wstrzyknięcia albo dodany do kroplówki z cyklofosfamidem lub też podany w postaci tabletek
• u większości osób przyjmujących cyklofosfamid razem z mesną nie pojawiają się żadne problemy z pęcherzem moczowym
• w przypadku stwierdzenia obecności krwi w moczu należy niezwłocznie powiadomić lekarza (możliwe odłożenie leku)
• leki przeciwnowotworowe i radioterapia mogą zwiększać ryzyko rozwoju innych nowotworów (nawet po kilku latach)
• cyklofosfamid zwiększa ryzyko powstania nowotworów w obrębie pęcherza moczowego
• cyklofosfamid może uszkadzać serce lub wpływać na rytm bicia serca (nasila się to przy dużych dawkach cyklofosfamidu)
• cyklofosfamid może spowodować zakażenie lub bliznowacenie płuc (może to wystąpić po ponad 6 miesiącach od zakończenia leczenia)
• cyklofosfamid może wywierać zagrażający życiu wpływ na wątrobę
• należy niezwłocznie powiadomić lekarza w przypadku nagłego przybrania na wadze, bólu wątroby i żółtaczki
• może wystąpić wypadanie włosów prowadzące do ich przerzedzenia lub wyłysienia (włosy zaczną odrastać normalnie, choć mogą mieć inną strukturę lub kolor)
• cyklofosfamid może powodować nudności i wymioty (może to trwać przez około 24 godziny po przyjęciu leku)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub położnej przed zastosowaniem tego leku.

Nie należy stosować leku Endoxan w trakcie ciąży. Cyklofosfamid może powodować uszkodzenia płodu lub poronienia. Również gdy kobieta i mężczyzna planują mieć dziecko, powinni odczekać minimum 6 do 12 miesięcy po leczeniu. W tym czasie należy stosować skuteczną metodę antykoncepcji. Cyklofosfamid może wpłynąć na zdolność poczęcia dziecka w przyszłości. Należy rozważyć wraz z lekarzem możliwość zamrożenia nasienia lub komórek jajowych przed rozpoczęciem leczenia.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie należy karmić piersią podczas stosowania cyklofosfamidu.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, leki bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Nie należy łączyć leku Endoxan z poniższymi lekami:

zmniejszającymi skuteczność cyklofosfamidu:

• aprepitant (stosowany w zapobieganiu wymiotom)
• bupropion (substancja przeciwdepresyjna)
• busulfan, tiotepa (stosowane w leczeniu nowotworów)
• cyprofloksacyna, chloramfenikol (stosowane w leczeniu zakażeń bakteryjnych)
• flukonazol, itrakonazol (stosowane w leczeniu zakażeń grzybiczych)
• prasugrel (stosowany do rozrzedzenia krwi)
• sulfonamidy, takie jak sufladiazyna, sulfasalazyna, sulfametoksazol (stosowane w leczeniu zakażeń bakteryjnych)

nasilającymi toksyczność cyklofosfamidu:

• allopurinol (stosowany w leczeniu dny moczanowej)
• azatiopryna (stosowana w celu zmniejszenia aktywności układu odpornościowego)
• wodzian chloralu (stosowany w leczeniu bezsenności)
• cymetydyna (stosowana w leczeniu nadkwaśności w żołądku)
• disulfiram (stosowany w leczeniu alkoholizmu)
• aldehyd glicerynowy (stosowany w leczeniu kurzajek)
• inhibitory proteaz (stosowane w leczeniu zakażeń wirusowych)
• ondansetron (stosowany w zapobieganiu wymiotom)

zwiększającymi aktywność enzymów wątrobowych:

• ryfampicyna (stosowana w leczeniu zakażeń bakteryjnych)
• karbamazepina, fenobarbital, fenytoina (stosowane w leczeniu padaczki)
• ziele dziurawca (ziołowy preparat na łagodne depresje)
• kortykosteroidy (stosowane w leczeniu stanów zapalnych)

zwiększającymi działanie toksyczne na komórki krwi i układ odpornościowy:

• inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE; stosowane w leczeniu nadciśnienia)
• natalizumab (stosowany w leczeniu stwardnienia rozsianego)
• paklitaksel (stosowany w leczeniu nowotworów)
• tiazydowe leki moczopędne takie jak hydrochlorotiazyd lub chlortalidon (stosowane w leczeniu nadciśnienia lub zatrzymania wody w organizmie)
• zydowudyna (stosowana w leczeniu zakażeń wirusowych)
• klozapina (stosowana w leczeniu objawów niektórych zaburzeń psychicznych)

zwiększającymi działanie toksyczne na serce:

• antybiotyki antracyklinowe, takie jak bleomycyna, doksorubicyna, epirubicyna, mitomycyna (stosowane w leczeniu nowotworów)
• cytarabina, pentostatyna, trastuzumab (stosowane w leczeniu nowotworów)
• radioterapia okolic serca

zwiększającymi działanie toksyczne na płuca:

• amiodaron (stosowany w leczeniu zaburzeń rytmu serca)
• hormony G - CSF, GM - CSF (stosowane w celu zwiększenie liczby białych krwinek po chemioterapii)

zwiększającymi działanie toksyczne na nerki:

• amfoterycyna B (stosowana w leczeniu zakażeń bakteryjnych)
• indometacyna (stosowana w leczeniu bólu i stanów zapalnych)

innymi zaburzającymi działanie cyklofosfamidu lub których działanie jest zaburzane przez cyklofosfamid:

• etanercept (stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów)
• metronidazol (stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych i pierwotniakowych)
• tamoksifen (stosowany w leczeniu raka piersi)
• bupropion (stosowany pomocniczo w rzucaniu nałogu palenia)
• kumaryny takie jak warfaryna (stosowane w celu rozrzedzenia krwi)
• cyklosporyna (stosowana w celu zmniejszenia aktywności układu immunologicznego)
• sukcynylocholina (stosowana w celu zwiotczenia mięśni w trakcie zabiegów medycznych)
• digoksyna, β - acetylodigoksyna (stosowane w leczeniu chorób serca)
• szczepionki
• werapamil (stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego, dusznicy lub zaburzeń rytmu serca)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Alkohol może nasilać nudności i wymioty wywołane cyklofosfamidem.

Niektóre działania niepożądane cyklofosfamidu mogą wpływać na zdolność bezpiecznego prowadzenia pojazdów i obsługiwanie maszyn. Należy skonsultować się z lekarzem w przypadku nasilenia działań niepożądanych.

Jak przechowywać lek Endoxan?

Lek Endoxan należy przechowywać:

• w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• w temperaturze poniżej 25°C