Aminol (Atenololum)

Jak działa lek Aminol?

Lek Aminol działa poprzez blokowanie receptorów beta₁-adrenergicznych w sercu, co prowadzi do zwolnienia czynności serca, obniżenia ciśnienia tętniczego i zmniejszenia zapotrzebowania serca na tlen.

Kiedy stosuje się lek Aminol?

Lek Aminol stosuje się w leczeniu:

• nadciśnienia tętniczego,
• dławicy piersiowej,
• zaburzenia rytmu z szybką czynnością serca,
• zawału mięśnia sercowego (wczesna interwencja w ostrej fazie zawału).

Jak stosować lek Aminol?

Ten lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Dawka powinna być ustalona indywidualnie, zależnie od stanu klinicznego pacjenta i wartości ciśnienia tętniczego oraz tętna; leczenie rozpoczyna się od najmniejszej dawki początkowej.

Nadciśnienie tętnicze:

• Początkowa dawka leku wynosi 50 mg na dobę, następnie lekarz można zwiększyć dawkę do 100 mg na dobę podawaną w jednej dawce dobowej lub w dawkach podzielonych.
• Działanie terapeutyczne uzyskuje się po 1 do 2 tygodni stosowania leku.
• Dodatkowe obniżenie ciśnienia krwi można osiągnąć przez stosowanie atenololu z innymi lekami obniżającymi ciśnienie krwi, na przykład z lekami moczopędnymi.

Dławica piersiowa:

• Stosuje się od 50 do 100 mg atenololu na dobę, w jednej dawce dobowej lub w dawkach podzielonych.
• U pacjentów z chorobą wieńcową nie należy nagle przerywać podawania atenololu, gdyż może to spowodować nasilenie bólów wieńcowych, a nawet wystąpienie świeżego zawału mięśnia sercowego.

Zaburzenia rytmu serca z szybką czynnością serca:

• Początkowa dawka atenololu wynosi 2,5 mg podawanego we wstrzyknięciu dożylnym w ciągu 2,5 minuty (tzn. 1 mg/1 min).
• Dawka 2,5 mg może być powtórzona w 5-minutowych odstępach aż do uzyskania spodziewanego działania terapeutycznego do dawki maksymalnej 10 mg.
• W infuzji dożylnej (wlewie dożylnym) atenolol stosowany jest w dawce 0,15 mg/kg masy ciała przez 20 minut. Jeśli konieczne, iniekcje lub infuzje dożylne można powtarzać co 12 godzin.
• Po uzyskaniu kontroli zaburzeń rytmu serca po podaniu dożylnym atenololu konieczna jest kontynuacja leczenia lekiem doustnym w dawce od 50 mg do 100 mg raz na dobę.

Zawał mięśnia sercowego:

• Pacjentom wymagającym dożylnego leczenia beta-adrenolitykami, podaje się atenolol w dawce 5 mg do 10 mg w powolnym wstrzyknięciu dożylnym (1 mg/1 min) w ciągu 12 godzin od wystąpienia bólu w klatce piersiowej.
• Po dożylnym podaniu i w przypadku braku objawów niepożądanych leczenie jest kontynuowane przez podanie doustne atenololu w dawce 50 mg po 15 minutach od podania dożylnego, a następnie po 12 godzinach od podania atenololu dożylnie w dawce 50 mg i dawce 100 mg na dobę po następnych 12 godzinach.
• Jeżeli wystąpią objawy niepożądane - zwolnienie rytmu serca i (lub) niedociśnienie tętnicze lub inne, leczenie atenololem powinno być przerwane.

Dawkowanie w niewydolności nerek:

• U pacjentów z niewydolnością nerek dawkę atenololu należy zmniejszyć.
• Nie zaobserwowano kumulacji atenololu u pacjentów, z klirensem kreatyniny większym niż 35 ml/min/1,73 m2 (wartość prawidłowa wynosi 100 -150 ml/min/1,73 m2). U pacjentów z klirensem kreatyniny 15-35 ml/min/1,73 m2 (odpowiednio do stężenia kreatyniny 300-600 mikromoli/litr) dawka doustna powinna wynosić 50 mg na dobę a dawka dożylna 10 mg co 2 dni.
• U pacjentów z klirensem kreatyniny mniejszym niż 15 ml/min/1,73 m2 (odpowiednio do stężenia kreatyniny powyżej 600 mikromoli/litr) dawka doustna powinna wynosić 25 mg na dobę lub 50 mg co drugi dzień.
• Pacjenci dializowani powinni otrzymać dawkę 50 mg doustnie po każdej dializie; leczenie powinno być przeprowadzane w warunkach szpitalnych ze względu na możliwość wystąpienia znacznego obniżenia ciśnienia krwi.

