XARTAN (Losartanum kalicum)

Jak działa lek Xartan?

Lek Xartan to lek przeciwnadciśnieniowy. Zawiera losartan, będący wybiórczym antagonistą receptorów dla angiotensyny II. Angiotensyna II jest substancją powodującą skurcz naczyń krwionośnych, wpływającą na funkcje nerek i stymulującą uwalnianie aldosteronu przez nadnercza. Efektem działania angiotensyny II jest zwiększenie ciśnienia tętniczego a także zmiany morfologiczne w układzie sercowo-naczyniowym (np. pogrubienie ścian naczyń, rozrost serca). Zablokowanie tych receptorów uniemożliwia ich łączenie się z angiotensyną II co hamuje efekty jej działania. Działanie losartanu skutecznie blokuje biologiczne efekty działania angiotensyny II i w rezultacie prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, zmniejszenia stężenia aldosteronu i obniżenia ciśnienia tętniczego. Zapobiega też powstawaniu wspomnianych powyżej zmian strukturalnych w naczyniach i w sercu.

Kiedy stosuje się lek Xartan?

Wskazaniem do stosowania leku jest:

• leczenie pierwotnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych oraz dzieci oraz młodzieży w wieku od 6 do 18 lat
• leczenie chorób nerek u pacjentów dorosłych z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem
• leczenie przewlekłej niewydolności serca, gdy wcześniejsza terapia inhibitorami konwertazy angiotensyny okazała się nieskuteczna lu dla pacjenta uciążliwe są działania niepożądane tej grupy leków, zwłaszcza utrzymujący się długotrwale kaszel
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów dorosłych z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG

Jak stosować lek Xartan?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Zasady stosowania leku:

• tabletkę należy połykać, popijając szklanka wody
• tabletkę można przyjmować niezależnie od posiłków
• starać się przyjmować codzienną dawkę leku o tej samej porze każdego dnia

Stosowanie u dzieci i młodzieży (6 do 18 lat)

• dla pacjenta o masie ciała >20 kg do <50 kg, który potrafi połykać tabletki, zalecana dawka wynosi 25 mg na dobę
• dawkę można zwiększyć maksymalnie do 50 mg raz na dobę w ściśle uzasadnionych przypadkach
• dla pacjenta o masie ciała >50 kg zalecana dawka wynosi 50 mg raz na dobę
• dawkę można zwiększyć maksymalnie do 100 mg raz na dobę w ściśle określonych przypadkach

Dorośli pacjenci z wysokim ciśnieniem krwi

• leczenie rozpoczyna się od dawki 50 mg losartanu raz na dobę
• maksymalne działanie zmniejszające ciśnienie krwi powinno wystąpić 3 do 6 tygodni po rozpoczęciu leczenia
• niektórzy pacjenci będą wymagali zastosowania dawki 100 mg losartanu 
• gdy pacjent będzie zgłaszał uwagę, że działanie leku Xartan jest według niego zbyt silne lub za słabe należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w celu dokonania korekty wielkości dawki leku

Dorośli pacjenci z wysokim ciśnieniem krwi i cukrzycą typu 2

• leczenie rozpoczyna się od dawki 50 mg losartanu raz na dobę
• dawka może być zwiększona do 100 mg losartanu na dobę, w zależności od uzyskanej zmiany wysokości ciśnienia tętniczego
• leki zawierające losartan mogą byc jednocześnie stosowane z innymi lekami obniżająycmi ciśnienie krwi np. lekami moczopędnymi, lekami blokującymi kanały wapniowe, alfa- lub beta-adrenolitykami oraz lekami działającymi ośrodkowo, a także z insuliną i innymi  lekami zmniejszającymi poziom glukozy we krwi np. pochodnymi sulfonylomocznika, glitazonami i inhibitorami glukozydazy

Dorośli pacjenci z niewydolnością serca

• leczenie rozpoczyna się od dawki 12,5 mg losartanu raz na dobę
• dawkę leku należy stopniowo zwiększać w odstępach jednotygodniowych tj. 12,5 mg w pierwszym tygodniu, 25 mg w drugim tygodnia, 50 mg w trzecim tygodniu, 100 mg w czwartym tygodniu, 150 mg w piątym tygodniu, aż do ustalenia dawki podtrzymującej, zgodnie ze wskazaniami lekarza
• dopuszczalne jest stosowanie dawki maksymalnej wynoszącej 150 mg losartanu raz na dobę, pod warunkiem, że jest ona tolerowana przez pacjenta
• w terapii niewydolności serca lek Xartan jest często stosowany z lekami moczopędnymi (czyli lekami zwiększającymi ilość wody wydalanej przez nerki) i (lub) glikozydami naparstnicy (czyli lekami wzmacniającymi i zwiększającymi siłę skurczów serca i poprawiającymi jego sprawność) i (lub) beta-adrenolitykami

Zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG

• dawka początkowa leku Xartan wynosi 50 mg raz na dobę
• zależnie od uzyskanej zmiany wartości ciśnienia tętniczego należy dodać hydrochlorotiazyd w małej dawce i (lub) zwiększyć dawkę losartanu do 100 mg raz na dobęZastosowanie większej niż zalecana dawki leku Xartan W przypadku omyłkowego przyjęcia zbyt dużej ilości tabletek, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Objawy przedawkowania to niskie ciśnienie tętnicze, przyspieszona czynność serca, ewentualnie zwolniona czynność serca.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku Xartan

• gdy doszło do omyłkowego przyjęcia zbyt dużej dawki leku (kilku tabletek jednocześnie), należy natychmiast skontaktować się z lekarzem
• objawy przedawkowania to niskie ciśnienie tętnicze, przyspieszona czynność serca, ewentualnie zwolniona czynność serca

Pominięcie zastosowania leku Xartan

• gdy pacjent pominął dawkę leku należy następną dawkę przyjąć o zwykłej porze
• nie ma potrzeby stosowania dawki podwójnej celem uzupełnienia pominiętej dawki
• gdy pojawią się wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku, należy zwrócić się do lekarza, farmaceuty lub pielęgniarki

Dawkowanie w szczególnych grupach pacjentów

• lekarz może zalecić mniejszą dawkę u niektórych pacjentów rozpoczynających terapię lekiem Xartan-to głównie pacjenci stosujący leki moczopędne w dużych dawkach, pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby lub pacjenci w wieku powyżej 75 lat
• nie należy stosować leku Xartan u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby

Kiedy nie stosować leku Xartan?

Leku Xartan nie należy stosować w następujących przypadkach:

• nadwrażliwości na substancję czynną lub substancje pomocnicze
• w 2 i 3 trymestrze ciąży
• ciężkich zaburzeniach czynności wątroby
• pacjentów z cukrzycą lub zaburzeniem czynności nerek nie należy stosować leku Xartan jednocześnie z aliskirenem

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jak każdy lek, lek Xartan może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta.

W przypadku wystąpienia wymienionych poniżej działań niepożądanych, należy bezwzględnie przerwać stosowanie leku Xartan i natychmiast skonsultować się z lekarzem lub udać się do oddziału ratunkowego najbliższego szpitala:

• reakcje alergiczne o ciężkim przebiegu, których objawami są wysypka, świąd, obrzęk twarzy, warg, ust lub gardła i które mogą powodować trudności w połykaniu lub zaburzenia oddychania

Często (mogą występować u nie więcej niż 1 osoby na 10):

• zawroty głowy
• obniżone ciśnienie tętnicze, zwłaszcza po nadmiernej utracie wody z organizmu np. u pacjentów z ciężką niewydolnością serca lub leczonych dużymi dawkami leków moczopędnych
• zaburzenia ortostatyczne, które zależą od przyjętej dawki leku Xartan, a ich objawy to zmniejszenie ciśnienia krwi występujące podczas wstawania z pozycji leżącej lub siedzącej
• osłabienie
• zmęczenie
• niski poziom cukru we krwi- hipoglikemia
• niskie stężenie potasu we krwi- hiperkaliemia
• zmiany w czynności nerek, w tym niewydolność nerek
• spadek liczby krwinek czerwonych- niedokrwistość
• zwiększenie stężenia mocznika we krwi

Niezbyt często (mogą występować u nie więcej niż 1 osoby na 100):

• senność
• ból głowy
• zaburzenia snu
• przyspieszona czynności serca (kołatanie)
• silny ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa)
• skrócenie oddechu- pacjent może uskarżać się na duszność
• ból brzucha
• zaparcia
• biegunka
• nudności i wymioty
• pokrzywka
• swędzenie (świąd)
• wysypka
• miejscowo występujące obrzęki
• kaszel

Rzadko (mogą występować u nie więcej niż 1 osoby na 1000):

• nadwrażliwość
• obrzęk naczynioruchowy
• zapalenie naczyń krwionośnych, w tym także plamica Schönleina-Henocha
• uczucie drętwienia lub mrowienia, czyli parestezje
• omdlenia
• przyspieszona i nieregularna czynność serca (migotanie przedsionków)
• udar mózgu
• zapalenie wątroby
• zwiększona aktywność aminotransferazy alaninowej (AlAT) we krwi, która zwykle wraca do normy po zaprzestaniu leczenia

Nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• zmniejszona liczba płytek krwi
• migrena
• zaburzenia czynności wątroby
• ból mięśni i stawów
• objawy grypopodobne
• ból pleców
• zakażenia dróg moczowych
• zwiększona wrażliwość na słońce- fotosensytyzacja
• niewyjaśniony ból mięśni z ciemnym (koloru herbaty) moczem (rabdomioliza)
• impotencja
• zapalenie trzustki
• obniżony poziom sodu we krwi- hiponatremia
• depresja
• ogólne złe samopoczucie
• dzwonienie, szum, brzęczenie lub trzaski w uszach (szum w uszach)
• zaburzenia smaku

Przed zastosowaniem leku Xartan należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w następujących przypadkach:

• występowania obrzęku naczynioruchowego, głównie obrzęku twarzy, warg, gardła i (lub) języka
• występowania nasilonych wymiotów lub biegunki, które  prowadzą do nadmiernej utraty płynów i (lub) soli z organizmu
• stosowania leków moczopędnych, w następstwie czego dochodzi do nadmiernej utraty płynów i soli z organizmu
• występowania zwężenia lub zablokowania naczyń krwionośnych prowadzących do nerek lub gdy u pacjenta dokonano niedawno przeszczepienia nerki
• występowania zaburzeń czynności wątroby
• występowania niewydolności serca z zaburzeniami czynności nerek lub bez zaburzeń czynności nerek lub gdy współistnieją, ciężkie, zagrażające życiu zaburzenia rytmu serca
• zdiagnozowanych uszkodzeń zastawek serca lub mięśnia serca
• zdiagnozowania choroby niedokrwiennej serca, której powodem może być zmniejszony przepływ krwi w naczyniach krwionośnych serca lub istnieją zaburzenia naczyniowo-mózgowe jako następstwo zmniejszonego krążenia krwi w mózgu
• występowania pierwotnego hiperaldosteronizmu, czyli zespołu spowodowanego zwiększonym wydzielaniem hormonu aldosteronu przez nadnercza- pacjenci nie reagują na leki działające przez hamowanie aktywności układu renina-angiotensyna
• jednoczesnego stosowania leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny lub aliskirenu
• lek Xartan zawiera laktozę- dlatego nie należy stosować leku Xartan u pacjentów z występującą rzadko dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy

W regularnych odstępach czasu należy monitorować czynność nerek, ciśnienie krwi oraz stężenie elektrolitów.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Jeśli pacjenta jest w ciąży, przypuszcza, że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie należy rozpoczynać leczenia lekiem Xartan podczas ciąży. U pacjentek planujących ciążę należy zmienić leczenie na alternatywne, o zbadanym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży, chyba że dalsze leczenie losartanem uważane jest za niezbędne.

Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić sie lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Nie zaleca się stosowania leku Xartan podczas karmienia piersią, dotyczy to zwłaszcza noworodka lub wcześniaka.

Zawsze należy poinformować lekarza lub farmaceutę jakie leki na receptę, bez recepty lub produkty ziołowe są już przyjmowane.

Stosowanie leku Xartan z wymienionymi poniżej lekami może powodować zmianę ich działania, zmniejszenie ich skuteczności oraz zwiększenie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Dotyczy to:

• innych leków stosowanych w celu obniżenia wysokiego ciśnienia tętniczego krwi
• trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych
• leków przeciwpsychotycznych
• baklofenu
• amifostyny
• leków zatrzymujących potas (amiloryd, triamteren, spironolakton) lub leków mogących zwiększać stężenie potasu w krwi np. suplementy potasu, substytuty soli zawierające potas 
• niesteroidowych leków przeciwzapalnych np. indometacyny, inhibitorów COX-2, mogą bowiem osłabić działanie losartanu zmniejszające ciśnienie krwi
• flukonazolu
• rifampicyny
• związków litu

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.

Brak danych o interakcji leku Xartan z alkoholem.

Podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn, należy pamiętać o możliwości wystąpienia zawrotów głowy lub senności w trakcie leczenia przeciwnadciśnieniowego lekiem Xartan, zwłaszcza na początku leczenia lub po zwiększeniu dawki. Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu produktu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Jak przechowywać lek Xartan?

Lek Xartan należy:

• przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci
• przechowywać w oryginalnym opakowaniu