Olzapin (Olanzapinum)

Jak działa lek Olzapin?

Olzapin jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym oraz stabilizującym nastrój. Mechanizm działania substancji czynnej - olanzapiny, nie jest do końca znany, prawdopodobnie jest on związany z blokowaniem receptorów dopaminowych (D2) i serotoninowych (5-HT2).

Kiedy stosuje się lek Olzapin?

Lek Olzapin stosowany jest w leczeniu:

• schizofrenii (pacjent może odczuwać depresję, lęk lub napięcie)
• średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii (objawami manii są pobudzenie lub euforia)
• zapobiegania nawrotów chorobowych u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, u których uzyskano dobrą odpowiedź na leczenie epizodu manii olanzapiną

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

• lekarz zdecyduje ile tabletek oraz jak długo należy zażywać lek
• dawka dobowa leku wynosi od 5 mg do 20 mg
• w razie ponownego wystąpienia objawów choroby, należy powiadomić lekarza
• nie należy przerywać stosowania leku Olzapin, chyba że lekarz zdecyduje inaczej
• tabletki Olzapin należy przyjmować raz na dobę zgodnie z zaleceniami lekarza
• należy starać się przyjmować lek codziennie o tej samej porze
• nie ma znaczenia, czy tabletki zażywa się podczas posiłku czy nie
• tabletki powlekane Olzapin przyjmuje się doustnie
• tabletkę należy połykać w całości, popijając wodą

Zażycie większej niż zalecana dawki leku Olzapin

U pacjentów, którzy przyjęli większą niż zalecana dawkę leku Olzapin, mogą wystąpić:

• przyśpieszone bicie serca
• pobudzenie lub agresywne zachowanie
• trudności w mówieniu
• mimowolne ruchy (zwłaszcza mięśni twarzy i języka)
• ograniczenie świadomości
• ostre splątanie (dezorientacja)
• drgawki (padaczka)
• śpiączka
• jednoczesne wystąpienie gorączki, szybkiego oddechu, pocenia się, sztywności mięśni i ospałości lub senności, zmniejszenie częstości oddechów
• zachłyśnięcie
• wysokie lub niskie ciśnienie krwi
• zaburzenia rytmu serca

Jeśli wystapią takie objawy należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać się do szpitala.

Pominięcie zastosowania leku Olzapin

• od razu po przypomnieniu należy przyjąć tabletkę
• nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki

Przerwanie stosowania leku Olzapin

• w przypadku poczucia poprawy nie należy przerywać zażywania tabletek
• lek należy przyjmować tak długo, jak zaleci to lekarz
• w przypadku nagłego przerwania stosowania leku Olzapin mogą wystąpić: pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty
• lekarz może zalecić stopniowe zmniejszanie dawki leku Olzapin przed przerwaniem leczenia

Kiedy nie stosować leku Olzapin?

Leku Olzapin nie należy stosować jeśli:

• pacjent ma uczulenie na olanzapinę lub którykolwiek z pozostałych składników leku
• jeśli u pacjenta występują zaburzenia dotyczące oczu np. niektóre rodzaje jaskry (zwiększone ciśnienie w oku)

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Olzapin może wywołać skutki uboczne jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

Należy natychmiast powiadomić lekarza, jeżeli wystąpią ciężkie działania niepożądane:

• nieprawidłowe ruchy, zwłaszcza w obrębie twarzy czy języka
• zakrzepy krwi w żyłach, szczególnie w nogach objawiające się: opuchlizną, bólem, zaczerwienieniem nóg, zakrzepy mogą przemieszczać się w naczyniach krwionośnych do płuc, powodując ból w klatce piersiowej i trudności z oddychaniem
• jednoczesne występowanie gorączki, przyspieszonego oddechu, pocenia się, sztywności mięśni i ospałości lub senności

Inne działania niepożądane

Bardzo często (mogą dotyczyć więcej niż 1 na 10 pacjentów):