Pacjenci w podeszłym wieku:
Może być konieczne zmniejszenie dawki, szczególnie w przypadku współistnienia niewydolności nerek.

Zastosowanie większej niż zalecana dawki leku

• W razie przyjęcia większej niż zalecana dawki leku, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.
• W wyniku przedawkowania atenololu mogą wystąpić następujące objawy: zwolnienie czynności serca, obniżenie ciśnienia tętniczego, ostra niewydolność serca, skurcz oskrzeli.
• Pacjenta należy umieścić w szpitalu i bardzo dokładnie obserwować. Należy zastosować leczenie objawowe.
• Po zatruciu ostrym w celu zapobieżenia wchłaniania leku z przewodu pokarmowego należy wykonać płukanie żołądka, podać węgiel aktywowany i leki przeczyszczające.
• Można zastosować transfuzję osocza w celu leczenia niedociśnienia tętniczego lub wstrząsu. Należy rozważyć zastosowanie hemodializy i hemoperfuzji.
• Nasilone zwolnienie czynności serca powinno być leczone przez zastosowanie atropiny 1-2 mg dożylnie i (lub) stymulatora serca. Jeśli wymaga tego sytuacja, leczenie powinno być kontynuowane przez podanie dożylne 10 mg glukagonu. W zależności od reakcji glukagon może być podawany w dawce 1-10 mg na godzinę. Zamiast glukagonu można podawać dobutaminę.
• Skurcz oskrzeli zwykle ustępuje po zastosowaniu leków rozszerzających oskrzela.

Pominięcie zastosowania leku

• W przypadku pominięcia jednej dawki leku należy przyjąć ją najszybciej, jak jest to możliwe.
• Jeśli zbliża się pora przyjęcia kolejnej dawki, nie należy stosować dawki podwójnej w celu uzupełnienia pominiętej dawki.

Przerwanie stosowania leku

• Nie należy samodzielnie odstawiać leku. Może to wywołać nagłe podwyższenie ciśnienia tętniczego, nasilenie objawów dławicy piersiowej i (lub) zaburzenia rytmu serca.
• O zwiększeniu dawki lub odstawieniu leku decyduje wyłącznie lekarz.

W przypadku wrażenia, że działanie leku jest za mocne lub za słabe, należy zwrócić się do lekarza.

Kiedy nie stosować leku Aminol?

Leku Aminol nie należy stosować, gdy pacjent:

• ma uczulenie na substancję czynną lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku;
• ma wstrząs kardiogenny;
• ma niewyrównaną niewydolność mięśnia sercowego;
• ma zespół chorego węzła zatokowego;
• ma blok przedsionkowo - komorowy II lub III stopnia;
• ma nieleczonego guza chromochłonnego nadnerczy;
• ma kwasicę metaboliczną;
• ma wolną akcję serca – poniżej 45 uderzeń na minutę;
• ma niedociśnienie tętnicze;
• ma ciężkie zaburzenia krążenia tętniczego obwodowego;
• stosuje dożylnie antagonistów wapnia typu werapamil, diltiazem lub inne leki przeciwarytmiczne.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta.  

Jak każdy lek, lek Aminol może wywołać skutki uboczne, jednak nie wystąpią one u każdego pacjenta. Lek jest na ogół dobrze tolerowany.

W przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów należy natychmiast zgłosić się do lekarza:

Często (występujące u co najmniej 1 pacjenta na 100 i u mniej niż 1 pacjenta na 10):

• zwolnienie akcji serca,
• nasilenie niewydolności serca,
• zaostrzenie bloku serca,
• oziębienie kończyn,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• uczucie zmęczenia.

Niezbyt często (występujące u co najmniej 1 pacjenta na 1000 i u mniej niż 1 pacjenta na 100):

• zaburzenia snu,
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.

Rzadko (występujące u co najmniej 1 pacjenta na 10 000 i u mniej niż 1 pacjenta na 1000):

• plamica,
• małopłytkowość,
• zmiany nastroju,
• koszmary senne,
• stan splątania,
• psychoza,
• omamy,
• depresja,
• zawroty i bóle głowy,
• parestezje (uczucie mrowienia i drętwienia),
• suchość oczu,
• zaburzenie widzenia,
• nasilenie niewydolności serca, nasilenie bloku serca,
• obniżenie ciśnienia krwi związane ze zmianą pozycji ciała na stojącą, któremu może towarzyszyć omdlenie,
• u wrażliwych pacjentów może wystąpić chromanie przestankowe,
• objaw Raynauda,
• skurcz oskrzeli u pacjentów z astmą oskrzelową lub u pacjentów z astmą oskrzelową w przeszłości,
• suchość w jamie ustnej,
• przypadki działania toksycznego na wątrobę w tym cholestazy wątrobowej,
• wypadanie włosów,
• łuszczycowe reakcje skórne,
• nasilenie łuszczycy,
• wysypka,
• impotencja.

Bardzo rzadko (występujące u mniej niż 1 pacjenta na 10 000):

• zwiększone miano przeciwciał przeciwjądrowych (znaczenie kliniczne nie jest jasne).

Częstość nieznana (występujące z częstością, która nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• wystąpienie nieregularnego lub wolnego bicia serca, zmiany rytmu serca lub gdy serce przestaje bić. Pacjent może także odczuwać zawroty głowy, nietypowe zmęczenie i duszność. Objawy te mogą wystąpić zwłaszcza u osób w wieku powyżej 65 lat lub u osób, które chorują na inne choroby związane z zaburzeniami rytmu serca,
• zwiększona potliwość,
• reakcje nadwrażliwości: obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka,
• zespół toczniopodobny (choroba, w której układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które atakują przede wszystkim skórę i stawy).

U niektórych pacjentów w czasie stosowania leku Aminol mogą wystąpić inne działania niepożądane.

Przed rozpoczęciem stosowania leku Aminol należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą.

• Nie należy samodzielnie odstawiać leku. Może to wywołać nagłe podwyższenie ciśnienia tętniczego, nasilenie objawów dławicy piersiowej i (lub) zaburzenia rytmu serca. O zwiększeniu dawki lub odstawieniu leku decyduje wyłącznie lekarz.
• W przypadku pacjentów zakwalifikowanych do zabiegu chirurgicznego, decyzję o zaprzestaniu leczenia beta-adrenolitykiem należy podjąć co najmniej 24 godziny przed zabiegiem chirurgicznym. Ocena ryzyka i korzyści powinna być podejmowana indywidualnie dla każdego pacjenta. W przypadku kontynuowania leczenia atenololem należy zastosować leki anestezjologiczne o niewielkim ujemnym działaniu inotropowym, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działania kardiodepresyjnego. Podanie dożylne atropiny zmniejsza ryzyko reakcji ze strony nerwu błędnego.
• Chociaż podanie atenololu jest przeciwwskazane w niewyrównanej niewydolności serca, lek może być stosowany z zachowaniem ostrożności u pacjentów, u których niewydolność serca jest wyrównana. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z małą rezerwą sercową.
• Atenolol może zwiększyć częstość i czas trwania napadów w dławicy piersiowej u pacjentów z dławicą piersiową Printzmetala z powodu braku działania alfa-receptorów pośredniczących w skurczu naczyń wieńcowych. Atenolol jest beta 1 selektywnym beta - adrenolitykiem i w związku z tym musi być stosowany z zachowaniem szczególnej ostrożności.
• Atenolol jest przeciwwskazany u pacjentów z ciężkim zaburzeniem obwodowego krążenia tętniczego. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z mniej zaawansowaną niewydolnością obwodowego krążenia tętniczego.
• Należy zachować dużą ostrożność w przypadku pacjentów z blokiem serca I stopnia.
• Cukrzyca: atenolol może nasilać działanie leków zmniejszających stężenie glukozy we krwi, a także maskować objawy hipoglikemii (zmniejszonego stężenia glukozy we krwi) np. przyspieszoną czynność serca. Wskazana regularna kontrola stężenia glukozy, szczególnie w cukrzycy chwiejnej.
• Atenolol może maskować objawy nadczynności tarczycy.
• Atenolol może nasilać objawy łuszczycy.
• W rzadkich przypadkach na skutek działania farmakologicznego dochodzi do zwolnienia akcji serca (tętno spoczynkowe do 50-55 uderzeń na minutę), w takim przypadku należy zmniejszyć dawkę.
• Atenolol może zwiększyć wrażliwość na alergeny i nasilać reakcję anafilaktyczną u pacjentów, u których występowały takie reakcje w przeszłości. Tacy pacjenci mogą nie reagować na zwykle stosowaną dawkę adrenaliny.
• Ostrożnie należy stosować lek u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, zaleca się dostosowanie dawkowania u tych pacjentów w zależności od wartości klirensu kreatyniny.
• Ostrożnie stosować u pacjentów w podeszłym wieku. Leczenie należy rozpocząć od najmniejszej dawki.
• Nie należy stosować u pacjentów z odwracalną obturacją dróg oddechowych chyba, że jest to bezwzględnie konieczne. W takiej sytuacji należy zachować ostrożność.
• U pacjentów z astmą oskrzelową może wystąpić zwiększenie oporów oddechowych, objawy ustępują po zastosowaniu leków rozszerzających oskrzela takich jak salbutamol lub izoprenalina.
• U pacjentów z guzem chromochłonnym przed zastosowaniem atenololu należy zastosować lek alfa-adrenolityczny.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta. 