• zwiększenie masy ciała
• senność
• zwiększenie stężenia prolaktyny we krwi
• zawroty głowy lub omdlenia (ze zwolnieniem czynności serca), szczególnie podczas wstawania z pozycji leżącej lub siedzącej (na początku leczenia) - jeżeli te objawy się utrzymują, należy poinformować o tym lekarza

Często (mogą dotyczyć do 1 na 10 pacjentów):

• zmiany w liczbie niektórych komórek krwi, stężenia lipidów w krwiobiegu i przemijające zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (na początku leczenia)
• zwiększenie stężenia cukrów we krwi i moczu
• zwiększenie stężenia kwasu moczowego i aktywności fosfokinazy kreatyninowej we krwi
• wzmożone uczucie głodu
• zawroty głowy
• niepokój
• drżenie
• zaburzenia ruchu (dyskinezy)
• zaparcia
• suchość błony śluzowej jamy ustnej
• wysypka
• utrata siły, skrajne zmęczenie
• zatrzymanie wody w organizmie powodujące obrzęki rąk, stóp lub okolicy kostek, gorączka, ból stawów
• zaburzenia seksualne, takie jak zmniejszenie libido u mężczyzn i kobiet lub zaburzenia erekcji u mężczyzn

Niezbyt często (mogą dotyczyć do 1 na 100 pacjentów):

• nadwrażliwość (np. obrzęk w obrębie jamy ustnej i gardła, swędzenie, wysypka)
• cukrzyca lub nasilenie jej przebiegu, sporadycznie z kwasicą ketonową (obecność związków ketonowych we krwi i w moczu) lub śpiączką
• napady drgawek, zazwyczaj u pacjentów, u których wcześniej występowały
• napady drgawkowe (padaczka)
• sztywność lub kurcz mięśni (w tym ruchy gałek ocznych)
• zespół niespokojnych nóg
• zaburzenia mowy, jąkanie
• zwolnienie czynności serca
• wrażliwość na światło słoneczne
• krwawienie z nosa
• wzdęcie brzucha
• ślinienie
• utrata pamięci lub brak pamięci
• nietrzymanie moczu, trudności z oddawaniem moczu
• wypadanie włosów
• brak lub zmniejszenie miesiączki
• zmiany w piersiach u mężczyzn i kobiet, takie jak wydzielanie mleka poza okresem karmienia lub nietypowe powiększenie piersi

Rzadko (mogą dotyczyć do 1 na 1000 pacjentów):

• obniżenie prawidłowej temperatury ciała
• zaburzenia rytmu serca
• nagła śmierć z niewyjaśnionej przyczyny
• zapalenie trzustki powodujące silny ból brzucha, gorączkę i nudności
• choroba wątroby objawiająca się zmianą barwy skóry i białych części oka na kolor żółty
• choroba mięśni objawiająca się niewyjaśnionym pobolewaniem i bólem
• wydłużony i (lub) bolesny wzwód

Częstotliwość nieznana:

• ciężkie reakcje alergiczne, takie jak reakcja polekowa z eozynofilią i objawami ogólnoustrojowymi (ang. DRESS), która na początku przybiera objawy grypopodobne z wysypką na twarzy, a następnie z rozległą wysypką, wysoką temperaturą, powiększeniem węzłów chłonnych, podwyższeniem poziomu enzymów wątrobowych widocznym w badaniach krwi i zwiększeniem liczby jednego z rodzajów białych krwinek krwi (eozynofilia)

Pacjenci w podeszłym wieku

Podczas leczenia olanzapiną u pacjentów w podeszłym wieku z rozpoznaniem otępienia mogą wystąpić:

• udar
• zapalenie płuc
• nietrzymanie moczu
• upadki
• skrajne zmęczenie
• omamy wzrokowe
• podwyższona temperatura ciała
• zaczerwienienie skóry
• problemy z chodzeniem

W tej grupie pacjentów odnotowano także kilka przypadków zgonów.

Pacjenci z chorobą Parkinsona

U pacjentów z chorobą Parkinsona lek Olzapin może nasilać objawy działań niepożądanych.

Przed rozpoczęciem stosowania leku Olzapin należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą.

Zanim zastosuje się lek Olzapin należy poinformować lekarza o:

• występujących w przeszłości u pacjenta lub w jego krewnych zakrzepach
• przebytym udarze lub „mini” udarze (przemijające objawy udaru)
• chorobie Parkinsona
• schorzeniach gruczołu krokowego
• niedrożności jelit (porażennej)
• niewydolności wątroby lub nerek
• chorobach krwi
• chorobach serca
• cukrzycy
• napadach drgawek
• utracie elektrolitów na skutek przedłużającej się, ciężkiej biegunki i wymiotów lub na skutek przyjmowania diuretyków (leków moczopędnych)

Podczas stosowania leku Olzapin:

• lek może powodować wystąpienie nieprawidłowych ruchów, zwłaszcza w obrębie twarzy lub języka
  Jeżeli po zażyciu leku Olzapin wystąpią takie objawy, należy powiadomić lekarza
• lek może wywołać zespół objawów: gorączkę, przyspieszony oddech, pocenie się, sztywność mięśni, ospałość lub senność - jeżeli wystąpią takie objawy, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem
• u pacjentów stosujących lek Olzapin obserwowano przyrost masy ciała
• może pojawić się wysokie stężenie poziomu cukru we krwi i wysokie stężenie lipidów (triglicerydów i cholesterolu), lekarz może zlecić przeprowadzenie badania krwi w celu określenia stężenia cukru i stężeń niektórych lipidów przed zastosowaniemi w trakcie stosowania leku)

Pacjenci w podeszłym wieku

Nie zaleca się stosowania leku Olzapin u pacjentów w podeszłym wieku z rozpoznaniem otępienia, ponieważ może spowodować bardzo poważne działania niepożądane.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.

Ze względu na brak dostatecznych badań u kobiet w ciąży olanzapina może być stosowana w ciąży jedynie w przypadku, kiedy spodziewane korzyści dla matki przeważają nad ryzykiem dla płodu.

U noworodków, których matki stosowały olanzapinę w ostatnim trymestrze ciąży mogą wystąpić:

• drżenie
• sztywność mięśni i (lub) osłabienie
• senność
• pobudzenie
• trudności z oddychaniem
• trudności związane z karmieniem

Jeśli pojawią się takie objawy należy skontaktować się z lekarzem.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.

Lek Olzapin nie powinien być stosowany u kobiet karmiących piersią, ponieważ niewielkie jego ilości mogą przenikać do mleka.

Zawsze należy poinformować swojego lekarza jakie leki na receptę, leki bez recepty oraz produkty ziołowe są już przyjmowane.

Pacjenci przyjmujący lek Olzapin mogą stosować inne leki wyłącznie za zgodą lekarza. 

Nie należy łączyć leku Olzapin z:

• lekami przeciwdepresyjnymi
• lekami uspokajającymi
• lekami nasennymi

Jednoczesne przyjmowanie tych leków z lekiem Olzapin może wywoływać senność.

Szczególnie należy poinformować lekarza o przyjmowaniu:

• leków stosowanych w leczeniu choroby Parkinsona
• leków przeciwpadaczkowych, stabilizujących nastrój (karbamazepiny) - działanie leku Olzapin może być osłabione
• antybiotyków (cyprofloksacyny), lekarz może zadecydować o zmianie dawkowanie leku Olzapin

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Pacjenci przyjmujący lek Olzapin nie mogą spożywać alkoholu pod żadną postacią.
Lek w połączeniu z alkoholem, może wywoływać senność.

Lek Olzapin może wywoływać senność. 
Jeżeli pojawia się senność, nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani obsługiwać żadnych maszyn i urządzeń mechanicznych.

Jak przechowywać lek Olzapin?

• w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci
• w temperaturze poniżej 25ºC
• chronić od światła i wilgoci