• Jeśli pacjentka jest w ciąży, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 

• Jeśli pacjentka karmi piersią, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku. 
• Lek przenika do pokarmu kobiecego. 

Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach stosowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować, uwzględniając te, które wydawane są bez recepty.

Niektóre leki mogą wzajemnie wpływać na swoje działania. Szczególnie ważne jest, aby lekarz prowadzący został poinformowany jeśli pacjent przyjmuje następujące leki:

zwiększone ryzyko znacznego obniżenia ciśnienia krwi, zwolnienia czynności serca i niewydolności serca może wystąpić w przypadku:

• jednoczesnego stosowania beta-adrenolityków z antagonistami wapnia typu werapamil, diltiazem lub innych leków przeciwarytmicznych, szczególnie u pacjentów z zaburzoną czynnością komór i (lub) z zatokowo - przedsionkowymi i przedsionkowo - komorowymi zaburzeniami przewodzenia. Może to spowodować ciężkie niedociśnienie tętnicze, zwolnienie czynności serca lub niewydolność serca. Dożylne podanie antagonistów wapnia podczas stosowania beta-adrenolityków i w ciągu 48 godzin po ich odstawieniu jest przeciwwskazane
• jednoczesnego stosowania z pochodnymi dihydropirydyny, np: nifedypiną, może spowodować zwiększone ryzyko niedociśnienia tętniczego i niewydolność serca u pacjentów z utajoną niewydolnością serca;
• glikozydy naparstnicy w skojarzeniu z adrenolitykami mogą wydłużać czas przewodzenia przedsionkowo-komorowego;
• beta-adrenolityki mogą nasilać tzw. nadciśnienie z odbicia podczas odstawienia klonidyny; jeżeli klonidyna i beta-adrenolityki stosowane są jednocześnie, należy zaprzestać stosowania beta-adrenolityków kilkanaście dni przed odstawieniem klonidyny. Jeżeli stosowanie klonidyny ma być zastąpione przez stosowanie beta-adrenolityków rozpoczęcie podawania beta-adrenolityków powinno nastąpić kilkanaście dni po zaprzestaniu podawania klonidyny.

Należy zachować ostrożność w przypadku jednoczesnego stosowania:

• leków przeciwarytmicznych klasy I: dyzopiramid i chinidyna;
• leków sympatykomimetycznych: tj adrenalina, może zmniejszyć działanie beta-adrenolityków;
• insuliny i doustnych leków przeciwcukrzycowych, może prowadzić do znacznego zmniejszenia stężenia glukozy we krwi. Objawy zmniejszenia stężenia glukozy we krwi, szczególnie tachykardia, mogą być maskowane;
• leków hamujących syntezę prostaglandyn: tj. ibuprofen i indometacyna, mogą zwiększyć działanie przeciw nadciśnieniowe beta-adrenolityków;
• leków znieczulających;
• z antagonistami kanału wapniowego (diltiazem), ponieważ może to prowadzić do zwiększonego ryzyka rozwoju depresji;
• z lekami stosowanymi w chorobach serca, takimi jak amiodaron, digoksyna, diltiazem, werapamil, flekainid, iwabradyna.

Lekarz indywidualnie ocenia ryzyko stosowania leku u pacjenta. 

Brak danych.

• Atenolol nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu:
• Bardzo rzadko podczas stosowania leku, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia, mogą wystąpić zawroty głowy i uczucie zmęczenia.

Jak przechowywać lek Aminol?

• Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania.
• Lek należy przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.